#اختصاصی
به قلم: پاتریک یگر
تغییرات اخیر در امنیت بلوچستان، تلاشهای پاکستان برای سرمایهگذاری در دو معدن بزرگ در بزرگترین – اما فقیرترین – استان خود را تهدید میکند. شرکت معدنی کانادایی Barrick Gold به دنبال آغاز عملیات معدنی در معدن مس و طلای Reko Diq تا سال ۲۰۲۸ است. به طور همزمان، China Metallurgical Group Corp (MCC) کار در سایتهای جدید مرتبط با پروژه مس-طلای Saindak را آغاز کرده است. با این حال، تحولات در استان بلوچستان، محمولههای سنگ معدن و تجهیزات لازم برای این پروژهها را تهدید میکند.
ارتش پاکستان برای حفاظت از پروژههای معدنی مبارزه خواهد کرد و امیدها برای افزایش درآمد برای مقامات فدرال پاکستان و دولت استان بلوچستان کاهش مییابد.
علیرغم احتمالات طولانی، بعید است که باریک گلد از حقوق خود در بلوچستان چشم پوشی کند. این غول معدنی کانادایی برای بیش از یک دهه تلاش کرده است که Reko Diq را توسعه دهد و بیشتر وقت خود را صرف بحث در مورد حقوق قراردادی خود در داوری بینالمللی و دادگاههای پاکستان کرده است. باریک گلد این پروژه را در مرکز تلاشهای خود برای تنوع بخشیدن به ذخایر معدنی خود قرار داده است.
از آنجایی که این شرکت ریسک کار در مناطق ناآرام را پذیرفته است، فعالان محیط زیست باریک گلد را به برهم زدن شرایط زیست محیطی و اجتماعی متهم کردهاند. هنگامیکه مارک بریستو، مدیر عامل شرکت باریک گلد در یک کنفرانس مطبوعاتی در کانادا به یک خبرنگار مهاجر پاکستانی گفت: «باید به بلوچستان برگردید» خشم بیشتری را برانگیخت. به نظر میرسد که این شرکت قصد دارد به فعالیت خود ادامه دهد، حتی اگر قبایل محلی ادعا کنند که مالکیت سایت را دارند و سازمان شورشی بلوچ راجی آجوی سنگر (BRAS) به شرکت هشدار داده است که دور بماند.
MCC با وجود مشکلات نظارتی و تهدیدات امنیتی از سال ۱۹۸۷ با معدن ساندک درگیر بوده است. در سال ۲۰۱۹، MCC به دولت پاکستان هشدار داد که از مس و طلای موجود در امتیاز اولیه خود بهره برداری کرده است و شروع به فشار بر دولت برای دسترسی گسترده به ذخایر اضافی کرده است. هر دو طرف در سال گذشته توافقنامهای را با دسترسی جدید منعقد کردند که به MCC اجازه دسترسی به سانداک را تا سال ۲۰۳۷ داد.
قراردادها با Barrick Gold و MCC برای دولت ایالتی بلوچستان پول خلق میکند و هر دو شرکت ملزم به ارائه حمایت بیشتر از مردم محلی هستند. با این حال، حمایت محلی بلوچ برای هر دو پروژه محدود است. فقدان شفافیت در معاملات و بی توجهی مداوم دولت فدرال به استان به آشفتگی سیاسی و ناآرامیهای خشونت آمیز دامن میزند. علیرغم درآمدهای معدنی، بودجه استان بلوچستان تقریباً ۳ میلیون دلار کسری دارد و بودجه بسیار ناکافی به مراقبتهای بهداشتی و آموزش اختصاص داده شده است.
شورشیان عامل مهمی در موفقیت پروژههای جدید معدن خواهند بود. Barrick Gold نیاز به جابجایی مقادیر عظیمی از تجهیزات معدنی و همچنین ایجاد یک فرودگاه، اتصالات الکتریکی، زیرساختهای آب، و پیوندهای جادهای در یک منطقه بسیار دورافتاده از استان مورد غفلت قرار گرفته دارد. از سوی دیگر، MCC نیازی به انجام تنظیمات اساسی در زیرساختهای خود در سانداک ندارد، اما نیاز به حفاظت از ناوگان کامیونهایی دارد که سنگ معدن را به خارج از سایت منتقل میکنند.
با این حال، گروههای شبه نظامی بلوچ مصمم هستند که امنیت جادههای بلوچستان را آشفته کنند. آنها به طور فزایندهای نیروهای امنیتی و تجارتی را که در بزرگراههای محلی تردد میکنند، هدف قرار دادهاند.
در ۱ ژوئن، مردان مسلح لاستیکها را پنچر کردند و به ۴۲ کامیون حامل زغال سنگ در نزدیکی یک ایست بازرسی امنیتی سپاه مرزی- بلوچستان آسیب جدی وارد کردند. در ۲۴ ژوئن، یک بمب گذار انتحاری زن ارتش آزادیبخش بلوچ (BLA) یک کاروان پلیس را هدف قرار داد که یک کشته و دو زخمی بر جای گذاشت. روز بعد، دولت ایالتی بلوچستان پستهای بازرسی پلیس و شبه نظامیان در امتداد بزرگراههای استان را به دلیل رفتار خشن نیروهای امنیتی با مردم لغو کرد. در ۲۷ ژوئن، شورشیان BLA 20 کامیون حامل زغال سنگ از بلوچستان به استان پنجاب را به آتش کشیدند.
بی ثباتی در بزرگراهها ناآرامیهای سیاسی و مشکلات اقتصادی بیشتری ایجاد کرده است. احزاب سیاسی بلوچ مجموعهای از تظاهرات را در اعتراض به شرایط بد امنیتی در کنار جادهها آغاز کردهاند. در ۴ ژوئیه، حزب ملی بلوچستان-منگل (BNP-M) اعتصابی را در این استان اعلام کرد که باعث فلج شدن جادههای بلوچستان شد. BNP-M همچنین راهپیمایی بزرگی را در کویته، مرکز استان، در ۸ جولای برگزار کرد.
BLA و وابستگان آن برای تضمین استقلال بلوچستان بسیار کوچک و فاقد منابع هستند. با این حال، این گروهها راهی جدید و کم هزینه برای فشار بر دولت پاکستان و ایجاد هزینههای سیاسی برای رهبران سیاسی این استان یافتهاند. بدون پلیس استانی برای کمک به امنیت بزرگراه، سپاه مرزی بلوچستان قادر نخواهد بود از حملات شورشیان به هیچ طریق معنی دار جلوگیری کند.
Barrick Gold و MCC تقریباً با حملات مکرر به تجهیزات و سنگ معدن خود که در امتداد بزرگراههای بلوچستان حرکت میکنند، مواجه خواهند شد. MCC، از طریق زیرساختهای مستقر خود و روابط قوی چین با دستگاه امنیتی پاکستان، موقعیت بهتری برای مقابله با این پیشرفت جدید دارد. در مواجهه با مقاومت مداوم بلوچها، بریک گلد احتمالاً برای دستیابی به پیشرفت معنادار در Reko Diq تلاش خواهد کرد و استان بلوچستان را از درآمد بسیار مورد نیاز محروم خواهد کرد.
دولت استانی فاقد منابع لازم برای تامین امنیت کافی برای هر دو معدن است و به نظر میرسد ارتش قصد دارد شورشیان را از طریق عملیاتهای اطلاعاتی سرکوب کند. به نظر میرسد که این شورش قرار است ادامه یابد.