پاکستان که در بخش اعظم تاریخ خود به سبک دموکراسی پارلمانی اداره شده، از سال ۱۹۴۷ در مجموع ۲۹ نخست وزیر داشته است که یکی از آنها دو بار در یک سال این سمت را بر عهده گرفته است.
نخست وزیرهای پاکستان در ۱۸ نوبت به بهانه‌های مختلف از جمله اتهامات فساد، کودتای مستقیم نظامی و استعفای اجباری به دلیل درگیری‌های داخلی در گروه‌های حاکم برکنار شده‌اند. یک مورد هم در اثر ترور از ادامه صدارت ناکام ماند.
تعدادی هم برای مدت محدودی به‌عنوان سرپرست برای نظارت بر انتخابات جدید یا طی شدن دوران تصدی نخست‌وزیر برکنار شده، عهده دار این سمت بودند. سال ۱۹۹۳ اوج این تغییرات بود که ملت پاکستان شاهد ۵ نفر در پست نخست وزیری بودند.
کوتاه ترین دوره تصدی یک نخست وزیر در این کشور همسایه، دو هفته و طولانی ترین دوره چهار سال و دو ماه است.
بنا به گزارش رویترز، نواز شریف سه بار – در سال‌های ۱۹۹۰، ۱۹۹۷ و ۲۰۱۳ – به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شده است.
فهرست زیر اسامی نخست وزیرانی است که دوره تصدی آنها از سال ۱۹۴۷ پیش از موعد به پایان رسیده است. این لیست شامل نخست وزیران موقت یا کسانی که دوره نخست وزیری دیگری را به پایان رسانده اند، نمی شود:
– لیاقت علی خان
اولین نخست وزیر پاکستان در مرداد ۱۳۲۶ مصادف با اوت ۱۹۴۷ به قدرت رسید. او در جریان یک راهپیمایی سیاسی در ۲۳ مهر ۱۳۳۰ ترور شد.
مدت تصدی: چهار سال و دو ماه.
-خواجه ناظم الدین
در ۲۴ مهر ۱۳۳۰ به قدرت رسید. او در ۲۸ فروردین ۱۳۳۲ توسط فرماندار کل کشور – مقامی سیاسی که میراث حکومت استعماری بریتانیا بود – به اتهام سوء مدیریت شورش های مذهبی برکنار شد.
مدت تصدی: یک سال و شش ماه.
-محمد علی بوگرا
در ۲۴ مهر ۱۳۳۰ به قدرت رسید. در ۱۹ مرداد ۱۳۳۴ استعفا داد.
مدت تصدی: دو سال و سه ماه.
-چودری محمدعلی
در مرداد ۱۳۳۴ به قدرت رسید. اختلافات داخلی در حزب حاکم منجر به برکناری او در ۲۱ شهریور ۱۳۳۵ شد.
مدت تصدی: یک سال و یک ماه.
-حسین شهید سهروردی
در ۲۱ شهریور ۱۳۳۵ به قدرت رسید. پس از اختلافات با سایر مراکز قدرت در ۲۶ مهر ۱۳۳۶ از سمت خود برکنار شد.
مدت تصدی: یک سال و یک ماه.
-ابراهیم اسماعیل چوندریگر
در مهر ۱۳۳۶ به قدرت رسید. در ۲۵ آذر ۱۳۳۶ استعفا داد و با رای عدم اعتماد مجلس مواجه شد.
مدت تصدی: کمتر از دو ماه
-ملک فیروز خان نون
در ۲۵ آذر ۱۳۳۶ به خدمت گرفته شد. به دلیل اعمال حکومت نظامی در پاکستان در ۱۵ مهر ۱۳۳۷ برکنار شد.
مدت تصدی: کمتر از ۱۰ ماه
-نورالامین
در ۱۶ آذر ۱۳۵۰ به قدرت رسید. در ۲۹ آذر همان سال، مدت کوتاهی پس از جدایی بنگلادش از پاکستان، سمت خود را ترک کرد.
مدت تصدی: کمتر از دو هفته
-ذوالفقار علی بوتو
در ۲۳ مرداد ۱۳۵۲ به قدرت رسید. او در ۱۴ تیر ۱۳۵۶ توسط یک کودتای نظامی سرنگون شد و در نهایت به زندان افتاد و اعدام شد.
مدت تصدی: سه سال و ۱۱ ماه.
-محمد خان جونجو
در ۱۴ اسفند ۱۳۶۳ به قدرت رسید. وی در ۸ خرداد ۱۳۶۷ توسط فرمانده ارتش که رئیس جمهور نیز بود برکنار شد.
مدت تصدی: سه سال و دو ماه.
-بی نظیر بوتو
دختر نخست وزیر کشته شده ذوالفقار علی بوتو و اولین زن رهبر یک ملت مسلمان. در ۱۱ آذر ۱۳۶۷ به قدرت رسید. دولت او در ۱۵ مرداد ۱۳۶۹ توسط رئیس جمهور، با کمک نزدیک حاکم نظامی فقید، به اتهام فساد اداری برکنار شد.
مدت تصدی: یک سال و هشت ماه.
دولت بی نظیر بوتو اولین دولت از سه دولتی بود که به اتهامات مشابه با استفاده از اختیارات گسترده رئیس جمهور برکنار شدند.
-نواز شریف
در ۱۵ آبان ۱۳۶۹ به قدرت رسید. دولت او نیز توسط رئیس جمهور به اتهاماتی مشابه بوتو در ۲۹ فروردین ۱۳۷۲ برکنار شد.
او چند هفته بعد توانست حکم را توسط دادگاه لغو کند و به مقام خود بازگشت، اما پس از بروز اختلاف با ارتش دوباره استعفا داد.
کل دوره تصدی: دو سال و هفت ماه.
-بی نظیر بوتو
در ۲۸ مهر ۱۳۷۲ برای دومین بار به قدرت بازگشت. در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۷۵ بار دیگر به اتهام سوء مدیریت توسط رئیس جمهور برکنار شد.
مدت تصدی: کمی بیش از سه سال.
-نواز شریف
برای بار دوم در ۲۹ بهمن ۱۳۷۵ به قدرت رسید. در ۲۰ مهر ۱۳۷۸ توسط یک کودتای نظامی سرنگون شد. رویدادی که برای سومین بار در تاریخ پاکستان اتفاق می افتاد.
مدت تصدی: دو سال و هشت ماه.
-میر ظفرالله خان جمالی
در آبان ۱۳۸۱ در زمان حکومت نظامی به نخست وزیری انتخاب شد. او پس از اختلافات با ارتش در ۶ تیر ۱۳۸۳ استعفا داد.
مدت تصدی: یک سال و هفت ماه.
-یوسف رضا گیلانی
در ۶ فروردین ۱۳۸۷ به نخست وزیری انتخاب شد. وی در سال ۱۳۹۱ توسط دادگاه عالی پاکستان به اتهام “اهانت به دادگاه” رد صلاحیت شد.
مدت تصدی: چهار سال و یک ماه.
-نواز شریف
در ۱۵ خرداد ۱۳۹۲ برای سومین بار به نخست وزیری انتخاب شد. وی در ۶ مرداد ۱۳۹۶ توسط دادگاه عالی پاکستان به اتهام اختفای دارایی هایش برکنار شد.
مدت تصدی: چهار سال و دو ماه.
-عمران خان
در ۲۷ مرداد ۱۳۹۷ به عنوان نخست وزیر انتخاب شد. در ۲۱ فروردین ۱۴۰۱ از طریق رای عدم اعتماد از سوی مخالفانش در مجلس از قدرت کنار رفت.
مدت تصدی: سه سال و هفت ماه.
