#بازنشر
به قلم:
اخیراً شاهد دور تازه ای از حملات ارتش جمهوری آذربایجان به قره باغ بودیم؛ حملاتی که آذربایجان از آن به عنوان عملیات «ضدتروریستی» نام برد و ارمنستان این اقدام را «تجاوز گسترده و تداوم سیاست پاکسازی قومی» باکو در منطقه قره باغ توصیف کرد. نتایج جنگ ۲۴ ساعته برای جمهوری آذربایجان رضایت بخش بود؛ به طوری که متأثر از آن و اعلام آتش بس، رهبران قره باغ کوهستانی در شهر یولاخ پای میز مذاکره نشستند و تقریباً با تمامی درخواستها و پیشنهادات جمهوری آذربایجان موافقت کردند. گفتنی است در بیانیه وزارت دفاع جمهوری آذربایجان آمده که باکو با این شرایط توافق آتشبس و توقف عملیات نظامی را پذیرفته که «تشکیلات نیروهای مسلح ارمنستان و تشکیلات مسلح غیرقانونی ارمنستان مستقر در منطقه قره باغ سلاح های خود را زمین گذاشته، مواضع رزمی و پست های نظامی را ترک کرده و کاملاً خلع سلاح شوند. واحدهای نیروهای مسلح ارمنستان قره باغ را ترک می کنند و در عین حال تمام سلاح ها و تجهیزات سنگین خود را تحویل می دهند. جنگ اخیر به نظر می رسد زنگ هشداری برای آغاز یک رخداد سرنوشتساز و تاریخی در منطقه قفقاز جنوبی باشد و سه نتیجه ملموس داشت:
- ارمنستان با سرعت زیاد در حال فاصله گرفتن از روسیه و تبدیل شدن به کشوری در مدار غرب است. اظهارات پاشینیان در مورد اشتباه بودن اعتماد به یک کشور در خصوص مسائل امنیتی و نظامی که عملاً اشاره به روسیه داشت، مبین چنین نکته است. سفر همسر نخست وزیر ارمنستان به کی‌یف، ارائه کمک‌های بشردوستانه به اوکراین و برگزاری مانورهای نظامی در خاک ارمنستان با مشارکت چند ده تن از نیروهای نظامی ایالات متحده ازجمله اقدامات اخیر ارمنستان بوده که خشم روس‌ها را در پی داشته است. روسیه به شدت از تحولات منطقه و حرکت باکو و ایروان به سمت غرب ناراضی است اما ظاهرًا با توجه به درگیری در جنگ اوکراین فاقد ابزارهای مؤثر برای ایفای نقش در منطقه است. به نظر می‌رسد تنها راهکار مسکو برای حفظ شرایط موجود، ورود به چالش‌های منطقه از طریق سازمان پیمان امنیت جمعی باشد.
- پیاده کردن طرح های غربی- صهیونیستی توسط دولتمردان باکو برای تحقق اهداف و بیشینه سازی منافع ژئوپلیتکی خود در قفقاز جنوبی؛ اقدام نظامی ۲۴ ساعته باکو نشان داد که باکو با توجه به شرایط سیاسی موجود، شامل پشتیبانی کشورهایی نظیر ترکیه و رژیم صهیونیستی از اهداف ژئوپلیتکی این دولت و همچنین درگیری روسیه در بحران اوکراین، مصرّانه درصدد تحقق اهداف و بیشینه سازی منافع ژئوپلیتکی خود در قفقاز جنوبی است. علی اف، بارها مدعی شده است که تاریخ جدیدی در منطقه رقم خواهند زد که در آن نه تنها به قره باغ و زنگزور می اندیشند، بلکه درصدد بازگشت آذربایجانی های مهاجر به ایروان پایتخت ارمنستان هستند و در همین راستا، بعضاً این کشور را با عنوان آذربایجان غربی یاد میکنند.
- ایجاد ترس و نگرانی در منطقه قره باغ و مهاجرت اجباری ارمنی های مقیم؛ با وقوع جنگ ۲۴ ساعته و تسلیم نیروهای نظامی، اهالی ارمنی قره باغ که جمعیت آنها حدود ۱۲۰ هزار نفر است، به این نتیجه رسیدند که ماندن آنها در قره باغ مساوی با کشتار آنها خواهد بود؛ لذا بلافاصله بعد از آتش بس، سیل جمعیت به مهاجرت روی آوردهاند. از طرفی با کاهش جمعیت ارمنی در قره باغ، زمینه برای اقدام نظامی احتمالی جمهوری آذربایجان فراهم خواهد شد و اساساً آنهایی که باقی خواهند ماند مشروعیت دولت آذربایجان را خواهند پذیرفت و این تماماً باب میل رهبران جمهوری آذربایجان است که بدون درگیری و جنگ به اهداف خود دست خواهند یافت.
