«یورش به لنکران نبردی است که در جریان دوره اول جنگ‌های ایران و روسیه در تاریخ ۱۳ ژانویه ۱۸۱۳ (۲۳ دی ۱۱۹۱ خورشیدی) در ناحیه تالش شمالی و شهر لنکران به وقوع پیوست. پس از پنج روز محاصره دژ لنکران و گلوله‌باران آن، روس‌ها با وجود برتری عددی طرف ایرانی، موفق به حمله به ارگ شدند. اگرچه روس‌ها متحمل خسارات سنگینی در محاصره شدند و در طی آن بیشتر افسران و درجه‌داران نظامی ارتش روس کشته شدند، با تصرف این قلعه، شهر لنکران و سایر مناطق تالش شمالی را تصرف کردند.
پس از تصرف قلعه، همه بازماندگان توسط روس‌ها کشته و اعدام شدند و هیچ‌یک به اسارت در نیامدند. ژنرال پیوتر کوتلیارفسکی خود در جریان محاصره به‌شدت زخمی شد و پس از آن دیگر نتوانست در ادامه جنگ شرکت کند، در حالی که صادق‌خان، فرمانده جبهه ایران، هنگام محاصره قلعه کشته شد. از هنگ ۱۷ روسیه در محاصره متشکل از ۲۹۶ نفر، تنها ۷۴ تن از آنها در جنگ کشته شدند.»
منبع: ناسخ التواریخ
برگیازتاریخ
مقاومت و جانفشانی سربازان ایرانی قلعه لنکران دربرابر قوای روس
«صادق‌خان با لشکری متشکل از ۴۰۰۰ سرباز در قلعه لنکران در محاصره بود. عباس میرزا، ولیعهد ایران و فرمانده کل ارتش قاجاریه برای او مأموریت فرستاد: من مشتاقانه امیدوارم و به صداقت و میهن‌پرستی عمیق شما امیدوارم، زیرا کاملاً مطمئن هستم که شما وفاداری خود را تغییر نخواهید داد و همچنین به شما اعتماد کرده‌ام که از قلعه تا حد مرگ دفاع خواهید کرد بدون اینکه مانند یک ترسو در برابر دشمن حرکت کنید، حتی اگر همه کوه‌ها پشت سر نیروهای دشمن قرار بگیرند و به سختی علیه شما و سربازان شجاع خود قیام کنند، شما می‌دانید که از قلعه محافظت شده‌است و به همین دلیل کلید قلب ایران است. پس خداوند بزرگ در اجرای امید ما به شما کمک کند.
این نامه برای همه افسران و سربازان درون پادگان خوانده شد. پادگان در موافقت با سخنان ولیعهد به اتفاق آرا فریاد زد: به خدا و نام مقدس پیامبر قسم می‌خوریم که ما ترجیح خواهیم داد بمیریم اما تسلیم دشمن نشویم و تا سرحد مرگ بجنگیم.
دستورهای صادق‌خان برای پادگان و نیروها: من به همه فرماندهان و سربازان دستور می‌دهم که در مواضع خود برای کمک به دفع دشمن شیطانی که قصد دارد با طوفان گرفتن، بدون توجه به همه خطرات، بدون توجه به جان انسان‌ها، قلعه را تصرف کند، کمک کنند. ای کسانی که وطن خود را عمیقاً دوست دارند، ما باید سخت و سرسختانه مقاومت کرده و تا حد مرگ بجنگیم و سعی کنیم تا قلعه را در دست خود نگه داریم و به این سارقان نشان دهیم که خواهیم توانست خود را برای نجات میهن خود فدا کنیم. توجه، همه شما که آماده مقاومت هستید، دشمن مانند گرگ هار بالا می‌رود و به سمت ما می‌خزد. بگذارید همه اسلحه بردارند، آنهایی که می‌دانند چگونه آن را به دست بگیرند. به طور خلاصه، دفاع شجاعانه تا سر حد مرگ تا تسلیم شدن در برابر کافران که به کسی رحم نمی‌کنند و کسی را زنده نمی‌گذارند، حتی کودکان و زنان؛ بنابراین بهتر است به جای این که سرزمینمان توسط خرس‌های قطبی تکه‌تکه شود، با شکوه و با شجاعت برای سرزمین مادری بجنگیم.»
منبع:ماثرالسلطانیه ،عبدالرزاق دنبلی
🌐تهیه شده در تحریریه ایراس
