مقاله ذیل، توسط ایندیپندنت عربی منتشر گردیده و به بررسی تحرکات اخیر رژیم صهیونیستی در مرزهای شمالی جمهوری اسلامی ایران، یعنی باکو و عشقآباد پرداخته است
با پیگیری تحرکات اخیر رژیم صهیونیستی در منطقه اوراسیا میتوان گفت که استراتژی این رژیم در قبال ایران بر سه پایه استوار شده است؛ اول توقف برنامه هستهای ایران، دوم تضعیف رفتار ایران در خاورمیانه به ویژه کشورهای حوزه نفوذ آن و سومین مورد، جلوگیری از گسترش نفوذ تهران در منطقه اوراسیا و آسیای مرکزی و تقویت حضور اسرائیل در مرزهای ایران است.
در همین راستا آذربایجان سفارت خود را در اسرائیل پس از ۳۰ سال افتتاح کرد و در همین ایام تلآویو سفارت خود در ترکمنستان را در ۱۵ مایلی از مرز شمال شرقی ایران افتتاح کرد. به گفته وزیرخارجه رژیم صهیونیستی، سفارت این رژیم در عشقآباد نزدیکترین سفارت اسرائیل به دشمن قسمخوردهاش، ایران میباشد.
برای اسرائیل، اهمیت آذربایجان در این است که ستون اصلی همکاری اسرائیل در قفقاز جنوبی است و مانع نفوذ ایران به آسیای مرکزی میشود.
تلآویو در سالهای اخیر تلاش زیادی برای تقویت روابط خود با آذربایجان که اکثریت آن مسلمان است، انجام داده است و این بهدلیل مرز طولانی آن با ایران میباشد. اسرائیل همچنین یکی از بزرگترین حامیان نظامی باکو در ایالات متحده است، و آذربایجان تامینکننده اصلی انرژی اسرائیل است.
بر اساس بیانیه صادرشده از سوی وزارت خارجه اسرائیل، باکو و تلآویو در حال تقویت اتحاد دیپلماتیک و امنیتی و همچنین تعمیق روابط اقتصادی و گردشگری هستند. آذربایجان توسط اسرائیل بهعنوان یک نقطه دسترسی مهم به اوراسیا در نظر گرفته شده است. وزیر امورخارجه رژیم صهیونیستی در راس یک هیئت بزرگ اقتصادی متشکل از حدود ۳۰ شرکت در زمینههای امنیت داخلی، امنیت سایبری، مدیریت آب و کشاورزی هوشمند به باکو سفر کرد و بیش از ۱۰۰ جلسه برای نمایندگان مختلف اسرائیل با شرکتهای داخلی و مقامات آذربایجانی ترتیب داده شد.
درمورد ترکمنستان، برخلاف آذربایجان، روابط دوجانبه بین اسرائیل و ترکمنستان محدود است و عمدتاً بر روی همکاریهای کشاورزی متمرکز است، همچنین اسرائیل در بازسازی بزرگترین پالایشگاه نفت ترکمنستان نیز مشارکت داشته است.
سفرهای کوهن به آذربایجان و ترکمنستان در پسزمینه افزایش تنش با ایران انجام میشود و درمورد تهدیدهای ایران دیدگاه مشابهی دارند. کوهن گفت: ایران منطقه ما را تهدید میکند، تروریسم را تامین مالی میکند و کل خاورمیانه را بیثبات میکند.
نزدیکی اسرائیل و آذربایجان از دیدگاه تهران، تهدیدی امنیتی برای آن محسوب میشود، زیرا تلآویو در حال ایجاد پایگاه نظامی در سرزمینهای آذربایجان در نزدیکی ایران است که تهدیدی جدی برای امنیت و منافع این کشور به شمار میرود.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امورخارجه به سفیر جمهوری آذربایجان در تهران هشدار داد که ایران حضور رژیم صهیونیستی در مرزهای خود را تحمل نخواهد کرد و اقدامات لازم را در برابر فعالیتهای این رژیم انجام خواهد داد.
این تعمیق اخیر روابط دیپلماتیک بین باکو و تلآویو، در پسزمینه تشدید مناقشه بین آذربایجان و ایران ظاهر شد که باکو را به تهدید امنیت تهران از طریق شراکت با اسرائیل متهم میکند. از این رو، میتوان گفت در زمانی که ایران تلاش میکند در مناطق نزدیک به اسرائیل گسترش یابد، اسرائیل نیز با گشودن جبهههای تنش جدید با ایران، اما در مرزهای خود در خارج از خاورمیانه، همین کار را انجام میدهد.
در بخشی از این متن، با اشاره به روابط رژیم صهیونیستی و ترکمنستان، گفته شده است که این روابط محدود به همکاریهای کشاورزی میباشد. با رصد نفوذ رژیم صهیونیستی و همکاریهای این رژیم با عشقآباد میتوان متوجه شد که ادعای فوق نادرست میباشد.
بهعنوان نمونه همکاری نظامی و امنیتی، میتوان به استخدام سه نوع پهپاد اسرائیلی توسط ترکمنستان اشاره کرد. ترکمنستان در سالهای گذشته ابتدا دو نوع پهپاد شناسایی از رژیم صهیونیستی دریافت و در مرزهای خود بهکار گرفت، اما پس از جنگ قرهباغ و عملیاتهای آذربایجان توسط پهپاد رزمی – انتحاری اسکای استرایکر اسرائیل، عشقآباد نیز با رژیم صهیونیستی وارد گفتوگو شده و تعدادی از این پهپادها را دریافت کرد و اکنون سه نوع پهپاد اسرائیلی در عشقآباد مورد استفاده قرار میگیرد.
این مسئله نیز میتواند از وجوه اهمیت افتتاح ساختمان سفارت و استقرار تیم اسرائیلی در ترکمنستان باشد، زیرا امکان اشراف و کنترل مرزهای جمهوری اسلامی توسط کادر صهیونیستی میسر میگردد.
*این متن در راستای اطلاع رسانی و انعکاس نظرات تحلیلگران و منابع مختلف منتشر شده است و انتشار آن الزاما به معنای تأیید تمامی محتوا از سوی “موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس)” نیست.