آندری کورتونوف، مدیر کل و عضو هیئت رئیسه شورای امور بین‌الملل روسیه
با این حال، طرفداران راه حل‌های دیپلماتیک بلافاصله مخالفان پنهان و آشکار بسیاری پیدا کردند. علاقه مندان به ادامه قاطعانه عملیات ویژه در اوکراین شروع کردند به متهم کردن مذاکره کنندگان روسی به زودباوری نابخشودنی، نرمی بیش از حد و تقریباً خیانت به منافع ملی. این ادعاها در فضای عمومی سرازیر می‌شد مبنی بر اینکه طرف اوکراینی اصولاً قادر به مذاکره نیست، کی یف فقط برای ایجاد ظاهر حرکت رو به جلو به مذاکره نیاز دارد و بنابراین، عملیات ویژه در هر صورت باید به پایان پیروزمندانه برسد. حتی اگر این امر مستلزم تلفات و هزینه‌های جدید در مقیاس وسیع باشد.
تاکید بر دیپلماسی
این واکنش‌های متفاوت به نتایج دور مذاکرات استانبول را به سختی می‌توان تصادفی دانست. آنها منعکس کننده دو درک اساسی متفاوت از نتایج رویارویی در خاک اوکراین هستند که برای مسکو مطلوب است. از دیدگاه برخی، مناقشه کنونی تنها با یک مصالحه سیاسی پایان می‌یابد و برای دستیابی به آن، هر دو طرف باید آمادگی خود را برای دادن امتیازات مهم نشان دهند. برخی دیگر بر این باورند که درگیری باید با تسلیم کامل و بدون قید و شرط کیف پایان یابد و بنابراین نمی توان از هیچ امتیاز یا سازش مهمی از سوی مسکو صحبت کرد.
ارائه یک توضیح ساده در مورد دلایل تفاوت در دیدگاه‌ها در مورد عملیات ویژه وسوسه انگیز است. مثلاً اینکه نخبگان طرفدار راه حل نظامی هستند در حالی که مردم خواهان صلح هستند. یا اینکه کارشناسان نظامی بر ادامه عملیات ویژه تاکید دارند، اما همتایان غیرنظامی آنها دیپلماسی را ترجیح می‌دهند. یا اینکه نسل قدیمی‌تر خواستار تسلیم کیف هستند، در حالی که روس‌های جوان به دنبال مصالحه هستند.
با این حال، این تصور به وجود می‌آید که خطوط واگرایی بیشتر در درون گروه‌های حرفه ای، اجتماعی و سنی فردی مشخص شده است تا بین آنها. به عنوان مثال، فراخوان سرهنگ ژنرال لئونید ایواشوف به رئیس جمهور و شهروندان روسیه را که در آستانه عملیات ویژه منتشر شد، به یاد بیاوریم که در مورد تلاش برای راه حل نظامی برای مشکل اوکراین هشدار داد. به سختی می‌توان افراد را طبقه بندی کرد، اما ژنرال ایواشوف را نمی‌توان در دسته مخالفان سیاسی، کارشناسان پشت میز نشین، یا جوجه‌های نوک طلایی بدون تجربه زندگی قرار داد.
تفاوت‌های اصلی در ارزیابی بحران اوکراین چیست؟ اول از همه، حامیان یک راه حل دیپلماتیک، ولودیمیر زلنسکی را به عنوان رهبر قانونی یک کشور بزرگ اروپایی و به عنوان یک طرف اجتناب ناپذیر گفتگو –اگرچه نه الزاما راحت ترین آنها- می‌دانند. حامیان راه حل نظامی مایلند زلنسکی و تیم مذاکره کننده اش را به عنوان دست نشانده‌های بدون اراده غرب معرفی کنند که بحث جدی با آنها غیر از شرایط تسلیم منطقی نیست.
رویکرد دیپلماتیک شامل برخورد با اوکراین به عنوان یک کشور جوان و کاملاً شکل نگرفته، اما کاملاً مستقل است که این حق مسلم را دارد که به طور مستقل عامل توسعه سیاسی خود را انتخاب کند. رد رویکرد دیپلماتیک، اوکراین را به موقعیت غیرقابل رشک برانگیزی از یک عرصه تقابل ژئوپلیتیکی بین روسیه و غرب، یک سرزمین بی‌صاحب، یک “میدان وحشی” ابدی که نه سرنوشت مستقل خود را دارد و نه دارای حاکمیت ملی یا هویت خودش است، تقلیل می‌دهد.
زوزه شاهین
تاکید بر دیپلماسی به معنای آمادگی روسیه برای محدود کردن خود به مجموعه ای شناخته شده از خواسته‌های خاص و به طور کلی قابل دستیابی از کیف، از جمله امتناع اوکراین از پیوستن به ناتو، محدودیت در قابلیت‌های تهاجمی نیروهای مسلح اوکراین، اقدامات قانونی برای مقابله با نئونازیسم و سایر اشکال افراط گرایی سیاسی، تضمین امنیت جمهوری‌های دونباس و غیره است. امتناع از دیپلماسی نشان می‌دهد که روسیه موظف است بر تنظیم مجدد کامل پروژه اوکراین، از جمله تغییر رژیم سیاسی فعلی در این کشور و متعاقب آن بازنگری در اصول اساسی ساختار دولتی اوکراین پافشاری کند.
رویکرد دیپلماتیک برای دستیابی به توافقات صلح در اینجا و اکنون تنظیم شده است. با درک کامل اینکه هر توافقی کاملاً ناقص خواهد بود، بسیاری از مسائل حساس را حل‌نشده رها می‌کند و ناگزیر نه تنها در کیف، بلکه در مسکو نیز با مقاومت شدید روبرو خواهد شد. پیش‌بینی بروز انبوهی از مشکلات در اجرای عملی موافقت‌نامه‌ها، با تفسیر آنها، با شفاف‌سازی بعدی مفاد منفرد و تلاش‌ها برای بازنگری در آنها، دشوار نیست.
رد رویکرد دیپلماتیک مستلزم اقداماتی تحت شعار «پیروزی به هر قیمتی» است. این به معنای تکمیل نیست، بلکه به معنای گسترش عملیات ویژه نظامی، از جمله حل دشوارترین وظایف تسلط بر همه شهرهای بزرگ اوکراین است. علاوه بر این، این امر مستلزم ایجاد یک اداره نظامی روسیه و اشغال طولانی مدت کل خاک اوکراین، کنترل کل محدوده مرزهای آن و همچنین مخالفت طولانی مدت با اقدامات احتمالی حزبی و تروریستی در این سرزمین است (احتمالاً در روسیه نیز).
برای جستجوی یک راه حل دیپلماتیک، همه پیش شرط‌های لازم و کافی از قبل فراهم است. دو تیم مذاکره‌کننده، انتخاب نامحدود میانجی‌های خارجی، پیشنهادهای متعدد از سوی کارشناسان و نزدیک شدن مواضع طرف‌ها در تعدادی از مواضع مهم وجود دارد. اجرای یک راه حل نظامی مستلزم تشدید افقی و عمودی بیشتر درگیری و از جمله بسیج عمومی در روسیه است. در این سناریو، تلفات جنگی جدید و تلفات جدید در میان جمعیت غیرنظامی اجتناب ناپذیر است، بدون ذکر خطرات عملیات ویژه روسیه که به یک جنگ بزرگ اروپایی تبدیل می‌شود.
امروز، جامعه روسیه در حالت هیجان شدید و حتی تمجید قرار دارد. از صفحه روزنامه‌ها و از صفحه تلویزیون، فریاد شاهین بسیار بلندتر از صدای ناله کبوتر به گوش می‌رسد. اما احساسات عمومی را می‌توان و باید کنترل کرد. در غیر این صورت، زمانی که (و اگر) رهبری کشور به نفع یک راه حل سیاسی انتخاب کند، به ناچار این سوال مقدس موضوع اصلی بحث عمومی در روسیه خواهد بود: چه کسی پیروزی ما را ربود؟ و آن وقت برای مقامات بسیار دشوار خواهد بود که به جامعه هیجان زده ثابت کنند که میل به سازش بهتر از خواست تسلیم بی قید و شرط است و مشاجره دیپلمات‌ها بهتر از تبادل حملات موشکی است.
