مجموعه شاهِ زنده بر تپهٔ افراسیاب دارای ۴۳ بنای بسیار زیبا شامل چند مسجد، مدرسه، چله‌خانه و آرامگاه است.
در محوطهٔ آن چندین سنگ مزارِ صندوقی قرار دارد که حاوی اشعار سعدی است.
کتیبه اشعار سعدی بر بناهای مختلفی در جهان استفاده شده است و افزون بر آن، قدرتش در مرثیه سرایی سبب شده، سوگ سرودهای وی نیز بر سنگ مزارهای چندین کشور استفاده شود و شاید بتوان گفت دارای بیشترین فراوانی در میان دیگر شاعران نامی است.
متن کتیبهٔ بالا:
چشم و چراغ اهل قبایل ز پیش چشم،
برق جهنده چون برود همچنان برفت/
خوردیم تیغها(زخمها) که نه خون آمد و نه آه،
این ره(وه این) چه نیش بود که تا استخوان برفت/
همچو(ن) شقایقم دل خونی(ن) سیاه شد،
کان سرو نوبرآمده از بوستان برفت/
مرتضی رضوانفر، عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی
