جمهوری خلق چین آمریکا را به دلیل سرنگونی بالون هواشناسی خود محکوم کرد. پکن نیز اعلام کرده است که آماده است در شرایط مشابه علیه آمریکا از زور استفاده کند. اما واقعیت اینست که چین نمیتواند از این تهدید حمایت کند. لذا، وزارت خارجه این کشور اعلام کرد که آماده است با مقامات آمریکایی ارتباط برقرار کند. انتظار نمیرود که حل و فصل بحران دیپلماتیک به سرعت انجام شود. از این گذشته، جمهوریخواهان کنگره، جوزف بایدن، رئیسجمهور آمریکا را متهم میکنند که به چین پاسخ مناسبی نداده است.
سفر بالون چینی بر فراز خاک ایالات متحده نه تنها موجب لغو سفر از قبل توافق شده آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده به چین شد، بلکه می تواند موجب توقف تلاش های هر دو قدرت جهت تثبیت روابطی شود که در معرض فراز و نشیب بوده است. اکنون، برخی از قانونگذاران آمریکایی، به ویژه جمهوریخواهانی که بر مجلس نمایندگان نظارت دارند، از بایدن میخواهند که چین را به دلیل نقض حاکمیت ایالات متحده، مسئول بداند.
در زمینه هیاهوهای پیرامون این حادثه، تحلیلگران آمریکایی ادعاهای پکن را مبنی بر اینکه وسیله موردنظر برای مطالعه آب و هوا است و به طور تصادفی به سوی ایالات متحده پرواز کرده است، “دلیلی مضحک” می خوانند. دانیل راسل، که در زمان باراک اوباما در وزارت امور خارجه مسئول سیاست آمریکا در آسیا بود، گفت: «این حادثه فضا را مبهم کرده است و هیچ تضمینی وجود ندارد که طرفین بتوانند با موفقیت «لحظه بالی» را احیا کنند (اشاره به دیدار بایدن با رئیس جمهور چین شی جین پینگ در نوامبر در اندونزی).
حال و هوای چین نیز بدبینانه است. زو فنگ، رئیس دانشکده روابط بین الملل دانشگاه نانجینگ به رویترز گفت: “اگر بلینکن سفر خود را به خاطر بالون لغو کرد، به هر حال قصد داشت که این کار را انجام دهد. بالون بهانه ای بیش نیست.»
وزارت دفاع چین حمله یک جنگنده آمریکایی به بالون را با عبارات شدیدتری توصیف کرد. دپارتمان نظامی جمهوری خلق چین گفت، در صورت وقوع حادثه مشابه (با هواپیمای آمریکایی)، چین میتواند با «تجهیزات ضروری» پاسخ دهد. این نشان می دهد که ایالات متحده با استفاده از زور به یک بالون بدون سرنشین غیرنظامی حمله کرده است.
اما این هشدار چقدر جدی است؟ برخی از شهروندان چینی خواستار واکنش شدیدتر به آمریکا هستند. سال گذشته، زمانی که نانسی پلوسی، رئیس سابق مجلس نمایندگان از تایوان بازدید کرد، بسیاری از کاربران چینی نوشتند که عصبانی هستند. نیروی هوایی چین باید هواپیمای او را مجبور می کرد که به ایالات متحده برگردد. و اکنون در Weibo، سایت رسانه اجتماعی محبوب چین، مفسران از پکن میخواهند سختتر عمل کند. نویسندهای حتی پیشنهاد داد که یک هواپیمای آمریکایی را ساقط کنند. اما به گفته نیویورک تایمز، شی جین پینگ نگرانی های زیادی در خانه دارد. لکن باید اقتصاد را که از لغو ناگهانی محدودیت های ویروسی آسیب دیده است، تقویت کرد. حوزه املاک و مستغلات نیز در بحران بسرمیبرد. ایالات متحده محدودیت های فروش فناوری های پیشرفته به چین را تشدید می کند. بنابراین، شی که در ماه اکتبر برای سومین دوره موظف شد رهبر حزب کمونیست چین باقی بماند، از آن زمان به دنبال کاهش تنش با غرب بوده است. او نیازی به موج جدیدی از کشمکشها را ندارد. اوریانا ماسترو، استاد دانشگاه استنفورد گفت: «اگر چین این حادثه را به یک درگیری جدی تبدیل کند، این اقدام، حرکت استراتژیک بسیار بدی خواهد بود».
واسیلی کاشین، کارشناس ارشد دانشکده عالی اقتصاد، در مصاحبه با NG، گفت: «فکر میکنم دیدار بلینکن در چند ماه آینده انجام شود. حضور او نه به منظور بهبود روابط بلکه برای توافق بر سر قوانین رفتاری جهت جلوگیری از تشدید تنش در صورت بروز نوعی بحران ضروری بود. این بالون انتقادها را در کنگره بایدن برانگیخت. او چارهای جز لغو سفر بلینکن نداشت. اما در آینده، ایالات متحده و چین تلاش خواهند کرد تا گفت وگوها را احیا کنند.
در مورد این که آیا این یک وسیله جاسوسی بوده است یا خیر، تا زمانی که مدارک کامل آن ارائه نشود، مشخص نمیشود. بالونها، در دوران جنگ سرد به فضا پرتاب شدند. ایالات متحده آنها را بر فراز اتحاد جماهیر شوروی پرتاب کرد. ارزش این بالونها پس از پیدایش ماهوارههای شناسایی کاهش یافت. اما بالنها میتوانند کارهایی را انجام دهند که ماهوارهها نمیتوانند، مانند نمونه برداری از جو، ثبت نوعی تشعشع. بنابراین مقداری از مفهوم ارزیابی اطلاعات در استفاده از بالونها باقی می ماند.
مترجم: ساره جمشیدی
