سفر پر زرق و برق شی جین پینگ به مسکو موقعیت چین را به عنوان یک «برادر بزرگ» برای روسیه ولادیمیر پوتین تثبیت کرد.
بر مبنای گزارشی از فرانس پرس اگر در سال ۱۹۴۹ میلادی اتحاد جماهیر شوروی به عنوان برادر بزرگ جمهوری خلق چین که بر اثر تهاجم ویرانگر ژاپن و جنگ داخلی تضعیف شده بود، انتخاب شد حالا این چین است که «برادر بزرگ» روسیه شده است.
چین دومین ابرقدرت جهان شریک ارشد روسیه است که اکنون به دلیل جنگ با اوکراین ضعیف و منزوی شده و برای حمایت اقتصادی، فناوری و دیپلماتیک بیش از همیشه به چین وابسته است.
هرچند حدس زدن درباره آنچه پشت درهای بسته در مسکو بین رییس جمهور روسیه و چین اتفاق افتاده کار دشواری است. اما بر اساس صحبت‌های دو رییس جمهور پس از پایان مذاکرات می‌توان متوجه شد که پوتین به آنچه می‌خواست در این مذاکرات دست پیدا نکرده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه در نشست خبری مشترکی که پس از این مذاکرات تشکیل شد رهبر چین متعهد شد به حیات تجاری روسیه کمک کند اما مشهود بود که او در این مذاکرات متعهد به تهیه تسلیحات برای نیروهای روسیه در اوکراین نشده است، اقدامی که باعث تحریم‌های غرب علیه چین می‌شد.
در این نشست همچنین هیچ خبری از تعهد بلندمدت چین برای خرید مقادیر زیادی گاز روسیه که دیگر به اروپا جریان ندارد، وجود نداشت.
بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، واردات گاز روسیه از اروپا حدود ۶۰ تا ۸۰ میلیارد متر مکعب در سال کاهش یافته است که باعث ایجاد خسارات مالی در روسیه شده است.
در همین حال رهبر چین از این شرایط استفاده کرده و بخشی از این عرضه را با قیمت ارزان خریداری کرده است اما در عین حال از درخواست پوتین برای ساخت خط لوله‌ای که گاز را از میادین وسیع سیبری به چین می‌رساند، طفره رفته است و عنوان کرده است که پکن به مطالعات بیشتری مورد آن نیاز دارد.
چین با مشاهده توانایی روسیه برای قطع برق اروپا، عجله‌ای برای ایجاد وابستگی طولانی مدت به گاز روسیه که خط لوله موسوم به «قدرت سیبری ۲» به ارمغان می‌آورد، ندارد.
فیلیپ ایوانوف، کارشناس جامعه آسیا، در این‌باره می‌گوید: «این عدم تعهد به وضوح ماهیت غیر عاطفی و منافع محور «دوستی» چین با روسیه را نشان می دهد.»
به نظر می‌رسد این دیدار امتیازات کمی برای روسیه در ازای دستیابی به اهداف استراتژیک نمادین داشته است و در عین حال نشانگر جبهه متحد علیه ایالات متحده و تقویت وضعیت سیاستمداری پکن و تعمیق درک وابستگی روسیه به چین بود.
برایان ویتمور، کارشناس روسیه در شورای آتلانتیک گفته است: «دیدار شی با پوتین ممکن است در زمین رئیس جمهور روسیه انجام شده باشد، اما کاملا مشخص بود که چه کسی مدیریت بازی را به دست دارد.»
این کارشناس ادامه داد: «زبان بدن همه چیز را به وضوح نشان می‌داد. در نشست عمومی مشترک، شی با اطمینان به صندلی خود تکیه داده بود و لبخند می‌زد. پوتین اما در مقابل، در حالی که به جلو خم شده بود و بی قراری می‌کرد، عصبی و مضطرب به نظر می رسید.»
به نظر می‌رسد دیدار شی بخشی از تلاش پکن برای تقویت نفوذ دیپلماتیک چین باشد. در دهه‌های اخیر، پکن قدرت اقتصادی خود را از آسیا به آفریقا افزایش داده است و حضور امنیتی خود را بسیار فراتر از سرزمین اصلی چین سوق داده است اما قدرت دیپلماتیک چین از قدرت اقتصادی و نظامی خود عقب مانده بود. اما حالا چین سعی دارد قدرت دیپلماتیک خود را نیز تقویت کند. در همین راستا بود که چین طرح صلح اوکراین را ارائه کرد و میان ایران و عربستان میانجیگری کرده است.
به گفته آقای ویتمور، در این دیدار از موقعیت ضعیف فعلی پوتین نیز استفاده شده است. او می‌گوید: «سفر شی نشان داد که روسیه از زمان قطع ارتباط با سیستم مالی جهانی، بازارهای غربی و فناوری غربی تا چه اندازه به چین وابسته شده است.»
این کارشناس ادامه داد: «روابط چین و روسیه بر اساس شرایط پکن در حال توسعه است و پوتین چاره‌ای جز پذیرش آن ندارد. او اکنون شریک کوچک شی است. با این حال هرچند این رابطه آشکارا نابرابر است و اقتصاد چین ۱۰ برابر بزرگتر از روسیه است و وابستگی مسکو به چین به سرعت در حال افزایش است اما خیلی زود است که روسیه را یک دولت رعیت بدانیم.»
