موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) روز سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴، از ساعت ۱۶:۰۰ تا ۱۷:۳۰ در محل موسسه، نشست «ادبیات جنگ در آثار دیمیتری لیخانوف» را با میزبانی زهرا محمدی، دانشیار زبان و ادبیات روسی دانشگاه تهران، و حضور دیمیتری آلبرتوویچ لیخانوف، روزنامه‌نگار و نویسنده روس، برگزار کرد. این رویداد دوزبانه (روسی–فارسی) با شرکت دانشجویان رشته زبان روسی همراه بود.
خانم محمدی پس از خوشامدگویی و معرفی کوتاه، از حضار خواست تا نگاهی تازه به آثار لیخانوف بیندازند و توضیح دادند که چند سؤال برای شروع جلسه و سپس فرصت طرح پرسش از سوی دانشجویان فراهم خواهد شد.
آقای لیخانوف در آغاز ضمن ابراز خوشحالی از حضور در ایران گفت که «این نخستین سفرم به ایران است و در کشورهای مختلف زندگی و فرهنگ‌های گوناگون را تجربه کرده‌ام. آنچه در همه‌جا ما را به هم وصل می‌کند، دغدغه‌های مشترکی مثل عشق، مرگ، روابط انسانی و آینده کودکان است.» او سپس به بحث درباره آینده ادبیات پرداخت و با اشاره به تقسیم‌بندی میان متون «غیرتخیلی» و «جایگزین‌ناپذیر» گفت که بسیاری متن‌های روزمره پس از مدتی فراموش می‌شوند، اما آثاری که روح انسانی را واکاوی می‌کنند، مانند شکسپیر یا الکساندرا الکسیویچ، فراموش‌نشدنی هستند.
در ادامه، لیخانوف از تجربه‌های میدانی‌اش در جنگ‌های افغانستان، چچن و دونباس گفت و توضیح داد که برای نوشتن رمان «ستاره و صلیب» بیش از بیست ساعت مصاحبه با یک سرباز سابق و مناخ ارتدوکس انجام داده و جزئیات فنی پرواز هلی‌کوپتر تا واژه‌ها را به دقت بررسی کرده است، چرا که «هیچ چیزی بدتر از جزئیات ساختگی نیست؛ اگر مخاطب متوجه غیرواقعی بودن بشود، کل متن زیر سؤال می‌رود.»
بحث بعدی به تمایز میان ادبیات «مصرف روز» و «ادبیات ماندگار» اختصاص یافت. لیخانوف تأکید کرد آثاری که برای مصرف آنی نوشته می‌شوند، دوام کمی دارند، اما متونی که به سرشت بشر می‌پردازند، همواره در ذهن مخاطب زنده می‌مانند. او یادآور شد که جنگ و عشق هر دو نقش مهمی در تغییر زندگی دارند و این توان روایت انسانی است که آن‌ها را ماندگار می‌کند.
در بخش پایانی، دانشجویان از نحوه بازنمایی خشونت پرسیدند و لیخانوف پاسخ داد که «نویسنده و خبرنگار در روایت جنگ مسئولیت دوگانه‌ای دارند: ثبت واقعیت بدون سانسور و در عین حال حفظ کرامت انسان‌ها با نشان دادن نشانه‌های امید و مقاومت.» او با نقل چند داستان واقعی از شهروندان و رزمندگان که «فرشتگان گمنام» بودند، نشان داد چگونه روایت همدلانه می‌تواند هم حقیقت را افشا کند و هم دلگرمی ببخشد.
در پایان، زهرا محمدی پیشنهاد کرد کارگاه‌های میدانی برای نویسندگان و خبرنگاران ادبی برگزار شود، همکاری دانشگاهی با موسسات پژوهشی برای ترجمه و انتشار گزارش‌های میدانی تقویت گردد و شبکه‌ای از اهل قلم و پژوهشگران به‌منظور تبادل تجربه و منابع شکل بگیرد. پس از آن جلسه به پرسش و پاسخ آزاد با حضور دانشجویان و آقای لیخانوف گذشت.
