لاله مهرزاد
حملات تروریستی در افغانستان در حالی افزایشی معنا دار یافته که رد پای داعش در آنها مشاهده میشود. این در حالی است که طالبان در آستانه ۹ ماهه شدن حاکمیتاش بر افغانستان اعلام کرده، داعش را شکست داده و حملاتی که مشاهده میشود، عموماً توسط بقایای این گروه تروریستی انجام میشود. به گزارش روزنامه «نیویورک تایمز»، طالبان افغانستان از اواسط هفته گذشته تا پایان آن سختترین ۴ روز خود را سپری کردند. در آخرین حملات تروریستی در سلسله حملات هفته گذشته افغانستان، نخست مسجد مولوی سکندر در ولایت قندوز در شمال افغانستان در نزدیکی مرزهای این کشور با تاجیکستان هدف حمله تروریستها قرار گرفت و موکتهای مسجد با خون روزهداران نمازگزاری که در حال اقامه نماز جمعه بودند، رنگین شد.
«ذبیحالله مجاهد»، سخنگوی طالبان در نخستین ساعات این حمله تروریستی خبر داد ۳۳ نفر از نمازگزاران که در بین آنها کودکان نیز دیده میشدند، در این حمله تروریستی به شهادت رسیدند و ۴۳ نفر نیز مجروح شدند. او ساعتی بعد نیز در توئیتی تأکید کرد که تلاشها برای بازداشت عاملان این حمله تروریستی آغاز شده است. هرچند تا دیشب هیچ گروهی مسئولیت این انفجار را به عهده نگرفت اما با توجه به اینکه این مسجد محل اقامه نماز صوفیان است و داعش آنان را بدعتگذار در دین میداند، تصور میشود، این حمله توسط این گروه تروریستی انجام شده باشد.
«مجاهد» در حالی آمار شهدا را اعلام کرد که «طلوع نیوز» گزارش کرده است، به گفته ساکنان محلی و منابع بیمارستانی، شمار شهدا بیش از این بوده و دستکم ۴۰ نفر شهید و ۵۰ نفر زخمی شدند. همزمان انفجار دیگری با یک خودروی ون در منطقه «سردوره» در قندوز رخ داد که در نتیجه آن، ۱۷ نفر کشته و زخمی شدند.
حمله به مسجد مزار شریف
حمله تروریستی به نمازگزاران مسجد مولوی سکندر تنها یک روز بعد از حمله به بزرگترین و قدیمیترین مسجد مزار شریف رخ داد. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، انفجار در مسجد شیعیان «سه دکان» زمانی رخ داد که روزهداران در حال اقامه نماز ظهر بودند. به گفته «ذبیحالله نورانی»، رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ در این حمله تروریستی که داعش مسئولیت آن را پذیرفت، دستکم ۲۵ نفر از روزه داران به شهادت رسیدند. به گفته برخی منابع شمار زخمیهای این حمله تروریستی نیز به ۵۰ نفر میرسید. با این حال روزنامه «۸ صبح» افغانستان به نقل از منابع خود شمار شهدا را بیش از ۳۰ نفر اعلام و تأکید کرد، ۸۰ نفر از نمازگزاران نیز به بیمارستان منتقل شدند. به گفته شاهدان عینی شدت این انفجار در حدی بود که تمامی شیشههای این مسجد را شکست. مواد انفجاری این حمله در ستونهای مسجد جاسازی شده بود.
به گزارش خبرگزاری «جمهور»، روز پنجشنبه همزمان با انفجار مسجد شیعیان مزار شریف، در منطقه «سر دوره» ولایت قندوز نیز هنگامی که مأموران در حال توزیع گندم بین مردم نیازمند بودند، انفجاری رخ داد که آمار دقیق خسارات آن مشخص نیست. همچنین در انفجار بمبهای کنار جادهای در کابل و ننگرهار نیز دستکم ۴ نیروی طالبان کشته و دو کودک زخمی شدند. در آخرین ساعات پنجشنبه هم در غرب مزار شریف چند شبه نظامی با نیروهای طالبان درگیر شدند که ۳۱ نفر از دو طرف کشته و ۸۷ نفر زخمی شدند.
حملات پنجشنبه و جمعه در حالی رخ داد که روز سهشنبه هفته قبل نیز سه انفجار در مدرسه پسرانه و یک مکتب در منطقه دشت برچی کابل ۶ کشته و ۱۱ زخمی برجا گذاشت. کشتهها و زخمیهای این سه انفجار همگی کودک بودند. داعش مسئولیت این حملات را پذیرفت.
داعش حاشیهنشین میشود؟
هرچند از ۱۵ اگوست ۲۰۲۱ (۲۴ مرداد ۱۴۰۰) که طالبان بر کابل استیلا یافت و حاکمیت افغانستان را در دست گرفت، خشونتها در این کشور به طرزی قابل توجه کاهش یافته است. اما بقایای داعش همچنان به وحشت آفرینی در این کشور ادامه میدهند. همان طور که سایت اندیشکده «انستیتو امور بینالملل» استرالیا در تحلیلی نوشته است، در این مدت زمان حدود ۵۰۰ نفر در خشونتها کشته شدهاند که بیش از ۸۰ درصد آنها به دست داعش جان سپردهاند. این خشونتها در حالی است که طالبان در حال حرکت روی طنابی باریک هستند و قصد دارند با برقرار کردن امنیت در کشور خود کمکهای جهانی را دریافت کرده و سرمایهگذاران خارجی را ترغیب به سرمایهگذاری در افغانستان کنند تا به وضعیت اقتصادی جامعه سر و سامانی بخشند. اما در این راه داعش را مقابل خود میبینند. شاید برای قضاوت زود باشد اما به نظر میرسد، طالبان تصمیم خود را گرفته تا این گروه را به طور کامل شکست دهد. هرچند که به اعتقاد ناظران امید زیادی وجود دارد که داعش به سرنوشت القاعده مبتلا شود. یعنی در پس زمینه حضور داشته باشد و گهگاهی خود نمایی کند اما نتواند به طور کامل به اهدافی که در نظر دارد، دست یابد و تبدیل به گروه تروریستی حاشیه نشین شود.