مدرنیسم در آسیای غربی با توجه به ویژگی‌های فرهنگی، فکری، اجتماعی و ساختار سیاسی، روند متفاوتی را طی کرده است. امپراتوری عثمانی با زمان طولانی، حکومتش بر کشور ترکیه و مناطق همجوار آن، رویدادهای زیادی را از سر گذرانده است که مدرنیسم نیز یکی از بخش‌های آن بوده است.
کتاب تاریخ مختصر ترکیه، نوشته کمال هاشم کارپات، تاریخ این کشور از آغار مدرنیسم و قرن نوزدهم و در بخش های مختلف ۲۰۰ سال پس از آن را نیز بررسی می کند.
این کتاب در سه بخش و ۱۸ فصل به تفصیل درباره ویژگی های هر دوره زمانی از مدرنیسم ترکیه سخن می گوید، بخش نخست از سال ۱۸۰۰ میلادی آغاز می شود و با بررسی دوران اصلاحات، جنبش‌های اصلاحی، قیام های اجتماعی و دوران تنظیمات، دوران سلطنت سلطان عبدالحمید دوم (۳۱ اوت ۱۸۷۶ – ۲۷ آوریل ۱۹۰۹) و مشروطه اول، سه دوره اتحاد و ترقی و تحول در عرصه ملی‌گرایی تا ۱۹۱۸ میلادی، پیش می‌آید.
یکی از موضوعات مهم که در نیم قرن آغازین سده هجدهم میلادی زمینه تغییر عمیق در ترکیه را به وجود آورد، از میان برداشته شدن جمعیت ینی چری (به معنی چریک نو، نیروهای جان نثار برای سطلان عثمانی که از کودکان خانواده‌های غیر مسلمان برای صنوف نظامی گردآوری می‌شدند.) که به عنوان هسته اصلی سپاه عثمانی شناخته می شدند، توسط سلطان محمود دوم (سی‌امین سلطان امپراتوری عثمانی؛ ۲۰ ژوئیه ۱۷۸۹- ۱ ژوئیه ۱۸۳۹ میلادی) بود که موجبات شکل گیری ارتش ترکیه با نظم مدرن و روش ها و ابزارهای نوین را در ۱۸۴۰ فراهم کرد.
بخش دوم این کتاب به تغییر نظام حاکمیتی در ترکیه و تبدیل آن به جمهوری، اختصاص دارد و رویدادهای تاریخی و سیاسی از ۱۹۱۸ تا ۱۹۶۰ را بررسی کرده است، در این بخش، موضوعاتی چون جنبش رهایی ملی و دوره رهبری کمال پاشا، مشهور به آتاتورک (بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، ۱۸۸۱- ۱۹۳۸) مجلس ملی کبیر، پیسرفت های سیاسی و اقتصادی، دوره گذر به دموکراسی و حضور حزب دموکرات در دولت، را می توان مطالعه کرد.
بخش سوم کتاب، به تغییرات جزئی تر پرداخته است، هویت ملی ترکیه، دموکراسی واقعی و پیوندهای میان مذهب و ملیت، موضوعاتی هستند که مورد توجه کمال هاشم کارپات قرار گرفته است، کودتاها و جنبش های متفاوتی که در ترکیه روی داده است و حاکمیت حزب عدالت و توسعه از ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۲، موضوعاتی که در بخش سوم و پایانی کتاب می توان می دید. فصل مهم دیگری که در بخش سوم جای دارد، بررسی دیپلماسی ترکیه از ۱۹۵۲ تا ۲۰۱۲ است که چالش قبرس، رابطه با یونان، حوزه بالکان، جهان اسلام، اتحادیه اروپا و ارتباط با آمریکا بخشی از این موضوعات هستند.
فصل هجدهم که آخرین فصل کتاب است و نتیجه آن به شمار می رود، در یک نگاه کوتاه موضوعات مهمی را مطرح کرده است، در صفحه ۳۷۹ کتاب آمده است: ترکیه یک انقلاب را بدون توسل به سلاح و خشونت تجربه کرد، این تحول مهم دگرگونی‌های عمیق اجتماعی را به دنبال داشته است…
این کتاب سه پیوست نیز دارد که فهرست روسای جمهوری ترکیه از کمال آتاتورک در ۱۹۲۳ تا رجب طیب اردوغان در ۲۰۱۲ را معرفی می کند. بخش دیگر اسامی احزاب ترکیه و بخش سوم آن نتایج انتخابات پارلمانی از ۱۹۵۰ تا ۲۰۰۹ میلادی است.
کمال هاشم کارپات (۱۵ فوریه ۱۹۲۳ ، باباداگ رومانی- ۲۰ فوریه ۲۰۱۹، منچستر، نیوهمپشایر، ایالات متحده) مورخ و استاد ترک در دانشگاه ویسکانسین – مدیسون بود. وی اصالتاً تاتار کریمه ای بود و در باباداگ، رومانی متولد شد. وی مدرک LLB خود را از دانشگاه استانبول، کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه واشنگتن و دکترای خود را از دانشگاه نیویورک دریافت کرد. وی قبلاً در شورای اقتصاد و اجتماعی سازمان ملل کار می کرد و در دانشگاه مونتانا (اگرچه در آن زمان دانشگاه ایالتی مونتانا نامیده می شد) و دانشگاه نیویورک تدریس می کرد. آخرین پست وی، تدریس و مدیریت در دانشگاه شهیر استانبول بود.
کتاب تاریخ مختصر ترکیه (۱۸۰۰-۲۰۱۲)؛ نوشته کمال هاشم کارپات است که با ترجمه حسن صادقیان و مصطفی محرمی در ۴۴۲ صفحه توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.
