«فتح تفلیس و نبرد گوگجه دو جنگ پیرو هم بودند که در سال ۱۶۱۶ میلادی برابر با ۹۹۵ خورشیدی رخ دادند. فتح تفلیس نبرد ارتش شاه عباس با سربازان گرجی بود که نهایتاً با فتح تفلیس تمام شده و پیرو آن جنگ گوگجه رخ می‌دهد که در آن لشکر عثمانی از ارتش صفوی شکست خورد. در سال ۱۶۱۶ میلادی، شاه عباس یکم برای سرکوب طغیان و نا آرامی‌های گرجستان، سپاهی بزرگ را به گرجستان گسیل می‌دارد. ارتش ایران با پایداری مردم گرجستان رو به رو می‌گردد و تلفات زیادی می‌دهد. این تلفات باعث می گردد ارتش ایران دست به کشتار وسیعی بزند. به گفته مورخان، در این درگیری ۷۰٬۰۰۰ نفر از سربازان و مردم گرجستان کشته و ۱۳۰٬۰۰۰ نفر به اسیری ارتش ایران در آمدند.
با این واقعه عهدنامه نصوح پاشا گسیخته شد و احمد یکم پادشاه عثمانی ارتش بزرگی را به فرمان وزیر محمد پاشا به سوی ارتش ایران فرستاد. ارتش عثمانی در سال ۱۶۱۶ میلادی به حلب سوریه رسید و با پیوستن ده‌ها هزار سرباز از آسیای صغیر و خاورمیانه عربی، جمعیت آن تقریباً ۲ برابر گردید. شاه عباس یکم با به کار گیری ترفندهای نظامی و سیاست زمین سوخته، سپاه عثمانی را در قحطی نگاه داشته و به چالش انداخت. نیروهای عثمانی به رغم تسخیر نخجوان نتوانستند ایروان را فتح کنند. شاه عباس پس از غلبه بر تفلیس به سمت ارتش عثمانی به راه افتاد. در نبردی که در نزدیکی دریاچه گوگجه (ارمنستان فعلی) روی داد سپاه عثمانی شکست سنگینی را از سوی قوای ایرانی متحمل شد ، ۴۰۰۰ نفر از قوای عثمانی کشته شدند. عده‌ای از سربازان عثمانی که عقب نشینی می کردند با سرما و نهایتا خسارات زیادی مواجه شدند.»
منبع: تاریخ مفصل ایران اقبال اشتیانی
🌐تهیه شده در تحریریه ایراس
