🔹به این جهت تزار روسیه مایل بود هرچه زودتر به جنگ در جبهه قفقاز خاتمه داده و با خیال راحت با فرانسویان روبه رو شود. لذا به دستور تزار در سپتامبر ۱۸۰۰ ژنرال ترموسف نمایندگانی به قرارگاه ارتش ایران در نخجوان فرستاد و پیشنهاد متارکه جنگ نمود.
🔸این پیشنهاد مورد قبول عباس میرزا قرار گرفت و مذاکرات مربوط به امضای پیمان متارکه جنگ در اول مه ۱۸۱۰ م. بین میرزا بزرگ قائم مقام و ترموسف در اردوگاه عسکران آغاز شد. قائم مقام شرط اساسی متارکه جنگ را تخلیه کلیه ایالات اشغال شده قفقاز قرار داد. ضمنا چون مقدمات اتحاد نظامی بین ایران و عثمانی داشت فراهم میشد، شرکت نمایندگان عثمانی را در مذاکرات ضروری دانست. جونز وزیر مختار انگلیس نیز که مایل نبود این مذاکرات به نتیجه برسد مساعی زیادی برای برهم زدن آن به کاربرد (و به همین جهت مورد تقدیر دولت متبوعش قرار گرفت) در نتیجه مذاکرات عسکران در اثر سرسختی روس‌ها و کارشکنی انگلیسی‌ها با شکست روبرو گردید.
🔹در این موقع دولت انگلستان که مایل نبود روس‌ها ایالات ایران و عثمانی را تصرف کرده و به سرحدات هند و مدیترانه نزدیک شوند به دولت ایران تلقین کرده بود که یک اتحاد نظامی با دولت عثمانی منعقد نموده و دو دولت مسلمان جنگ باروس‌ها را به صورت جهاد درآورند. فتحعلی شاه این پیشنهاد را پذیرفت و در ژوئیه ۱۸۱۰ م. میرزارضاخان منشی الممالک نوایی را به دربار عثمانی فرستاد. سلطان محمود دوم (۱۸۰۸-۱۸۳۹) از این پیشنهاد استقبال کرد و در ۱۰ اوت ۱۸۱۰ قرارداد اتحاد نظامی و کمک متقابل بین دو کشور در استانبول به امضا رسید.
🔸حمله ارتش روسیه از جانب لنکران در پائیز ۱۸۱۰ م. در اثر مقاومت شدید ایرانیان با شکست مواجه شد. در سال ۱۸۱۱ م. نیز جنگ مهمی رخ نداد زیرا روس‌ها در جبهه لهستان سخت گرفتار نبرد با ناپلئون بودند و توجه زیادی به جبهه قفقاز نداشتند. اما در جنگ با عثمانی موفقیت بیشتری نصیب روس‌ها شد و توانستند در جبهه دانوب شکستهای متعددی به آنان وارد سازند. دولت عثمانی در آوریل ۱۸۱۱ هیئتی را به ریاست سیدعبدالوهاب افندی به تهران فرستاد تا یک نقشه حمله عمومی و مشترک علیه روس‌ها تنظیم نماید.
🔹پس از مذاکراتی که سفیر عثمانی با مقامات ایرانی به عمل آورد تصمیم گرفته شد ارتش‌های دو کشور در ماه ژوئیه ۱۸۱۱ از دو طرف به گرجستان حمله ور شوند. هنوز ارتش عثمانی از قرارگاه خود حرکت نکرده بود که در مقابل حمله شدید روس‌ها مجبور به عقب نشینی شد و چون آلکساندر اول با خطر حمله قریب الوقوع ناپلئون به روسیه مواجه بود در انعقاد عهدنامه صلح باعثمانی عجله به کار برد و در ۲۸ مه ۱۸۱۲ عهدنامه صلح بین دو کشور در بوخارست به امضا رسید.
🔸وقتی سپاه آسیایی تزار از جانب عثمانی آسوده خاطر شد برای مقابله با ایرانیان به جبهه قفقاز اعزام گردید. تخلیه جناح چپ قفقاز از طرف ارتش عثمانی صدمه جبران ناپذیری را به وضع استراتژیکی ارتش ایران وارد آورد و همین مساله بعدها یکی از دلایل شکست ایران و عقد قرارداد گلستان با دولت روسیه ترازی شد.
▫️منبع: تاریخ روابط خارجی،عبدالرضا هوشنگ مهدوی
🌐تهیه شده در تحریریه ایراس
