چارچوب اقتصادی هندوپسفیک برای شکوفایی در مورد زنجیره تامین به توافق رسید

#اختصاصی

به قلم: راجسواری پیلای راجاگوپلان؛[۱] بنیاد تحقیقات آبزرور هند

در ۳۱ مه، سفارت ایالات متحده در اندونزی طی یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که ۱۴ عضو “چارچوب اقتصادی هندوپسفیک برای شکوفایی”[۲] (IPEF) به نتایج قابل توجهی در مذاکرات توافق نامه زنجیره تامین IPEF دست پیدا کرده‌اند. این مذاکرات در نشست وزیران IPEF در دیترویت، میشیگان انجام شد. این توافقنامه که به عنوان “اولین توافق نامه بین‌المللی زنجیره تامین IPEF ” در نوع خود معرفی‌‌‌ می‌شود، شامل ۱۴ کشور شریک IPEF – استرالیا، برونئی، فیجی، هند، اندونزی، ژاپن، مالزی، نیوزیلند، فیلیپین، سنگاپور، کره جنوبی، تایلند، ایالات متحده و ویتنام است.

در بیانیه مطبوعاتی سفارت ایالات متحده آمده است که هدف از این توافق افزایش تاب آوری، کارایی، بهره وری، پایداری، شفافیت، تنوع، امنیت، انصاف و فراگیر بودن زنجیره تامین آنها از طریق فعالیت‌‌‌های مشترک و اقدامات فردی انجام شده توسط هر یک از شرکای IPEF است. ایجاد تاب آوری در زنجیره تامین در شرایط دشوار به یک هدف مشترک برای بسیاری از کشورهای هندوپسفیک تبدیل شده است که اختلالات زنجیره تامین را تجربه کردند و آسیب‌پذیری‌های موجود در آن را به دلیل وابستگی بیش از حد به یک منبع واحد یعنی چین شناسایی کردند. این امر به‌ویژه در طول سال‌های همه‌گیری کووید حاد شد و بسیاری از دولت‌ها و همچنین صنایع را به بازنگری و ایجاد تغییرات مهم در زمینه منابع سوق داد. اکونومیست در دسامبر ۲۰۲۱ گفت که «دوران پیش بینی ناپذیری قابل پیش‌بینی‌ به پایان نمی‌رسد»[۳] و ۱۸ ماه بعد هنوز مشخص نیست که وضعیت بهتر از این باشد.

بر اساس گزارش‌‌‌های لوداستار «تا ۲۱ اکتبر، میانگین ۱۴ روزه حجم حمل و نقل اقیانوسی در بندر شانگهای ۱۵ درصد، شنژن ۲۱ درصد و نینگبو-ژوشان ۲۹ درصد کاهش یافت. این منجر به موجی از اختلالات در سراسر زنجیره تامین جهانی شده است و ازدحام بنادر همچنان یکی از نگرانی‌های اصلی در سرتاسر بنادر اروپای شمالی است». این موضوع نه تنها اروپای شمالی را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه اختلالاتی در سراسر جهان، از جمله در هندوپسفیک ایجاد کرده است. علاوه بر این، تهاجم روسیه به اوکراین، افزایش قیمت نفت و کاهش رشد اقتصادی، چالش‌های مرتبط با زنجیره تامین را بزرگ‌تر کرده است.

اما با توجه به اتکای بیش از حد اغلب کشورهای منطقه به چین، جدا شدن کامل از چین غیرممکن است و از این رو تلاش‌‌‌های جمعی برای رسیدگی به این موضوع انجام می‌شود. ریسک زدایی به عنوان یک رویکرد عملی ظاهر شده است، اما تلاش‌های دیگری نیز در گروه‌های کوچک‌تر برای اتخاذ تدابیر عملی و امکان‌پذیر در میان کشورهای همفکر برای افزایش فرصت‌ها و به حداقل رساندن آسیب‌پذیری‌ها وجود دارد.

در مقیاس کوچکتر، سه جانبه استرالیا-ژاپن-هند “ابتکار تاب آوری زنجیره تامین” را چند سال پیش ارائه کرد. این ابتکار همچنان در حال پیشرفت است و هنوز به نتیجه نرسیده است، اما با توجه به آسیب‌پذیری‌ها و نیاز به ایجاد تاب‌آوری در شرایط سخت، گروه‌بندی‌های بیشتری در آینده ضروری خواهد بود. توافق نامه زنجیره تامین IPEF شامل گروه‌بندی بسیار بزرگ‌تری است اما با همان هدف ایجاد تاب آوری و حذف آسیب پذیری‌‌‌ها مورد مذاکره قرار گرفت.

هدف IPEF، که در ۲۳ می ۲۰۲۲ راه‌اندازی شد، تقویت تعاملات اقتصادی میان کشورهای عضو به منظور تامین صلح و رفاه در منطقه هندوپسفیک است. کار IPEF بین چهار ستون کلیدی تقسیم‌‌‌ می‌شود – تجارت، زنجیره تامین، اقتصاد پاک و اقتصاد منصفانه. زنجیره تامین حوزه‌ای است که تقریباً توجه همه کشورهای عضو را به خود جلب کرده است، زیرا بر اساس یک مطالعه اخیر “این حوزه  مانند یک لوح سفید است و راه را برای تفکر خلاق در مورد قوانین و مکانیسم‌های همکاری برای به حداقل رساندن اختلالات هموار می‌کند.”

طبق بیانیه مطبوعاتی وزارت صنعت و بازرگانی  هند، IPEF در تلاش است تا از طریق اقدامات واکنش به بحران، زنجیره‌های تامین را انعطاف‌پذیرتر، قوی‌تر و یکپارچه‌تر کند. وزیر صنعت و بازرگانی هند، در یک نشست مجازی خاطرنشان کرد که مذاکره‌کنندگان توافقنامه‌ای را که بر اساس سود طرفین است و به سرعت مورد مذاکره قرار گرفته، ارائه کرده‌اند که می‌تواند یکپارچگی عمیق‌تر اقتصادها و زنجیره‌های تامین/ارزش را در داخل IPEF ایجاد کند، و خواستار اجرای سریع همه عناصر مشارکتی و اقدام محور شد که به عنوان بخشی از این موافقتنامه شناسایی شده‌اند.»

این مذاکرات یک شبه انجام نشد. دورهای متعددی از جلسات مشاوره IPEF، مذاکرات، و بسیاری از جلسات مجازی، علاوه بر بحث‌‌‌های دوجانبه که به تحکیم اهداف مختلف برای رسیدن به این امر کمک کرد، وجود داشت. بر اساس بیانیه مطبوعاتی سفارت ایالات متحده، توافقنامه IPEF دارای چندین مؤلفه نهادی مختلف است – از جمله شورای زنجیره تأمین IPEF، شبکه پاسخگویی به بحران زنجیره تأمین IPEF، هیئت مشورتی حقوق کار IPEF – که هر یک با دستور کار خاصی وظایفی دارند.

به عنوان مثال، شبکه پاسخگویی به بحران زنجیره تامین IPEF قرار است یک شبکه ارتباطی اضطراری را برای اعضای IPEF ایجاد کند تا در صورت بروز اختلال در زنجیره تامین، درخواست پشتیبانی کنند. این شبکه به اشتراک گذاری اطلاعات و همکاری بین شرکای IPEF، با هدف ارائه “پاسخ سریعتر و موثرتر بطوریکه اثرات منفی بر اقتصاد آنها را به حداقل برساند” کمک خواهد کرد. به طور مشابه، شورای زنجیره تامین IPEF قرار است ترتیبی را بین شرکای IPEF بدهد تا «برنامه‌های اقدام خاص برای بخش‌های حیاتی و کالاهای کلیدی جهت افزایش تاب آوری زنجیره‌های تأمین شرکای IPEF، از جمله از طریق تنوع منابع، زیرساخت‌ها و توسعه نیروی کار، افزایش اتصال لجستیک، تطابق تجاری، تحقیق و توسعه مشترک و تسهیل تجارت” ایجاد شود.

متن توافقنامه IPEF هنوز در دسترس نیست، اما یک ارزیابی توسط کارشناسان مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS) حاکی از تعدادی از زمینه‌های احتمالی همکاری است – به عنوان مثال، تعهد ایالات متحده به تعدادی از برنامه‌‌‌های ظرفیت سازی و تکنیکال جدید مانند پروژه‌‌‌های آزمایشی حمل و نقل دیجیتال از جمله یک پروژه با بندر سنگاپور، گسترش برنامه مشارکت تجاری گمرکی ایالات متحده علیه تروریسم (CTPAT) در هندوپسفیک؛ برنامه تبادل IPEF STEM  و آموزش‌‌‌های اضافی، سمپوزیوم‌‌‌ها و ماموریت‌‌‌های تجاری دو طرفه با شرکای IPEF. ایالات متحده همچنین در نظر دارد تا بخش خصوصی به شکل بزرگی بر مشارکت خصولتی در این حوزه تأثیر بگذارد. بیانیه وزارتی که توسط ژاپن منتشر شد، راه‌هایی را مشخص می‌کند که کشورهای IPEF با یکدیگر همکاری می‌کنند: «پیش‌بینی، مقاومت در برابر شوک‌ها یا بهبود سریع پس از شوک‌ها و تقویت رقابت‌پذیری اقتصادهایمان در منطقه هندوپسفیک…. ما قصد داریم برای به حداقل رساندن تحریفات بازار، محافظت از اطلاعات تجاری محرمانه، ارتقای انطباق با مقررات، احترام به اصول بازار، و مطابق با تعهدات مربوط به WTO کار کنیم.”

دور بعدی مذاکرات قرار است در بوسان کره جنوبی برگزار شود و کشورهای عضو IPEF به دنبال پایان دادن به مذاکرات تا نوامبر سال جاری هستند. اینکه کشورهای عضو IPEF از زمان تأسیس، دقیقاً یک سال پیش، تا این حد پیشرفت کرده‌اند، نشان می‌دهد که دیدگاه تقریباً یکسانی درباره آسیب‌پذیری‌های زنجیره تأمین وجود دارد. همچنین اشتیاق برای انعقاد توافق‌نامه‌هایی برای رفع این آسیب‌پذیری‌ها و اختلالات احتمالی وجود دارد، در حالی که مکانیسم‌هایی برای مقابله با موقعیت‌های نامطلوب به‌منظور به حداقل رساندن تأثیرات منفی بر اقتصادشان ایجاد می‌شود. با توجه به ادامه چالش چین، بدون هیچ نشانه‌‌ای از آب شدن تنش‌‌‌ها، کشورهای IPEF زودتر توافقی در مورد زنجیره تامین خواهند داشت.

[۱] RAJESWARI PILLAI RAJAGOPALAN

[۲] Indo-Pacific Economic Framework for Prosperity

[۳] the era of predictable unpredictability is not going away,

منبع

مترجم: سها نوروزی