روز دوشنبه ۸ مرداد نشست مشترک موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس) و مرکز پریماکف برای همکاری بینالمللی روسیه با موضوع معمای امنیت در قفقاز جنوبی برگزار شد. در این نشست که به صورت مجازی و بسته با حضور تعداد محدودی از کارشناسان و پژوهشگران ایرانی و روسی برگزار شد، ابتدا خانم ویکتوریا کراسلیوا مدیر مرکز پریماکف روسیه و آقای دکتر مهدی سنایی بر ضرورت همفکری و تبادل نظر میان موسسه‌های پژوهشی در ایران و روسیه پیرامون موضوعات و دغدغه‌های مشترک دو کشور تأکید کردند. آقای دکتر سنایی در این نشست همچنین بر این موضع تأکید کرد که نسبت ایران با منطقه قفقاز فقط یک نسبت همسایگی با روابط مرسوم سیاسی و اقتصادی نیست، بلکه این نسبت یک نسبت تمدنی و تاریخی است. ایران همواره یک کنشگر و بازیگر فعال در منطقه بوده است. رئیس موسسه ایراس با اشاره به اینکه همسایگان همیشه در دولت‌های مختلف از اهمیت ویژه‌ای در سیاست خارجی ایران برخوردار بوده‌اند، بر تداوم این ویژگی در دولت جدید ایران تأکید کرد. دکتر سنایی همچنین به این موضوع اشاره کردند که منطقه قفقاز همواره یکی از مسیرهای مهم دسترسی ما به روسیه و اروپا بوده است و در حال حاضر نیز موضوع کریدور شمال- جنوب که مسیر اصلی آن از غرب دریای خزر عبور می‌کند، یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه سیاست‌گذاران خارجی در ایران است. دکتر سنایی مهمترین پرسش پژوهشگران ایرانی را این موضوع دانست که چرا علیرغم بسیاری از دغدغه‌های مشترک، ایران و روسیه مانند موضوع سوریه در رابطه با مسائل منطقه قفقاز با یکدیگر گفتگوهای منظمی را ندارند.
در ادامه نشست آقای ماکسیم سوشکف مدیر موسسه مطالعات بینالمللی دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو نیز به این موضوع اشاره کردند که بعد تغییرات اخیر در موازنه قدرت منطقه‌ای، وضع موجود جوابگوی روابط ایران و روسیه نیست. وی همچنین بر این موضوع تأکید کرد که بلوک غرب همچنان از قدرت زیادی برخوردار است و ما نباید در منطقه قفقاز به دنبال تقابل کامل با غرب به پیش برویم. آقای سرگئی مارکدنوف پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات بینالمللی دانشگاه روابط بین‌الملل مسکو به عنوان سخنران دیگر این نشست بر این موضوع تأکید کردند که نمی‌شود در منطقه قفقاز از سیطره مسائل ژئوپلیتیکی خارج شد و راهی برای یافتن یک نقطه مشترک میان همه کشورها وجود ندارد. آقای دکتر ولی کالجی عضو شورای علمی ایراس و پژوهشگر ارشد مسائل قفقاز نیز در این نشست به این موضوع اشاره کردند که ایران و روسیه در مورد مسائل قفقاز در چند محور با یکدیگر اشتراک نظر و در برخی از محورها نیز با یکدیگر اختلاف نظر دارند. تقابل با حضور ناتو در منطقه و مسئله عملیاتی کردن کریدور شمال- جنوب از جمله موضوعاتی است که ایران و روسیه دیدگاه‌های مشترکی با یکدیگر دارند، اما در موضوع کریدور موسوم به زنگه‌زور برخی اختلاف نظرها میان ایران و روسیه وجود دارد. آقای دکتر محمود شوری معاون موسسه ایراس هم در این نشست به این موضوع اشاره کردند که در نتیجه تحولات چند سال اخیر در قفقاز جایگاه روسیه در معادلات منطقه تضعیف شده است. روسیه الان در هیچ‌یک از کشورها منطقه از دست برتر برخوردار نیست. این در حالی است که نقش‌آفرینی محدود ایران در منطقه در نتیجه این تحولات حداقل تا الان تغییر چندانی نداشته است. ایران فعلا به آن چیزی که می‌خواسته است یعنی بازگشت به مرزهای به رسمیت شناخته شده بینالمللی رسیده است، اما مشخص نیست که در آینده وضعیت به همین شکل باقی بماند. لذا همکاری و تعامل با تمامی قدرت‌های منطقه‌ای به ویژه روسیه برای تثبیت وضع موجود ضرورت دارد.
