بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱) ❗️بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۱) پیامدهای تحریمها علیه روسیه واقعیتهای توافق هستهای اوکراین رویکرد چند وجهی روسیه به روابط با یمن احیای اثربخشی برجام: اصول و رویکردها گوادر، بندر استراتژیک آشفتۀ چین و پاکستان در دریای عرب احیای مجدد اوکراین: کوهی که باید از آن صعود کرد نشست “فردوسی و شاهنامه در اوراسیا” ابعاد پیدا و پنهان رویکرد جدید انگلستان به آسیای مرکزی
بندر گوادر، جواهرِ تاجِ پروژۀ کریدور است که در ایالت بلوچستان قرارگرفته است. با این حال، منطقه گوادر و ایالتی که بخشی از آن است، همچنان با نرخ بالای فقر و بیکاری، بیسوادی گسترده و افزایش مرگومیر کودکان، ازنظر شاخصهای اصلی توسعه، در مقایسه با سایر مناطق کشور عقبتر است. وضعیت امنیتی در بلوچستان همچنان بیثبات است و نارضایتی فزایندۀ عمومی باعث ایجاد جنبش اعتراضی مردمی در گوادر و اطراف آن شده است.
کمیل تسلط ولو نسبی چین بر این منطقه ژئوپلیتیکی، به مفهوم موفقیت این کشور در پیوند دو حوزه هارتلند و ریملند و آشکار شدن ظرفیت های ژئوپلیتیکی افغانستان در قالب چهار راه تجارت و ترانزیت می باشد.
به نظر میرسد دولت سادیر جباروف در بازه کنونی از طریق هماهنگی و همکاری با روسیه در صدد است تا در ازای ارائه قطرهچکانی امتیازهای سیاسی و اقتصادی، به مرور اهرمهای فشار آمریکا برای شکلدهی به هرگونه تحولات داخلی نظیر انقلابهای مخملی و یا تحریک تاجیکستان در تنشهای مرزی و حتی احیاء جریانهای واگرای جنوبی را تقلیل دهد تا در میانمدت بتواند به یک استقلال استراتژیک در مقابل آمریکا دست یابد.
در عصر ایندو-پاسیفیک که به شدت متمرکز بر مبادلات اقتصادی-تجاری است پاکستان در موقعیت ژئوپلیتیکی قدرتمند قرار دارد که از طریق فرصتهای ژئواکونومیک که فضای پیرامونی در اختیارش قرار میدهد سیاستهای امنیتی-دفاعی آن شکل خواهد گرفت. در این بین هند به عنوان یک رقیب قدرتمند و قدیمی، میتواند چالشهای تنشزایی را برای ثبات این کشور به وجود آورد. از آنجائی که هند، کریدور اقتصادی چین- پاکستان را چالشی برای منافع ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک خود میبیند که به نوعی میتواند در ارتباطات این کشور برای اتصال با کشورهای آسیای مرکزی و افغانستان خلأهایی را به وجود آورد، مسئله بلوچها و پنجابیها همچنین کشمیر(ژئوپلیتیک آب) به عنوان یک ابزار قدرتمند و بازدارنده برای تضعیف توان دفاعی-امنیتی پاکستان در نظر گرفته میشود که میبایست این کشور استراتژی و تاکتیکهایی را در جهت حل این مشکلات تدوین و اجرایی کند.
صادرات گاز ترکمنستان در سال 2022 ، به 25/10 میلیارد دلار رسید که نشان می دهد قیمتی در حدود 250 تا 290 دلار برای هر هزار مترمکعب داشته است.
لازم است تا فعالیتهای چین در افغانستان را در چارچوب راهبرد بلند مدت آن برای دسترسی به منابع راهبردی و همچنین رقابت جهانی آن با آمریکا در نظر گرفت. لذا به رغم همه ادعاهای مطرح شده درباره عدم علاقه چین به ایجاد «حوزه نفوذ»، مولفههایی از ایجاد حوزه نفوذ دیده میشود. به لحاظ سیاسی نیز به نظر میرسد که پکن تمایل دارد تا بعد از شکست سایر بازیگران بینالمللی در افغانستان به بازیگر مهمی در این کشور بدل شود؛ هر چند ظاهرا نمیخواهد نوعی برتری انگاری و پیروزنمایی افراطی را از خود به نمایش بگذارد. هنوز مشخص نیست که آیا چین به دنبال تحقق منافع (و پروژههای) اقتصادی حقیقی در افغانستان است یا این که از این پروژهها برای انگیزهبخشی به حکومت طالبان در حوزههای امنیتی و سایر حوزهها استفاده میکند. جواب این سئوال بله و خیر نیست چون تعادل بین این دو گزینه، ممکن است به واسطه تحولات سیاسی منطقه یا جهان تغییر پیدا کند.
فعالیت فرستادگان و لابیگرانی که آنها استخدام کردهاند باعث ایجاد اضطراب در بین مقامات محلی و بازرگانان شده است. نمایندگان ایالات متحده، بریتانیا و اتحادیه اروپا تهدید میکنند که کشورها و همچنین سیاستمداران و شرکتهای مرتبط با آنها را در لیست تحریم قرار خواهند داد.
مسکو از یک سو به مهاجران مسلمان از آسیای مرکزی نیاز دارد تا بتواند مشکلات جمعیتی خود را حل کند، اما از سوی دیگر نمیتواند اجازه دهد که افراط گرایی در میان آنها گسترش یابد.
از زمان سقوط نظام جمهوریت در افغانستان، شاهد اهمیت یافتن تدریجی افغانستان برای چین و رویکرد و نگرش ویژه پکن به افغانستان بودهایم. پیام واضح عملکرد و رفتارهای اخیر پکن در افغانستان، «اتخاذ ابتکار عمل» و «جسارت اقدام» است که میتواند قدرت نفوذ و اثرگذاری چین بر حکومت طالبان را افزایش دهد. اما درک این نکته لازم است که چین بدون مشارکت در فرایندی چندجانبه (با حضور همسایگان افغانستان) قادر به پیگیری اهداف خود در افغانستان نخواهد بود. اگر چین بتواند برخی تضمینهای محلی و منطقهای را دریافت کند، احتمالا اقدام به ایفای نقش اقتصادی پر رنگتری در افغانستان خواهد کرد؛ در چنین شرایطی فرصتی تازه برای انواع همکاریهای ایران و چین در افغانستان (به صورت دو جانبه و یا با مشارکت دیگر همسایگان افغانستان) فراهم خواهد شد.