مجمع بینالمللی شهری بریکس ۲۰۲۵ صرفا یک گردهمایی برای گفتوگو نیست، بلکه پلتفرمی راهبردی برای شکلدهی به همکاریهای عملی و ملموس در حوزههای کلان توسعهای است. برای ایران، این مجمع فرصتی بینظیر برای برونرفت از انزوا، ادغام در شبکههای جهانی همکاری و بهرهبرداری از پتانسیلهای اقتصادی و فناورانه بریکسپلاس به شمار میرود.
اقتصادهای ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه تکمیلکننده یکدیگر نیستند و روابط اقتصادی که انتظار داریم نمیتواند شکل بگیرد؛ زیرا ظرفیت آن وجود ندارد.
آنکارا همچنان خواستار بهروزرسانی اتحادیهٔ گمرکی با اتحادیهٔ اروپاست، امری که آلمان با دیدهٔ تردید و به شرط رعایت اصول دموکراسی به آن مینگرد.
در پی تحولات اخیر در روابط تجاری ایران با همسایگان و تشدید اهمیت همکاریهای منطقهای، نشست تخصصی «توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اوراسیا: افقهای پیشرو» با حضور کارشناسان و پژوهشگران برجسته برگزار شد؛ نشستی که در آن ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجرایی این توافقنامه مورد واکاوی قرار گرفت و فرصتها و چالشهای پیشروی ایران در تعامل با این اتحادیه گمرکی مورد بررسی علمی قرار گرفت.
واردات نفت ایران به چین نه تنها از نظر حجم قابل توجه است، بلکه به واسطه قرارداد ۲۵ ساله همکاریهای راهبردی 2 کشور، نشانگر تعمیق روابط سیاسی و اقتصادی تهران و پکن نیز هست.
معاون سیاسی دفتر ریاست جمهوری و مشاور سیاسی رییس جمهور در نشست بین المللی مجمع گفتگوی تهران گفت: همکاری ایران و موافقتنامه تعرفههای تدریجی دائم ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و شش کشور عضو آن از دو سه روز پیش اجرایی شد و این حتما باعث یک تحول اساسی در مبادلات تجاری ایران با شش کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای همکار خواهیم داشت.
این نوشتار با رویکردی سناریومحور، چشماندازهای آتی این همکاریها را، شامل سناریوهای تقویتکننده و چالشبرانگیز، مورد بررسی قرار میدهد.
در حالی که صادرات ایران به جمهوری آذربایجان ۵۷۰ میلیون دلار و واردات ایران از این کشور نیز ۱۲/۹ میلیون دلار است و موازانه تجاری به صورت قابل توجهی به نفع ایران، «مثبت» است و بیش از 1600 شرکت ایرانی در جمهوری آذربایجان فعالیت دارند، اجرایی شدن «توافقنامه تجارت آزاد» بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از 15 مِی 2025 میلادی/ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴، هماهنگی با این کشور را به عنوان مسیر اصلی «کریدور شمال- جنوب» در تجارت و ترانزیت ایران با روسیه و همچنین اجرایی شدن «کریدور ارس»، «مسیر ریلی رشت- آستارا» و توسعه «حمل و نقل دریایی در دریای خزر» ضرورت بیشتری بخشیده است. علاوه بر این، توافق ایران و روسیه برای انتقال و صادرات سالانه ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز (معادل حدود ۱۵۰ میلیون مترمکعب در روز) از مسیر جمهوری آذربایجان نیز موضوع جدید دیگری است که در روابط اقتصادی تهران و باکو مطرح شده است.