بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱) ❗️بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۱) پیامدهای تحریمها علیه روسیه واقعیتهای توافق هستهای اوکراین دیدار شی از اروپا و سر باز کردن زخمی کهنه ارزیابی روابط پیونگ یانگ-مسکو در دوره پس از جنگ با اوکراین تغییرات در دولت روسیه؛ ابتکار اقتصادی دفاعی ارمنستان در جهتگیری مجدد اقتصادی پیشرفت کندی دارد چینی سازی ادیان پدر و دختر؛ برداشتی آزاد از کتاب دختر استالین
برای همۀ کشورهای آسیای مرکزی و منطقۀ خزر، سیستم خط لولۀ ایجاد شده در دوران شوروی یک نقطۀ شروع تاریخی بود. در عین حال، دریای خزر به عنوان قطب آغازین جریانهای صادراتی خطوط لولۀ جدید به سمت اروپا (غرب) عمل میکند. زیرساخت خطوط لولۀ آسیای مرکزی به مسیرهای شمالی (روسیه)، جنوبی (ایران) و شرقی (چینی) تقسیم میشود.
سال 2021 برای منطقه سال پرحادثهای بوده است: پاندمی، تشدید تنشهای اجتماعی، بحرانهای مداوم اقتصادی و انرژی و غیره. خطر تشدید جنبشهای اعتراضی، مسائل حل نشده مرزی، خطرات ژئوپلیتیکی خارجی مانند تقویت چین، تمایل روسیه برای پیوند دادن کشورهای منطقه به خود و بحران جاری در افغانستان از جمله مسائل پیش روی کشورهای آسیای مرکزی در سال 2022 هستند.
در سال 2021 قزاقستان یک کشور خودکامه پیشرفته تلقی میشد و قالب انتقال قدرت در آن توجه مسکو را به خود جلب کرده بود. اما همه چیز در چند روز اول سال 2022 تغییر کرد: رژیم حاکم با شورشهای سراسری مواجه گردید و مجبور شد از سازمان پیمان امنیت جمعی، یعنی روسیه کمک بخواهد. در بحبوحه رویدادها، تشخیص جزئیات مهم دشوار است، اما نکته اصلی واضح است: دوران نورسلطان نظربایف در قزاقستان به پایان رسیده است.
پکن دریافته است که وقتی متحدان ایالات متحده برای کمک به واشنگتن مراجعه می کنند، با آمریکای خسته و پریشان مواجه می شوند که تمایل کمتری برای بازداشتن ایران دارد. متحدان امریکا در این بین با عدم قطعیت به سمت پکن متمایل می شوند. بنابراین این باعث می شود که نفوذ چین در امور نظامی خاورمیانه به میزان قابل توجهی افزایش یابد. پکن اکنون تجهیزات نظامی را به اکثر متحدان خاورمیانه ای ایالات متحده می فروشد.
طبق توافقنامه تجارت ترجیحی بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا که از 27 اکتبر 2019 (5 آبان 1398) اجرایی شده است، بیش از 862 قلم کالا که 502 قلم آن محصولات صادراتی ایران به کشورهای عضو اتحادیه است، مشمول کاهش تعرفه شده اند.
محتملترین نتیجه تحولات روزهای اخیر در قزاقستان، کند شدن جریان ترک گرایی (و نهادسازیهای پیرامون آن) و رویکردهای احتیاطآمیزتر دولتهای منطقه در موازنه گرایی در برابر روسیه است. هرچند، سیاستهای آتی و عملگرایی جریان ترکی (با محوریت ترکیه و همراهی جریان غربگرا) نیز در کموکیف این احتیاطها بیتأثیر نخواهد بود.
یک کارشناس حوزه بین الملل انرژی گفت: موقعیت جغرافیای سیاسی و انرژی ایران بین آسیای مرکزی، دریای خزر و خلیج فارس به قدری اهمیت دارد که نه شرق میتواند چشم پوشی کند و نه غرب.
تحولات داخلی در قزاقستان که پس از این اعتراضات به وقوع پیوست، به میزان زیادی ترند تغییرات در دینامیسم رفتاری بازیگران خارجی را نیز شکل میدهد. در نتیجه این تحولات، سهم قاسم ژومارت توکایف از قدرت ارتقاء قابل توجهی یافت و به موازات آن، سهم نورسلطان نظربایف کاهش چشمگیری یافت.
در حال حاضر سهگانه جباروف، تاشیف و مامیتوف در رأس هرم قدرت در قرقیزستان قرار دارند. ریاست جمهوری، ریاست پارلمان و ریاست کمیته دولتی امنیت ملی در دست نیروهای سابق حزب آتاژورت قرار دارد که به ملیگرایی افراطی شناخته میشوند. حتی دادستان کل این کشور نیز از چهرههای نزدیک به این افراد شناخته میشود و قدرت بهطور کامل در دست یک جریان خاص قرار دارد. این امر میتواند در کوتاهمدت زمینهساز ثبات در قرقیزستان شود اما در میانمدت باید در انتظار طغیان نیروهای سیاسی و اجتماعی در این کشور بود.