#اختصاصی
به قلم: پریسا احتشام نیا، دانشجوی دکتری، مطالعات شبه قاره هند، دانشکده مطالعات جهان، دانشگاه تهران
رونمایی از موشک آگنی ۵ (آگنی در زبان هندی به معنی آتش است) به عنوان یک موشک بالستیک قاره پیما علاوه بر نشان دادن قابلیت های پیشرفته نظامی دولت هند باعث ایجاد نگرانی هایی در منطقه نیز شده است.
برد بالا، دقت بسیار و توانایی حمل کلاهک اتمی از قابلیت‌های آگنی ۵ می باشند که برای ارتش هند امکان هدف قرار دادن اهدافی دور حتی در چین و سایر کشورهای همسایه را فراهم می‌کند. هند با رونمایی از این موشک بار دیگر موقعیت خود را به عنوان یک قدرت منطقه‌ای گوشزد کرده و به دشمنان خود در منطقه یادآور شد که این کشور برای حفاطت از منافع و امنیت ملی خود همواره تلاش خواهد کرد.
توجه به این نکته ضروری است که رسیدن به فن‌آوری تولید و ساخت چنین موشک‌هایی و همچنین هرگونه پیشرفت نظامی دیگر می‌تواند منجر به رقابت‌های تسلیحاتی منطقه‌ای و تشدید تنش بین کشورهای رقیب در منطقه شود. کشورهایی مثل چین و پاکستان دستیابی به این فن‌آوری را یک تهدید بالقوه برای منافع امنیتی خود قلمداد کرده و همین امر به افزایش تنش نظامی در منطقه دامن خواهد زد. نکته حائز اهمیت این است که در اختیار داشتن موشک آگنی ۵ به طور قطع و یقین بر روابط هند با سایر کشورها تاثیر خواهد داشت. این تاثیر به عوامل مختلفی از جمله روابط دوجانبه بین هند و کشور مذبور، پویایی منطقه‌ای و برداشت هر کشور از نیات و اقدامات هند بستگی خواهد داشت. در این میان نباید فراموش کرد که تنها تعهد هند برای حفظ صلح، ثبات و ترویج گفتگو می‌تواند به مدیریت هرگونه نگرانی و تشویش در منطقه کمک شایانی کند. در قوانین هند آمده است که هند متعهد است هیچگاه گلوله‌ی اول را شلیک نکند ولی اگر مورد حمله قرار بگیرد برای دفاع از کشورش از تمامی تسلیحات نظامی خود استفاده خواهد کرد.
اکنون این سوال مطرح است که آیا رونمایی و آزمایش موفقیت آمیز آگنی ۵ کشورهای همسایه هند خصوصا پاکستان را وارد یک مسابقه تسلیحاتی با هند نخواهد کرد؟ بعد از انتشار خبر آزمایش موفقیت آمیز هند در تاریخ ۱۱ مارچ ۲۰۲۴ دولت پاکستان مدعی شد که پاکستان نیز در سال ۲۰۱۷ موشکی با نام ابابیل با قابلیت های مشابه با آگنی ۵ را با موفقیت آزموده است. هرچند مقامات رسمی پاکستان ادعا دارند که آزمایش ابابیل موفقیت آمیز بوده است اما رسانه‌ها چیزی خلاف این ادعا مخابره کرده و شواهدی به دست آمد که ثابت می‌کرد این موشک در منطقه‌ای در بلوچستان پاکستان سقوط کرده است و حتی از مرزهای پاکستان هم فراتر نرفته است. از آنجایی که رقابت‌های تسلیحاتی بین پاکستان و هند همواره وجود داشته است شاید بتوان ادعا کرد که ممکن است آزمایش موفق آگنی ۵ به زودی پاکستان را برای به پرواز در آوردن ابابیلی دیگر ترغیب کند.
