🔹ایراس – علی‌یف مؤلف بیش از ۱۶۰ مقاله و کتاب است. بیش‌تر کتاب‌های وی به ماد و امپراتوری ماد و آتروپاتن اختصاص دارد. او جزو دانشمندان ترک زبان جمهوری آذربایجان است که معتقد بر ایرانی زبان بودن ماد و آتروپاتن بود.
🔸پروفسور اقرار حبیب اوغلو علی‌یف در سال ۱۹۴۵ م. دانشکده تاریخ به نام س.م. کیروفِ دانشگاه دولتی آذربایجان را به پایان رساند. او در میان سال‌های ۱۹۴۷-۱۹۴۵ استاد دانشگاه دولتی آذربایجان بود. علی‌یف به مدت هشت سال از ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵، نخست استاد و سپس مدیر کرسی تاریخ دنیای قدیم و سده‌های میانه انستیتوی تعلیم و تربیت دانشگاه دولتیِ غیرحضوری آذربایجان بود. همزمان او از سال ۱۹۴۵ در انستیتیوی تاریخ آکادمی علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان مشغول به کار بود و از سال ۱۹۵۷ در همانجا به ریاست شعبه تاریخ قدیم آذربایجان برگزیده شد.
🔹اقرار علی‌یف از سال ۱۹۷۸ در سمت مدیر انستیتوی تاریخ آکادمی علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان انجام وظیفه نمود. او در زمان زندگی خود به عنوان یکی از نامدارترین شرق‌شناسان اتحاد جماهیر شوروی و یکی از مادشناسان برجسته شناخته می‌شد. علی‌یف خط‌های میخی سومری، اکدی، آشوری و فارسی باستان را می‌خواند و به زبان‌های باستانی تسلط داشت. او در همایش‌های بین‌المللی زیادی شرکت کرده و سخنرانی‌هایی ایراد نموده و آثار ارزنده بسیاری از خود بر جای گذاشته است.
🔸نخستین اثر جدی اقرار علی‌یف تاریخ پادشاهی ماد در سال ۱۹۵۶ م. به پایان رسید. در حالی که او در آن هنگام تنها ۳۲ سال داشت. ویراستار اثر او خاورشناس نامدار روس واسیلی واسیلیویچ استرووه (۱۹۶۵-۱۸۸۰) بود که درباره کتاب و نویسنده آن چنین گفته: تاریخ ماد یکی از نخستین آثار بزرگ در علوم شوروی در حوزه یاد شده از شرق‌شناسی و نشانی از هوش سرشار و دانش فراوان نویسنده آن است.
🔹اقرار علی‌یف پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال جمهوری آذربایجان به مناسبت دگرگونی‌های سیاسی ـ اجتماعی در آن کشور و رشد سریع ناسیونالیسم افراطی در آنجا، در اوج پختگی و خلاقیت خانه‌نشین شد و مورد بی‌مهری قرار گرفت و آراء و عقاید علمی او از سوی محافل پان‌ترکیست و وارونه‌تاریخ‌نگاران تخطئه شد. آنان که آن پایه از مایه علمی را نداشتند که آرای او را به روش علمی نقد کنند از طرق دیگر بر ضدِ او وارد کار شده و حتی تا بدانجا پیش رفتند که این دانشمند برجسته را که هرگز خلاف حقیقت قلم نزده و با شجاعت و شهامت بی‌نظیر علمی حاکم بر افکار و اندیشه خویش حقایق را بازگو نمود، دشمن ترکان دانستند.
🔸دامنه حملات به اقرار علی‌یف به بهانه نوشته‌های مستند و آرای علمی‌اش درباره مادها و تاریخ آذربایجان محدود به جمهوری آذربایجان نشده و او در ایران نیز مورد خشم و کینه همفکرانِ گروه باکو قرار گرفت. یکی از همین وارونه تاریخ‌نگاران در نوشته‌ای، علی‌یف را متهم کرد که: «تاریخ آذربایجان را دانسته و یا نادانسته به گمراهی و بیراهی کشانده» و سپس افزوده: «علی‌یف پیرو یک نظریه انحرافی و چنانچه روشن‌تر بگوئیم او یک طلبه افسون شده “آریائیسم” بود»
🔹این دانشمند و شرق‌شناس برجسته پس از یک زندگی پر بار و بر جای گذاشتن چندین جلد کتاب و ده‌ها مقاله آکادمیک، علمی، مهم و درخور توجه، سرانجام در سال ۲۰۰۴ در شهر باکو چشم از جهان فروبست.
