#اختصاصی
به قلم: صنم رسول؛ پاکستان اکسپرس تریبون
گروه I2U2 – متشکل از ایالات متحده آمریکا، اسرائیل، هند و امارات متحده عربی – به عنوان یک ائتلاف جدید در غرب آسیا در حال ظهور است. رد پای این ائتلاف را میتوان در توافقنامه ابراهیم (Abraham Accords) دید که سرآغاز توافق تاریخی اسرائیل و امارات بود و بعدها توسط بسیاری از کشورهای عربی دیگر دنبال شد. هدف اعلام شده برای ائتلاف I2U2 ایجاد یک پلتفرم بین المللی ایده آل برای توسعه اقتصادی است. این گروه در درجه اول بر زیرساخت ها، حمل و نقل و امنیت دریایی تمرکز دارد و محدود به غرب آسیا است. در رابطه با دلایل شکل گیری این ائتلاف بحث های مختلفی وجود دارد، از جمله ایجاد یک کواد جدید جهت مقابله با نفوذ چین در غرب آسیا و همینطور مقابله با تجاوز روسیه به اوکراین. علاوه بر این، ائتلاف جدید در غرب آسیا به دنبال دور نگه داشتن جهان عرب از از چین است.
کواد جدید در غرب آسیا احتمالاً ائتلاف بعدی هند در منطقه خواهد بود زیرا به این کشور در جهت منطقه گرایی جدید در غرب کمک خواهد کرد، از طرف دیگر هند را به یک اتحاد جدید با ایالات متحده میکشاند. علاوه بر این، این ائتلاف میتواند دروازهای از فرصتهای جدید برای هند در زمینه دادههای بزرگ، هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، صادرات محصولات در بازارهای بینالمللی و غیره باشد. هند ادعا دارد سیاست حذف خط فاصله را حفظ میکند و از حامیان قوی پیمان ابراهیم است. امارات متحده عربی از سوی دیگر یکی از بزرگترین شرکای تجاری هند است و به دنبال گسترش تجارت خود، تنوع بخشیدن به اقتصاد کشور و جستجوی فرصت های تجاری جدید در منطقه است. اسرائیل و امارات بر روی منافع دوجانبه چندگانه کار میکنند. اسرائیل همچنین برای روابط خوب با کشورهای عربی تلاش میکند. سلسله توافقات ابراهیم بین اسرائیل و امارات، هر دو کشور را برای دستیابی به منافع دوجانبه ترغیب کرد.
در همین حال، ایالات متحده امیدوار است که همکاری با کشورهای I2U2 در غرب آسیا جایگزین نفوذ چین و همینطور منجر به ظهور و توسعه بعد امنیتی-دفاعی در منطقه شود که بتواند با چین مقابله کند. بنابراین، ایالات متحده که به طور قابل ملاحظهای توسعه یافته تر از شرکای I2U2 خود است و از نظر جغرافیایی از آنها فاصله دارد، کمتر به اهداف انحصاری I2U2 اهمیت میدهد و در نهایت به انسجام ژئوپلیتیکی در منطقه علاقه مند خواهد بود. روابط تجاری بین کشورهای I2U2 در بخشهای زیادی وجود دارد. هند بزرگترین واردکننده تسلیحات اسرائیلی است – که حدود ۴۵ درصد از کل تسلیحات تولیدی اسرائیل را تشکیل میدهد. تجارت دوجانبه بین هند و اسرائیل از ۹۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۰۰ به ۷٫۸۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۲ افزایش یافت. کل سرمایه گذاری اسرائیل در پروژه های هند تا سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۲۷۰ میلیون دلار برآورد شده است. به طور مشابه، امارات متحده عربی نهمین سرمایه گذار بزرگ در هند از نظر سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. سرمایه گذاری امارات متحده عربی در هند حدود ۱۷ تا ۱۸ میلیارد دلار تخمین زده میشود که ۱۱٫۶۷ میلیارد دلار آن به صورت سرمایه گذاری مستقیم خارجی است و مابقی سرمایه گذاری پورتفولیو است. مبادلات تجاری بین امارات و اسرائیل از ۱۲۵ میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ به ۷۰۰ میلیون دلار در سال ۲۰۲۱-۲۲ افزایش یافته است. آمریکا بزرگترین شریک تجاری اسرائیل است. واردات آمریکا به اسرائیل حدود ۱۳ میلیارد دلار و صادرات آن حدود ۸ میلیارد دلار است. محصولات الکترونیکی در بالاترین رده صادرات ایالات متحده (۲٫۵۸ میلیارد دلار) قرار میگیرد که تقریباً ۱۷٪ از کل صادرات در سال ۲۰۲۰ را به خود اختصاص داد. دیگر موارد اصلی صادرات ایالات متحده به اسرائیل در سال ۲۰۲۰ عبارتند از: مواد هستهای از جمله راکتورها و ماشینآلات (۲٫۵۱ میلیارد دلار). وسایل نقلیه مسافربری (۱٫۸ میلیارد دلار)؛ و هواپیما و فضاپیما (۱٫۵ میلیارد دلار). تجارت دوجانبه ایالات متحده و هند در کالاها و خدمات از ۱۲۰٫۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰ به ۱۵۹٫۱ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت که نشان دهنده جهش در روابط تجاری بین دو کشور است. ایالات متحده بزرگترین شریک تجاری هند است؛ ارزش صادرات کالا و خدمات از هند به ایالات متحده حدود ۱۰۲٫۳ میلیارد دلار است.
در نهایت، اقتصاد رو به رشد چین حدود ۲۲ میلیارد دلار در ۱۵ کشور غرب آسیا که متحدان مشترک ایالات متحده هستند (به جز ایران)، سرمایه گذاری کرده است. چین با عربستان سعودی، مصر و امارات همکاری اقتصادی دارد و با ایران قرارداد همکاری ۲۵ ساله بسته است. به همین ترتیب، چین یکی از معدود کشورهایی است که هم با اسرائیل و هم با کشورهای عربی روابط خوبی دارد. علیرغم اختلافات کلیدی بین اسرائیل و چین در زمینه ژئوپلیتیک، هر دو در همکاری اقتصادی دوجانبه مشارکت دارند. تجارت دوجانبه بین اسرائیل و چین ۲۲٫۸ میلیارد دلار است که نشانگر پتانسیل همکاری های اقتصادی و تجاری دوجانبه است. شرکت های فناوری چینی در حال افزایش سرمایه گذاری های خود در اسرائیل هستند. چندین پروژه در اسرائیل وجود دارد که چین روی آنها کار میکند، مانند راه آهن سبک و بندر کشتیرانی. مقامات اسرائیلی و چینی قرارداد تجاری ۳۰۰ میلیون دلاری را در پکن امضا کردند که صادرات فناوری های کشاورزی و انرژی سازگار با محیط زیست از اسراییل به چین را افزایش میدهد.
چین I2U2 را به عنوان گروه دیگری تحت رهبری ایالات متحده میداند که هدف آن مقابله با نفوذ فزاینده آن در غرب آسیا است و آن را به عنوان تلاش دیگری برای ایجاد اتحاد در غرب آسیا توسط دولت بایدن به تصویر میکشد. هدف I2U2 برای همکاری در زیرساخت ها، رویکرد دیگری برای مقابله با ابتکار کمربند و جاده چین است. علاوه بر این، رویکرد هند به ایالات متحده برای محدود کردن چین یکی دیگر از نکات مورد ملاحظه برای پکن است که در مورد ائتلاف غرب آسیا تحت نظارت ایالات متحده محتاط باشد. اظهارات جو بایدن در مورد مقابله با چین و تجاوز روسیه به اوکراین، امکان تشکیل کواد دیگری در غرب آسیا را نشان میدهد. این ممکن است به نوبه خود باعث افزایش تنش های بدخواهانه بین چین و ایالات متحده شود.
با این حال، بعید است که این گروه به یک بلوک ضد چین تبدیل شود. از دیدگاه اسرائیل، این ائتلاف یک پلتفرم مفید برای همکاری با هند و امارات خواهد بود. در نهایت اسرائیل با کمک امارات میتواند از طریق سرمایهگذاری و تجارت و با استفاده از مجامع چندجانبه، روابط و حمایت خود را در غرب آسیا بهبود بخشد. از دیدگاه امارات متحده عربی، این ائتلاف میتواند به نفع این کشور باشد، زیرا سرمایه گذاری و فناوری های معاصر زیادی را برای آن به ارمغان میآورد. علاوه بر این، عضویت امارات متحده عربی در چنین ائتلافی باعث افزایش محبوبیت آن در میان کشورهای حوزه خلیج فارس و غرب آسیا خواهد شد. همچنین به امارات متحده عربی این امکان را میدهد تا به عنوان یک میانجی در موضوعات مختلف با اسرائیل کار کند. در نهایت، بسیار بعید است که ایالات متحده بتواند این گروه را به یک مجمع ضد چین تبدیل کند. بنابراین، واقعیت های ژئوپلیتیکی، خبر از فقدان یک چالش جدی برای نفوذ فزاینده چین در غرب آسیا میدهد.
مترجم: سها نوروزی