#اختصاصی
به قلم: مائده پورصفائی، کارشناس ارشد مطالعات ترکیه، دانشکدۀ مطالعات جهان، دانشگاه تهران
ترکیه علاوه بر رشد اقتصادی که پس از دهۀ ۲۰۰۰ با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه به دست آورده، در زمینۀ فرهنگی نیز پیشرفت‌های فراوانی داشته است. نام ترکیه، به‌ویژه پس از مطرح شدن صنعت سریا‌‌ل‌سازی و تماشای سریالهای تلویزیونی ترکیه‌ای در خارج از مرزهای این کشور، به صورت گسترده بر سر زبانها افتاده است. این سریالها در وهلۀ اول در خاورمیانه، بالکان و آسیای مرکزی که پیوندهای تاریخی و ارزشهای فرهنگی مشترک با مرزهای امروز ترکیه دارند و سپس، در بسیاری از مناطق جغرافیایی مختلف از آمریکای جنوبی گرفته تا خاور دور به نمایش درآمده و با استفاده از قدرت نرم و «تسخیر قلوب» در وهلۀ اول به انتشار زبان ترکی، ایجاد تصویر دلپذیری از کشور ترکیه در راستای جذب توریست و همچنین، با نمایش کالاهای ساخت کشور ترکیه در میان قاب‌های تصاویر به هم پیوسته، به نوعی از «تبلیغ پنهان» به منظور افزایش فروش داخلی و جهانی آنها پرداخته است؛ تبلیغی که به صورت غیر مستقیم عمدتاً به نمایش صنعت مد و پوشاک، لوازم آرایشی، صنعت مبلمان‌سازی و کالاهای مصرفی ساخت این کشور تاکید دارد. به نظر میرسد که ترکیه سعی دارد افکار عمومی مردم منطقه و جهان را با سیاستهای خود همراه کرده و بسترهای لازم برای وحدت زبانی و خطی در منطقه را به سبب تاریخ مشترک فراهم سازد.
تلویزیون از همان ابتدای شروع به کارش به یکی از اساسی‌ترین بخشهای زندگی اجتماعی تبدیل شد. محتوای سریالهای تلویزیونی همان عامل تأثیرگذاری است که میتواند ما را برای مدت زمان زیادی سرگرمِ تماشای تلویزیون کرده و جایگاه ویژه‌ای در زندگی روزمرۀ ما نیز یافته است. تلویزیون پنجره‌ای مجازی رو به جهان است و امروزه از مهمترین رسانه‌ها در جهان به حساب می‌آید؛ اما مفهوم معاصر تلویزیون با تعریفی که در گذشته از آن میشد متفاوت است. با دسترسی وسیع جهانی به اینترنت، دیگر هر وسیلهای که به اینترنت وصل میشود میتواند در حکم تلویزیون باشد و به نظر میرسد که «تماشای تلویزیون» لزوماً به معنای «تماشای محتوای پخش شده از یک صفحۀ الکترونیکی بدون دخالت شخصی که جلوی آن قرار گرفته به صورت شبانه‌روزی یا ساعتهای خاصی از شبانه‌روز» نباشد. با گسترش پلتفرم‌های اینترنتی و تولید و پخش محتوایِ مختص فضای مجازی، دیگر عنصر زمان و مکان اهمیت خود را از دست داده و حکمرانی محتوای بصری به دستان شبکه‌های نمایش خانگی و پلتفرم‌های پخش مجازی رایگان و پولی افتاده است. حال، در هرکجای دنیا که باشیم با اتصال به اینترنت میتوانیم هر فیلم یا سریالی را در پلتفرم دلخواه یافته و به صورت آنلاین یا آفلاین به تماشای آن بنشینیم. بنایراین، وقتی از تماشای تلویزیون سخن میگوییم، لزوما تلویزیون در معنای کلاسیک آن را مد نظر قرار نداده‌ایم.
مانند بسیاری از کشورهای جهان، اکثر جمعیت کشور ایران نیز اوقات فراغت خود را در مقابل تلویزیون و با تماشای تلویزیون میگذرانند. تماشای فیلم و سریال بدون دوبله و یا با ترجمه به صورت زیرنویس به افرادی که بیشتر اوقات فراغت خود را به تماشای تلویزیون میگذرانند کمک میکند تا از طریق فیلم یا سریال، با گذشت زمان، یک زبان خارجی را عموماً به صورت ناخودآگاه بیاموزند. افراد معمولاً با کمال میل وقت خود را جلوی تلویزیون میگذرانند و این عمل کمتر از روی ناچاری اتفاق میافتد. تماشای تلویزیون برای رفع خستگی و استرس روز و با هدف تفریح به یک عادت اجتماعی جهانی فراگیر تبدیل شده است. تقریبا خانه‌ای را نمیتوان یافت که در آن تلویزیون وجود نداشته باشد؛ در برخی از خانه‌ها بیشتر از یک تلویزیون وجود دارد و ممکن است در یک خانه، به صورت همزمان، بیش از یک برنامۀ تلویزیونی تماشا شود.
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تماشای سریالهای ترکیه‌ای بر تمایل مخاطبان ایرانی به یادگیری زبان ترکی استانبولی است. به این منظور، پرسشنامه‌ای برای جمع‌آوری داده در ارتباط با تأثیر سریالهای ترکیه طراحی کردیم. شرکت‌کنندگان در این تحقیق، در بازۀ زمانی یک‌ماهه، ۱۷۳ نفر از شهروندان ساکن شهرهای مختلف ایران بوده که به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. پرسشنامه حاوی پنجاه سؤال در بستر پرسلاین ایجاد و طراحی شده و شرکت کنندگان به صورت آنلاین در این تحقیق شرکت کرده‌اند. در مرحلۀ اول دربارۀ اطلاعات فردی اشخاص شرکت‌کننده و در مرحلۀ بعدی، به پرسش دربارۀ سریالها پرداخته‌ایم. همۀ سؤالها به صورت گزینه‌ای بوده و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که افراد مختلف با سطح تحصیل، سن و تجربیات مختلف را دربرگیرد. برخی از سؤالها به صورت درجه‌بندی (از یک تا پنج ستاره، برای مثال میزان رضایت از کیفیت دوبلاژ یا زیرنویس سریالها) و برخی دیگر به صورت انتخابی از میان چند گزینه بوده است. پاسخ تعدادی از سؤالها نیز انتخابی از میان گزینه‌های درست، نادرست و تا حدودی درست بوده است. پاسخ سؤالها مستقل از یکدیگر بوده و به استثنای چند سؤال، پاسخ به همۀ سؤالها اجباری بوده است.
لینک دانلود مقاله:
تاثیر_تماشای_سریال_های_ترکیه_ای_بر_تمایل_به_یادگیری_زبان_ترکی
