وی دانشمند زبانشناس و ایران شناس؛ عضو آکادمی علوم روسیه بود. پدر باگالوبف عضو معلمین مدرسه در نیژگارودسکی و مدرسه علوم مذهبی مسکو بود. مادرش اولگا نیکولایونا نیز معلم موسیقی بود. میخاییل باگالوبوف در مدرسه شهر نیژنی نووگورود درس خواند (۱۹۲۵—۱۹۳۵) و در ژوئن ۱۹۴۱ با موفقیت توانست دانشکده شرقشناسی دانشگاه دولتی لنینگراد را به اتمام برساند. او در گروه ایرانشناسی تحصیل میکرد و برای کار کردن به عنوان معلم به سیستمهای آموزشی وزارت دفاع فرستاده شد.او در آنجا به درجه کاپیتانی نائل آمد.
در فاصله سالهای ۱۹۴۴ الی ۱۹۴۶ به عنوان استاد گروه ایرانشناسی دانشکده زبانشناسی دانشگاه دولتی مسکو مشغول به تدریس شد و با نظر آ. آ. فریمن در اول سپتامبر ۱۹۴۶ میلادی به عنوان استاد ارشد در دانشگاه دولتی سن پترزبورگ به عنوان استاد گروه ایران دانشکده شرقشناسی انتخاب گردید. در فاصله ده سال یعنی ۱۹۸۱ الی ۱۹۹۱ میلادی ریاست گروه ایرانشناسی را بر عهده داشت و در کل حدود سی سال رئیس اداره آموزش دانشکده شرقشناسی دانشگاه دولتی سن پترزبورگ بود. او از معاونین بخش زبان و ادبیات آکادمی علوم روسیه بود و در عین حال ریاست بخش شرقشناسی کمیسیون انجمن جغرافیایی روسیه را بر عهده داشت.
باگالوبوف در اول ژانویه ۱۹۶۶ به عنوان عضو ناظر بخش زبان و ادبیات آکادمی علوم شوروی انتخاب شد و در سال ۱۹۹۰ میلادی هم به عنوان عضو اصلی بخش زبان و ادبیات آکادمی علوم شوروی و در شاخه زبانشناسی انتخاب گردید. باگالوبوف در سال ۲۰۰۷ میلادی به عنوان نامزد دریافت جایزه دانشمند تأثیرگذار آکادمی علوم روسیه توسط بنیاد توسعه علوم بومی انتخاب گردید. او متخصص در زمینه زبان فارسی کهن و زبان فارسی امروزی بود، در عین حال علاقه وافری به مطالعات تاریخی و مقایسهای و تاریخنگاری در زمینه یادگیری زبان فارسی، تاریخنگاری دستور زبان و دیگر بخشها داشت.
باگالوبوف در زمینه ادبیات فارسی حدود دویست اثر علمی برجا گذاشته است که از بین آنها میتوان به ضمایر شخصی در زبان خورمزیسکی، سعدی نامههای کوه مغان، (مجموعه اطلاعات زبانی)، زبان یاگنوبسکی، یکی از اصلیترین مطالعات حوزه زبانشناسی ایرانی (در پنج جلد) نام برد. از مهمترین آثار علمی این حوزه که نقش مهمی در توسعه زبانشناسی فارسی داشت میتوان به رمز گشایی از نامههای زبانهای سوگدی و خوارزمی یا حتی نوشتههای منحصر به فرد زبان آرامی را نام برد که این دانشمند به آنها همت گمارد. نویسنده و ناشر آثاری در زمینه ایرانشناسی که باعث نشر و گسترش زبانشناس و خطشناسی قدیمی ایرانی گردید و سیستمهای مختلف نوشتار ایرانی را مورد مطالعه قرار داد، و بسیاری از این آثار نه تنها برای ایرانشناسی بلکه برای مطالعات مربوط به زبانهای هند و اروپایی نیز مهم هستند؛ و باعث شناخت هرچه بیشتر و بهتر تاریخ و روح فرهنگی مردمان مرکز و جنوب آسیا میشوند.
🌐تهیه شده در تحریریه ایراس