ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه روز شنبه گفت: روسیه در ماههای آینده سامانههای موشکی اسکندر-ام با قابلیت حمل کلاهک هستهای را به متحد خود بلاروس منتقل خواهد کرد. به گزارش سیانان، به گفته کرملین، پوتین در نشستی در سنپترزبورگ به الکساندر لوکاشنکو، رئیسجمهور بلاروس گفت که سیستمهای موشکی ما میتوانند از موشکهای بالستیک و کروز، هم در نسخههای متعارف و هم در نسخههای هستهای استفاده کنند. روسیه حمله خود را در ۲۴ فوریه از بخشی از خاک بلاروس، که از شمال با اوکراین همسایه است، آغاز کرد. بر اساس اطلاعات جمعآوری شده توسط هواپیماهای ناتو، در طول جنگ، مسکو از مینسک بهعنوان پایگاه ماهوارهای از جمله برای بسیاری از عملیات هوایی روسیه در اوکراین استفاده کرده است.
روز شنبه، اوکراین مدعی شد که نیروهای روسیه چندین موشک از بلاروس به مناطق «کییف»، «چرنیهف» و «سومی» شلیک کردهاند.در این نشست، لوکاشنکو به پوتین از ترس خود بهدلیل پرواز هواپیماهای ایالات متحده و ناتو در نزدیکی مرز بلاروس که جزو جنگندههای هستهای هستند، گفت. او از پوتین خواست تا «واکنشی مشابه» برای این پروازها در نظر بگیرد یا جتهای جنگنده روسی را که در حال حاضر در بلاروس مستقر هستند، تبدیل به جنگندههایی کند که میتوانند کلاهکهای هستهای را حمل کنند. پوتین پاسخ داد که نیازی نیست با پروازهای ایالات متحده مطابقت داشته باشد و پیشنهاد کرد که بلاروس میتواند هواپیمای سوخو-۲۵ خود را طوری تغییر دهد که قابلیت اتمی داشته باشد. پوتین گفت: «این نوسازی باید در کارخانههای هواپیماسازی در روسیه انجام شود؛ اما ما با شما درباره چگونگی انجام این کار به توافق خواهیم رسید و بر این اساس، آموزش خدمه پرواز را آغاز کنید.»
اسکندر چیست؟
به گزارش جینز دیفنس، اسکندر-ام یک سامانه موشکی بالستیک کوتاهبرد ساخت روسیه است که میتواند کلاهکهای متعارف یا هستهای را با حداکثر برد تا ۵۰۰کیلومتر (۳۱۰ مایل) حمل کند. به گفته ائتلاف دفاع موشکی، این سلاح از هر دو سیستم هدایت نوری و اینرسی برای حمله به اهداف خود استفاده میکند و آنها را با طیف وسیعی از کلاهکها، مانند مهمات خوشهای، بمبهای سوخت-هوا، بمبهای سنگرشکن و کلاهکهای پالس الکترومغناطیسی (EMP) مورد اصابت قرار میدهد. بنابر دادههای ائتلاف دفاع موشکی، اسکندر-ام اولینبار در سال۲۰۰۸ در جریان درگیری روسیه و گرجستان استفاده شد؛ زمانی که ارتش روسیه از آن برای هدف قرار دادن اهداف در گوری استفاده کرد.
سقوط یک منطقه بزرگ
در ادامه تحولات جنگ روسیه با اوکراین، الکساندر استریوک، رئیس اداره نظامی سیویرودونتسک روز شنبه گفت: پس از ماهها درگیری خونین و طاقتفرسا، شهر سیویرودونتسک در شرق اوکراین کاملا به اشغال روسیه درآمد. سیویرودونتسک یکی از آخرین سنگرهای اصلی اوکراین در این منطقه بود. مقامات نظامی منطقه روز جمعه گفتند که به آخرین سربازان در سیویردونتسک دستور خروج داده شده است؛ زیرا ادامه دفاع از مواضع آنها غیرممکن است. این امر در عمل شهر را به روسیه واگذار کرد و منطقه شرقی اوکراین، لوهانسک را تقریبا بهطور کامل تحت کنترل روسیه قرار داد. وزارت دفاع روسیه روز شنبه اعلام کرد که نیروهای این کشور اکنون کنترل کل ساحل چپ رودخانه سیوِرسکیدونتس، سمت شرقی رودخانه و تمام مرزهای جمهوری خودخوانده لوهانسک را بهدست گرفتهاند. ژنرال ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت روسیه گفت که نیروهای کشورش شهرهای سیویرودونتسک و بوریوسکه، شهرکهای ورونوف و سیروتین جمهوری خلق لوهانسک را بهطور کامل تصرف کردهاند. الکساندر استریوک، رئیس اداره نظامی سیویرودونتسک هم با تایید ادعای روسیه گفت: روسها یک فرمانده تعیین کردهاند. اما شهر آنقدر ویران شده است که کنار آمدن با این وضعیت برای مردم دشوار خواهد بود.
مقامات نظامی منطقه روز جمعه گفتند که به آخرین سربازان در سیویرودونتسک دستور خروج داده شده است؛ زیرا ادامه دفاع از مواضع اوکراین غیرممکن است. برای همین، تخلیه نیروهای اوکراینی در عمل شهر را به روسیه واگذار کرد و کرملین را یک قدم بیشتر به هدف خودش نزدیک کرد. سیویرودونتسک یکی از آخرین سنگرهای اصلی اوکراین در این منطقه بود. سرهی هایدی، یکی از فرماندهان ارشد نظامی در شرق اوکراین گفت که ارتش تصمیم به تخلیه گرفته است «زیرا ممکن است تعداد کشتهشدگان در مناطق غیرقابل استحکام هر روز افزایش یابد.» ژنرال ایگور کوناشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه در اظهاراتی گفت: «در حال حاضر امکان خروج از شهر وجود ندارد، ما تخلیه را تسهیل میکنیم؛ اما تا کنون چنین فرصتی وجود نداشته است.» صدها غیرنظامی در کارخانه شیمیایی آزوت پناه گرفتهاند؛ اما درخواست خروج را رد کردهاند. اوایل روز شنبه، هایدی مدعی شد که نیروهای روسی همچنان نیروگاه را گلولهباران میکنند.
نقش ناتو تغییر کرده است؟
درحالیکه نیروهای روسی کارزار کوبندهشان را برای تصرف شرق اوکراین ادامه میدهند، توانایی کییف برای مقاومت در برابر حملات روسها بیش از هر زمان دیگری کاسته شده و حالا بیشتر چشم امید به کمکهای ایالات متحده و متحدانش دوخته است. این کمکها اما تنها معطوف به تسلیحات نیست و شامل شبکه مخفی از کماندوها و جاسوسان که برای تهیه سلاح، اطلاعات و آموزش است. بیشتر این کارها در خارج از اوکراین، بهعنوان مثال، در پایگاههایی در آلمان، فرانسه و بریتانیا اتفاق میافتد. حتی درحالیکه دولت بایدن اعلام کرده است که نیروهای آمریکایی را در اوکراین مستقر نخواهد کرد، برخی اعضای سیآیای به گفته مقامات فعلی و سابق، بهطور مخفیانه در کشور اوکراین و عمدتا در پایتخت، کییف در حال فعالیت هستند و به گفته مقامات فعلی و سابق، بسیاری از اطلاعات گستردهای را که ایالات متحده با نیروهای اوکراینی به اشتراک میگذارد، به عهده این گروه مستقر در اوکراین است. همزمان چند ده کماندو از دیگر کشورهای ناتو، از جمله بریتانیا، فرانسه، کانادا و لیتوانی نیز در داخل اوکراین کار میکنند. ایالات متحده ۱۵۰مربی نظامی خود را قبل از شروع جنگ در ماه فوریه از اوکراین خارج کرد؛ اما کماندوهای آمریکایی یا باقی ماندهاند یا از آن زمان به داخل و خارج کشور رفتوآمد داشتهاند و به سربازان اوکراینی آموزش و مشاوره دادهاند و مجرای زمینی برای آنها فراهم کردهاند. سه مقام آمریکایی گفتند که تحویل تسلیحات و کمکهای دیگر هم از طریق آنها صورت میگیرد.
جزئیات کمی درباره آنچه پرسنل سیآیای یا کماندوها انجام میدهند، وجود دارد؛ اما حضور آنها در اوکراین به حجم تلاشهای مخفیانه آمریکا برای کمک به کییف افزوده است و این امر خطراتی برای واشنگتن و متحدانش دارد. نیروهای اوکراینی همچنان از کمبود سلاح رنج میبرند و برای همین در برابر هجوم و رگبار تسلیحات روسی عاجز ماندهاند و تا حد زیادی سمت غرب اوکراین بیدفاع مانده است. اینها نقاطی است که عمدتا نیروهای خارجی در آن ساکن هستند. انتظار میرود جو بایدن و رهبران متحدان آمریکا در نشست گروه ۷ کشورهای صنعتی که در آلمان و در نشست ناتو در اسپانیا، درباره حمایت بیشتر از اوکراین بحث کنند. این در حالی است که اندکی پس از حمله روسیه به اوکراین در ماه فوریه، گروه ۱۰ نیروی ویژه ارتش که قبل از جنگ به آموزش کماندوهای اوکراینی در پایگاهی در غرب این کشور میپرداخت، بیسر و صدا یک هسته برنامهریزی ائتلاف را در آلمان ایجاد کرد تا کمکهای نظامی به کماندوهای اوکراینی و سایر اوکراینیها را هماهنگ کند. نیروهای این هسته اکنون به ۲۰ کشور افزایش یافته است.
کریستین ای.ورموت، وزیر ارتش آمریکا، ماه گذشته نگاهی اجمالی به این عملیات ارائه کرد و گفت که گروه عملیات ویژه به مدیریت جریان تسلیحات و تجهیزات در اوکراین کمک کرده است. او تصریح کرد: «همانطور که اوکراینیها سعی میکنند تسلیحاتشان را مدام جابهجا کنند تا از تلاش روسها برای هدف قرار دادن کاروانها دور بمانند، ما هم در تلاش هستیم تا بتوانیم به هماهنگ کردن جابهجایی همه آن نوع محمولهها کمک کنیم.» او گفت: «یک چیز دیگری که من فکر میکنم میتوانیم به آنها کمک کنیم، اطلاعاتی است درباره اینکه کاروان آنها ممکن است از کدام نقطه مورد حمله قرار گیرند.» این هسته که از ساختار مورد استفاده در افغانستان الگوبرداری شده است، بخشی از مجموعه گستردهتری از هستههای هماهنگی عملیاتی و اطلاعاتی است که توسط فرماندهی اروپایی پنتاگون برای تسریع کمکهای متحدان به سربازان اوکراینی تدارک دیده شده است.