رویکرد افغانستان به مسئله فلسطین؛ مرور تاریخی

#اختصاصی

به قلم: حمید شیرزاد؛ کارشناس مسائل افغانستان

پس از شهادت شهید اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس، عمر افغان یکی از فعالان رسانه‌‌ای طالبان در صفحه ایکس خود نوشت: در زمان شهادت شهید اسماعیل هنیه سران ارشد طالبان در حضور مولوی هبت الله آخوندراده رهبر امارت اسلامی در نشست بزرگ اصلاحی وزارت دفاع ملی در قندهار حضور داشتند که مولوی امیر خان متقی سرپرست وزارت امور خارجه، خبر شهادت اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس را اعلام کرد

با شنیدن خبر شهادت اسماعیل هنیه، هبت‌الله آخوندزاده و سران امارت اسلامی، به صورتی می‌گریستند گویا اینکه یکی از اعضای خانواده خویش را از دست داده‌اند.

بر این اساس در این نوشتار تلاش خواهد شد تا مواضع دولت و مردم افغانستان از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی تا کنون مورد بررسی قرار گیرد.

مردم افغانستان دارای ویژگی‌هایی خاصی هستند که از آن جمله ایستادگی در مقابل دشمنان و اشغالگران می‌باشد. با نگاهی کوتاه به تاریخ دو سده اخیر افغانستان در می‌یابیم که این کشور با سه تهاجم و اشغالگری سه ابرقدرت جهان روبرو بوده که هر سه ابرقدرت در برابر مردم افغانستان شکست خورده و سر تعظیم فرود آورده‌اند.

اشغال انگلیس

پادشاهی انگلیس در خلال سالهای ۱۸۳۹ تا سال ۱۹۱۹ سه مرتبه به افغانستان حمله و این کشور را اشغال نموده که در هر سه مرتبه و پس از مدتی اشغال و با مبارزه مردم این کشورشکست خورده و  مجبور به ترک خاک افغانستان شده است.

اشغال توسط اتحاد جماهیر شوروی سابق

اتحاد جماهیر شوروی سابق در ۶ دی ماه سال ۱۳۵۸ به افغانستان تجاوز کرده و به مدت ۹ سال خاک این کشور را اشغال نمود . در مدت این ۹ سال مردم این کشور با مجاهدت و مبارزه تمام عیار و با بجا گذاشتن یک میلیون کشته و نزدیک به پنج میلیون مهاجر و آواره؛ موفق به آزادی کشور خود از یوغ اشغال شوروی سابق در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۶۷شدند.

حمله نیروهای ائتلاف غربی به رهبری آمریکا

ایالات متحده آمریکا و متحدانش (که بیش از ۴۰ کشور را شامل می‌شدند) به بهانه از بین بردن گروه‌های تروریستی و دستگیری رهبر القاعده در سال ۲۰۰۱ به افغانستان حمله و خاک این کشور را اشغال کردند. اما در سال ۲۰۲۱ و پس از ۲۰ سال اشغال افغانستان و کشته شدن ۱۷۶۰۰۰ نفر و هزینه‌ای بالغ بر  ۲٫۲۶ تریلیون دلار با شکست خفت بار از خاک افغانستان خارج شد.

این سه مرتبه اشغال و پیروزی مردم افغانستان در طی چندین سال جنگ، نشانی آشکار از دشمن ستیزی و مبارزه با اشغالگری مردم افغانستان دارد. بنابر این مردم این کشور قبل از آنکه رژیم صهیونیستی در روی نقشه جهان ظاهر شود با مقوله اشغال و اشغاگری و صدمات ناشی از آن کاملا آشنا می‌باشند .

حمایت افغانستان از ستمدیدگان مظلوم فلسطین 

حمایت مردم افغانستان از ستمدیدگان فلسطین را می‌توان از دو جنبه مردمی و حاکمیتی مورد ملاحظه قرار داد، که ما در این نوشته فقط به دو دهه گذشته به صورت اختصار می‌پردازیم.

حمایت دولت‌های افغانستان از مردم فلسطین

پس از خروج اتحاد جماهیر شوروی سابق از خاک افغانستان و استقرار دولت‌های مختلف در این کشور‌، حاکمیت‌ها تلاش نموده‌اند در تمامی مقاطع مختلف و رویداد‌های جهان اسلام و از جمله مساله فلسطین موضع‌گیری نموده و به دفعات مکرر حمایت خود را از این مردم مظلوم اعلام و به دفاع از مساله فلسطین پرداخته اند‌، که از باب مثال به چند مورد آن اشاره می‌گردد.

در ۲۵ تیر ماه سال ۱۳۹۳ و پس از حملات شدید رژیم صهیونیتی به مناطق فلسطینی آقای کرزی رییس جمهور افغانستان اقدام به برگزاری نشست فوق العاده هیات وزیران کرده که طی این نشست ضمن ابراز همدردی و تسلیت به مردم فلسطین، حملات رژیم صهیونیستی به مردم غزه به شدت محکوم شده و به منظور کمک به مردم ستمدیده فلسطین مبلغ ۵۰۰ هزار دلار اختصاص داده شد.[۱]

اشرف غنی رییس جمهور افغانستان نیز در آبان ماه سال ۱۳۹۶در سخنرانی خود در نشست فوق‌العاده سازمان همکاری کشورهای اسلامی در واکنش به تصمیم دونالد ترامپ مبنی بر انتقال سفارت آمریکا به بیت المقدس، این شهر را هسته مرکزی هویت مسلمانان جهان و نمادی از تمدن اسلامی خواند. آقای غنی گفت که فلسطین یکبار دیگر مورد توجه قرار گرفته‌ و قلب مردم افغانستان نیز در همدردی و همدلی برای مردم فلسطین می‌تپد.[۲]

در سال ۱۳۹۷ در حاشیه چهل و ششمین نشست وزیران خارجه سازمان همکاری اسلامی و در ملاقات آقای صلاح‌الدین ربانی وزیر امور خارجه وقت جمهوری اسلامی افغانستان با پیری کروهنبهول کمیسار عمومی دفتر سازمان ملل برای کمک به پناهندگان فلسطین؛ آقای کروهنبهول از کمک یک میلیون دلاری افغانستان به مهاجرین فلسطینی قدر دانی نمود.[۳]

در دولت طالبان نیز از این دست موارد را بسیار می‌توان مشاهده نمود.

«محمد عبدالکبیر» معاون سیاسی نخست‌وزیر طالبان در دیدار با «احمد وحیدی» وزیر کشور ج.ا.ایران، مسئله فلسطین را از مسائل مهم جهان اسلام دانسته و با اشاره به مظلومیت مردم غزه گفته بود: افغانستان همراه با جمهوری اسلامی ایران از مردم مظلوم غزه حمایت می‌کند و چه بسا اگر با رژیم اشغالگر مرز مشترک داشتیم در دفاع از مردم مظلوم غزه وارد جنگ با صهیونیست‌ها می‌شدیم.

حافظ روح‌الله روحانی مسئول مطبوعاتی، اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت تحصیلات عالی طالبان در پاسخ به پست «اسرائیل به فارسی» در «ایکس» نوشت: ما انشالله از سرزمین گورستان امپراتوری‌ها به کمک برادران مظلوم فلسطین خود خواهیم شتافت.

همچنین محمدحسن آخوند رییس الوزرای حکومت سرپرست در واکنش به شهادت اسماعیل هنیه رهبر جنبش اسلامی حماس با انتشار پیامی اظهارداشت: شهادت اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حرکت مقاومت اسلامی حماس قلباً متاثرم ساخت.

رییس الوزرای حکومت سرپرست  ادامه داد: حمله بزدلانه علیه شهید اسماعیل هنیه را به شدیدترین الفاظ محکوم می‌کنم، این جنایت آشکار رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که با وجود نسل کشی فلسطینیان، این رژیم در جنگ غزه هیچ دستاورد قابل توجهی ندارد. به همین خاطر رژیم صهیونیستی بخاطر پنهان نمودن ناامیدی خویش رئیس دفتر سیاسی حماس را هدف قرار داد. وی در پایان از جامعه بین الملل و سازمان‌های بین المللی و جهانی درخواست کرد هر چه سریعتر جلوی جنایات هرچه بیشتر رژیم صهیونیستی را بگیرند و اجازه ندهند آتش جنگ غزه در تمام منطقه گسترش یابد.

مولوی امیر خان متقی سرپرست وزارت امور خارجه دولت سرپرست افغانستان امروز سه‌شنبه ۲۳ مرداد ماه سال‌جاری، در مصاحبه به بی بی سی گفت: درباره مسئله فلسطین دیدگاه تمام جهان اسلام مشخص است، ما هم مثل دیگر مسلمانان، اسرائیل را غاصب و ظالم می‌دانیم و همیشه حق را به مردم مظلوم فلسطین می‌دهیم و از اسرائیل با سخت‌ترین الفاظ انتقاد می‌کنیم.[۴]

حمایت مردم افغانستان از ملت ستمدیده فلسطین

بنابر آنچه که در بالا ذکر شد مردم افغانستان نیز در طول تاریخ ۷۰ ساله گذشته در مساله قدس پیشگام بودند. علمای بزرگ این کشور از اولین روزهای اشغال فلسطین از خود عکس‌العمل نشان دادند و تا امروز هم در دفاع از فلسطین بی‌تفاوت نبوده اند.

براساس شواهد تاریخی که وجود دارد، مردم مسلمان افغانستان از سالیان درازی بدینسو با مجاهدین  فلسطینی همنوایی و همدردی داشته و به روایت اسناد، مردم افغانستان از نخستین روزهای اشغال بیت‌المقدس حمایت خویش را از ملت مسلمان فلسطین اعلام داشتند،

در سال ۱۳۲۷ زمانی که مردم افغانستان اعم از شیعه و اهل تسنن خبر اشغال فلسطین و  جریان اولین جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی را از طریق رادیوی لندن و رسانه‌های دیگر شنیدند، با رهبری علما کابل در چند نقطه پایتخت کشور و ولایات دیگر اقدام به تظاهرات و حمایت از مردم فلسطین نمودند.

در این تظاهرات‌ها که با حضور هزاران تن زن و مرد، شیعه و سنی برگزار شد کمیته‌هایی جهت جمع‌آوری کمک به ملت مظلوم فلسطین در نقاط مختلف افغانستان تشکیل و با جمع آوری کمک‌های نقدی برای مجاهد فلسطینی به کمک آنان شتافتند.

در پی این تجمع تعدادی از بزرگان نامه اعتراض‌آمیز و هشدار دهنده به سازمان ملل متحد و برخی محافل جهانی نوشته و از آنها خواستند که از مردم مظلوم فلسطین حمایت کنند.

در سال ۱۳۴۹ (ش) حرکتی از بین جوانان و توده‌های اهل سنت تحت عنوان «سازمان جوانان مسلمان» و نیز اعتراضات علمای اهل سنت در تظاهرات مسجد پل خشتی به رهبری مولانا عطاالله فیضانی برگزار شد.

در آغاز دهه پنجاه اولین مجله‏ى دینی، سیاسی در افغانستان که تحت عنوان «برهان» منتشر می‌شد، اقدام به چاپ  یادداشت‌های سلسله‌وار کرده که در آنها مردم را به مبارزه با استعمار، استبداد، استثمار و صهیونیسم دعوت می‌نمود.

در ۲۵ مهر سال ۱۳۵۲ چند تن از شخصیت‌های علمی کشور با اهداء خون برای مجروحین و مجاهدین فلسطینی نامه‌های نیز  عنوان سفارت‌های مصر و عراق، رؤسای جمهور سوریه، لیبی و الجزایر و یاسر عرفات ارسال و در آن ضمن اظهار تنفر و انزجار شان نسبت به جنایات و تجاوزات صهیونیسم  و امریکا پیروزی‌های ظفرمندانه فلسطینیان را تبریک گفتند.

همچنین در دهه پنجاه مولانا محمد عطاالله فیضانی از علمای اهل سنت در مباحثی تحت عنوان «نظریات مختلف کشف ضعف اسلام» در مورد اشغال بیت‌المقدس و همبستگی امت اسلامی جهت آگاهی بخشیدن اقشار مختلف جامعه تلاش نموده و سال ۱۳۵۴ این اثر در زندان توسط آن شهید بزرگوار تحریر یافته و سال ۱۳۵۸ در پیشاور پاکستان به چاپ رسید.

پس از صدور پیام تاریخی امام خمینی^(ره) در سال ۱۳۵۸ مبنی بر نام‏گذاری جمعه آخر ماه مبارک رمضان به عنوان روز جهانی قدس مردم افغانستان با تبعیت از سخنان ایشان‌، همه ساله با برپایی آیین‌هایی در نقاط مختلف این کشور و همچنین ائمه جمعه و جماعت در خطبه‌های نماز جمعه و منابر مساجد اقدام به طرح مساله فلسطین و قدس شریف نموده و مردم نیز با شور و شعور خاصی ندای مرگ بر اسرائیل و حمایت از ملت مظلوم فلسطین را سر می‌دهند.

این موضوع تا جایی پیشرفته است که برخی از شخصیت‌های مردمی در افغانستان می‌گویند که ملت مسلمان این کشور آمادگی قیام دفاع عملی و میدانی را از ملت مظلوم فلسطین را دارند.

قابل توجه است که پس از روکار آمدن دولت امارت اسلامی این حمایت چند برابر شده و همه اقشار جامعه افغانستان در حمایت از فلسطین یک صدا شدند و آماده دفاع از فلسطین می‌باشند و هیچ‌گونه کوتایی هم نخواهند کرد.

بر همین اساس از ابتدای ایجاد امارت اسلامی تا کنون چندین نماد مسجد الاقصی در نقاط مختلف شهر کابل و شهرهای دیکر ساخته و نصب شده است که مردم این کشور بادید احترام و در بسیاری موارد برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین در کنار این نمادها گردهم می‌آیند.

[۱] https://www.jomhornews.com/fa/news/53143/

[۲] https://www.noortv.af/afghanistan/%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D8%BA%D9%86%DB%8C-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C-%D8%A8/

[۳] https://www.avapress.com/fa/news/180619

[۴] https://af.irna.ir/news/85567038