#اختصاصی
به قلم: گایانه آسرئیان، ایروان
در سالهای اخیر فروش کتابهای تألیف نویسندگان ارمنی در داخل کشور روند صعودی چشمگیری یافته است؛ به گونهای که ناشران و کتابفروشیها به طور مداوم مجموعهای گستردهتر و متنوعتر از آثار کلاسیک و معاصر ارمنی را عرضه میکنند و بسیاری از آنها به فهرست پرفروشها راه یافتهاند. این موفقیت تا حد زیادی مرهون تلاشهای مشترک ناشران، کتابفروشیها و خود نویسندگان است که از ابزارهای دیجیتال و رویدادهای حضوری برای جلب توجه مخاطبان بهره میگیرند.
ناشران کتابهای ارمنی اکنون از طراحی حرفهای جلد و صفحهآراییهای دقیق برای آثار برخوردارند و قیمتگذاری آنها نیز همسان با ترجمههای ارمنی آثار پرفروش خارجی است. در کنار این اقدام، بسیاری از کتابفروشیها در فضای مجازی—بهویژه در شبکههای اجتماعی—به تبلیغ ویژه این آثار میپردازند و در نمایشگاههای کتاب و ویترینهای اختصاصی، جایگاه ویژهای برای نویسندگان بومی تدارک میبینند. چنین رویکردی به افزایش آگاهی عمومی نسبت به تولیدات ادبی داخل کشور کمک قابل توجهی کرده است.
خود نویسندگان نیز با برگزاری مراسم رونمایی و نشستهای کتابخوانی و گفتوگو با علاقهمندان، رابطهای مستقیم و دوستانه با مخاطبان برقرار میکنند. بهعنوان نمونه، «آرپی مغاقیان»—نویسنده ادبیات کودک که تاکنون چهار جلد داستان منتشر کرده—در تمامی مراحل تولید شامل همکاری با تصویرگران و طراحان جلد فعال است و خود بهعنوان مجری برخی از رویدادهای فرهنگی حضور دارد. او در صفحه شخصیاش لایو برگزار میکند و بحثهای ادبی ترتیب میدهد تا ضمن معرفی شخصیتها و بسترهای تاریخی داستانهایش، ارتباط عمیقتری با خانوادهها و کودکان برقرار کند. نتیجه این تعامل، فروش چاپهای سه تا چهار هزار نسخهای در بازار نسبتاً کوچک ارمنستان است که طبق گفته خود آرپی، حتی فراتر از حد انتظار اوست.
مدیرعامل شبکه کتابفروشی «بوکینیست»، خاچیک واردانیان، نیز تأکید میکند هرچند آماری دقیق از ترجیح مشتریان به آثار نویسندگان ارمنی در دست نیست، اما روند کلی نشان میدهد استقبال از کتابهای ارمنی رو به افزایش است. او معتقد است اگرچه قانون تبلیغات امکان اختصاص رایگان فضای رسانهای به ناشران و نویسندگان را فراهم نمیکند، اما حضور فعال در شبکههای اجتماعی و برگزاری رویدادهای حضوری میتواند خلأ تبلیغات سنتی را جبران کند.
در نظرسنجی انجامشده در چند کتابفروشی ایروان، بخش عمدهای از خوانندگان با قلم نویسندگان معاصر ارمنی آشنا بودند و بسیاری قصد داشتند آثار بیشتری از آنها مطالعه کنند. اغلب شرکتکنندگان، نویسندگان محبوب خود را از طریق صفحات شخصی آنها در شبکههای اجتماعی دنبال میکردند. واهاگارش باگراتیونیان، جامعهشناس و از علاقهمندان پروپاقرص مطالعه، اظهار داشت هرچند برخی آثار امروزی از نظر او متوسطاند، اما خریدن آنها به تشویق ناشران و کشف استعدادهای جدید کمک میکند. او «طرح خواندن مد روز است» را مثالی موفق دانست که با برگزاری فعالیتهای مختلف فرهنگی در ایروان، سبب ظهور کتابفروشیهای جدید، عرضه کتابهای با کیفیت بهتر و ترجمههای بیشتر در چند سال اخیر شده است.
خوانندگان حرفهای نیز معتقدند تنوع فضا و خدمات کتابفروشیها—مانند «زانگاک» که محلی صمیمی برای گفتوگو و لذت از چای و کتاب فراهم میکند—نقش مؤثری در جذب مخاطب ایفا میکند. تنها خواسته مشترک آنها، افزایش عرضه آثار تخصصی و آکادمیک است که هنوز در بازار کتاب ارمنستان با کمبود مواجه است. به این ترتیب، میتوان گفت رشد فروش آثار نویسندگان ارمنی نتیجه همافزایی نشر حرفهای، تلاشهای تبلیغاتی و تعامل نزدیک نویسندگان با مخاطبان است که فضای ادبی کشور را پویاتر و متنوعتر کرده است.