#اختصاصی
ارمنستان با احتیاط پیش می‌رود و تلاش می‌کند تا خود را از وابستگی اقتصادی به روسیه دور کند. در عین حال، نشانه‌هایی وجود دارد که تلاش‌ها برای جدا کردن اقتصاد ارمنستان از روسیه در حال پیشرفت است.
در ۲۹ مارس، بانک‌های ارمنستان اعلام کردند که پردازش تراکنش‌های مربوط به کارت‌های بانکی روسیه را متوقف می‌کنند تا خود را با تحریم‌های غرب علیه روسیه هماهنگ کنند. این اعلامیه خشم مقامات روسیه، از جمله ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه که ایروان را به دلیل «تعظیم در برابر فشار غرب» سرزنش کرد، برانگیخت. او در ادامه پیش بینی کرد که ارسال پول به ارمنستان برای ارمنی‌های مقیم روسیه دشوارتر خواهد شد.
داده‌ها نشان می‌دهد که این ممنوعیت ممکن است بر حواله‌ها تأثیر بگذارد. در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۳۰ آوریل، مقامات بانکی ارمنستان اعلام کردند که حواله‌های ارسالی از روسیه – که در سال‌های اخیر معادل ۵ درصد تولید ناخالص داخلی را ایجاد کرده است – در حال کاهش است. آمارهای بانکی نشان می‌دهد که حواله‌های ارسالی از روسیه در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ بالغ بر ۶۵۷ میلیون دلار بوده است که نسبت به ۱٫۱ میلیارد دلار در مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است.
مارتین گالستیان، رئیس بانک مرکزی ارمنستان، این کاهش را به تغییرات در «سیستم تسویه و پرداخت» نسبت داد. اما او همچنین تصریح کرد که نیروهای «ژئوپلیتیک» در حال بازی هستند، که می‌تواند پویایی طولانی مدت مهاجرت نیروی کار بین دو کشور را تغییر دهد.
رسانه‌های ارمنی به نقل از گالستیان اشاره کردند: «برخی ترجیح می‌دهند به ارمنستان بازگردند و اینجا کار کنند، زیرا تفاوت حقوق‌ها در حال حاضر بسیار کمتر از مثلاً ۱۰ سال پیش است».
سایر شاخص‌های اقتصادی نشان می‌دهند که روند تجارت با تمایل دولت برای انتقال مرکز ثقل ژئواکونومیک کشور به سمت غرب و دور از روسیه، همگام نیست. خبرگزاری اروپایی Euractiv گزارشی در مورد تجارت بین ارمنستان و روسیه منتشر کرد: در سال ۲۰۲۳، روسیه تقریباً ۳۶ درصد از کل گردش مالی ارمنستان را به خود اختصاص داده بود، در حالی که اتحادیه اروپا ۱۳ درصد را به خود اختصاص داد.
در همین حال، نخست‌وزیر نیکول پاشینیان در ماه‌های اخیر طرحی را با رهبران غربی به نام «تقاطع صلح» مطرح کرده است، پروژه‌ای که بر اساس آن ارمنستان نقش خود را به‌عنوان مرکز تجارت شرق و غرب افزایش می‌دهد. در ماه آوریل، مقامات اتحادیه اروپا و ایالات متحده توافق کردند که بیش از ۳۵۰ میلیون دلار کمک مالی به ارمنستان برای کمک به بهبود پس از جنگ در قره باغ و کاهش وابستگی اقتصادی به روسیه ارائه کنند.
با این حال، چرخش در جهت‌گیری تجاری ارمنستان را نمی‌توان یک شبه رقم زد. مقامات ایروان ممکن است در یک نقطه حساس، زمانی که ایروان در تلاش برای مذاکره برای یک توافق صلح پایدار با آذربایجان است، تمایلی به تکان دادن قایق بیش از حد اقتصادی نداشته باشند. سورن پارسیان، اقتصاددان در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های منطقه گفت که خروج ناگهانی از بازار روسیه می‌تواند عواقب اقتصادی فاجعه‌باری برای ارمنستان داشته باشد.
پارسیان به جام نیوز گفت: ما باید زمان بخریم، با کشورهای مختلف کار کنیم، اقتصاد کشور را تقویت کنیم و ارتباطات را متنوع کنیم. وی افزود: «سیاست یک چیز است و اعداد چیز دیگری. «اعداد دروغ نمی‌گویند. آنها وابستگی قابل توجه ارمنستان به روسیه را نشان می‌دهند.
عامل دیگری که دولت ارمنستان باید در نظر بگیرد این است که روسیه ابزارهای اهرم اقتصادی دیگری را بر ارمنستان حفظ می‌کند، از جمله کنترل زیرساخت‌های حیاتی.
