#اختصاصی
به قلم: کامیاب گلمحمدی
جنگ اوکراین وارد چهارمین سال خود شده و ایالات متحده و اتحادیه اروپا بار دیگر فشار بر مسکو را با تحریمهای جدید افزایش دادهاند. وزارت خزانهداری آمریکا روز گذشته تحریمهایی علیه دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، «روسنفت» و «لوکاویل»، اعلام کرد. تحلیلگران میگویند این اقدامات عمدتا با اهداف سیاسی و برای حفظ فشار اقتصادی بر روسیه انجام میشود. همزمان، اتحادیه اروپا بسته نوزدهم تحریمی خود را تصویب کرده که شامل ممنوعیت واردات گاز طبیعی مایع از روسیه و محدودیتهای تازه در تجارت انرژی است، اقدامی که در پاسخ به ادامه جنگ و عدم تمایل کرملین به پایان دادن به آن صورت گرفته است.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده است که دو شرکت بزرگ نفتی روسیه، «روسنفت» و «لوکاویل»، به دلیل فعالیت در بخش انرژی مشمول تحریم شدهاند و تمامی شرکتهای تابعه آنها نیز تحت تأثیر این محدودیتها قرار خواهند گرفت. اسکات بسنت، وزیر خزانهداری، هدف از این اقدامات را کاهش درآمدهای نفتی روسیه و افزایش فشار اقتصادی بر کرملین برای توقف جنگ اوکراین و ایجاد آتشبس فوری عنوان کرده است. داراییهای این شرکتها و شرکتهای وابسته مسدود شده و هر مؤسسه مالی خارجی که با آنها همکاری کند، ممکن است مجازات شود. با این حال، کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تحریمها علاوه بر اهداف سیاسی، برای حفظ تسلط آمریکا بر بازار جهانی انرژی و نفوذ در تجارت نفت و گاز نیز طراحی شدهاند.
واکنشهای بینالمللی
اتحادیه اروپا بهتازگی بسته تحریمی جدیدی علیه روسیه تصویب کرده که شامل بخشهای انرژی، مالی و نظامی میشود و هدف آن افزایش فشار بر مسکو است. همزمان، هند اعلام کرده واردات نفت خود از روسیه را کاهش میدهد تا با تحریمهای آمریکا هماهنگ شود.
با وجود تلاشهای غرب، برخی مقامها به اثربخشی تحریمها تردید دارند. گیدو کروزتو، وزیر دفاع ایتالیا، تأکید کرد تحریمها زمانی مؤثرند که اکثریت کشورهای جهان آنها را اجرا کنند و نفت روسیه به راحتی به بازارهای چین، هند و سایر کشورها منتقل میشود. در همین حال، دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، ابراز امیدواری کرد که تحریمها در آینده لغو شوند و بر بنبست مذاکرات با مسکو تأکید کرد. کشورهای گروه هفت نیز توافق کردهاند تحریمها را هماهنگ و تشدید کنند تا کشورهایی که با خرید نفت روسیه به مسکو کمک میکنند، تحت فشار قرار گیرند.
تأثیر بر بازار انرژی و اقتصاد روسیه
اعمال تحریمهای غرب علیه روسیه تأثیر فوری بر بازار انرژی داشته و باعث افزایش بیش از ۲ درصدی قراردادهای آتی نفت برنت و وست تگزاس آمریکا شده است. با وجود فشار اقتصادی، روسیه توانسته صادرات نفت خود را به بازارهای هند و چین منتقل کند و از ناوگان نفتکشهای «پنهان» برای ادامه فروش استفاده کند. کارشناسان هشدار میدهند که ادامه تحریمها ممکن است هزینه انرژی در اروپا را افزایش داده و صنایع وابسته به سوخت را با چالش مواجه کند. تحلیلگران میگویند تحریمها تا کنون هزینه جنگ را برای روسیه بالا بردهاند، اما نتوانستهاند رفتار این کشور را تغییر دهند و روسیه با مدیریت صادرات و همکاریهای بینالمللی تابآوری اقتصادی خود را حفظ کرده است.
روسیه روزانه حدود ۷.۳ میلیون بشکه نفت صادر میکند و تحریمهای جدید آمریکا میتوانند تأثیر قابلتوجهی بر بازار جهانی نفت داشته باشند. بااینحال، برخی تحلیلگران معتقدند اثر فوری این تحریمها محدود خواهد بود، زیرا روسیه معاملات نفتی خود را به ارزهایی مانند یوان و روبل انجام میدهد و میتواند با کشورهایی مانند چین و هند همکاری کند تا بخشی از محدودیتها را دور بزند.
نتیجهگیری
تحلیلگران نتیجه میگیرند که تحریمها تا کنون هزینه جنگ را برای روسیه بالا بردهاند، اما رفتار این کشور را تغییر نداده و تابآوری اقتصادی روسیه حفظ شده است. در نهایت، هنوز مشخص نیست که این اقدامات بتوانند به توقف جنگ در اوکراین منجر شوند، زیرا واکنش روسیه و کشورهای دیگر نقش تعیینکننده خواهد داشت.
