بر اساس جدیدترین آمار وزارت کشور روسیه، حدود ۱۷۴۰۰۰ نفر با اصالت تاجیک در سال ۲۰۲۲ تابعیت روسیه را دریافت کردهاند. این تعداد ۱۰۴۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۱ بوده است و سال قبل از آن، حدود ۶۳۴۰۰ تاجیکی به تابعیت روسیه درآمدهاند. روسیه از نظر تاریخی نیز یکی از مقصدهای اصلی برای افرادی است که به دنبال ترک تاجیکستان هستند، جایی که امکان اشتغال با درآمد خوب اندک است.
در حالی که مهاجران تاجیک در مقایسه با دیگر مهاجران از اکثر نقاط خارج از اتحاد جماهیر شوروی سابق از امتیازات و آزادی عمل کمی برخوردارند، اما امکان محدودی برای داشتن محل سکونت و دسترسی به اعتبار دارند و این امر باعث می شود که اقامت طولانی مدت به یک درخواست پیچیده تبدیل شود. کارگران مهاجر همچنین با هزینههای مکرر مانند پرداخت هزینه برای مجوز کار خود مواجه هستند.
داشتن تابعیت روسیه بسیاری از مشکلات را از بین خواهد برد. حقوق بازنشستگی روسیه یکی دیگر از امتیازات است. حداقل حقوق بازنشستگی ماهانه در تاجیکستان فقط ۱۴ دلار است. در روسیه بسته به نرخ ارز حدود ۱۷۰ دلار است.
علیرغم انزوای بینالمللی عمیقتر مسکو، انگیزه درخواست شهروندی این کشور در سالهای آینده افزایش خواهد یافت، همانطور که روسیه هدف تعیین شده خود را دنبال میکند تا قوانین مهاجرت را به گونهای تغییر دهد که افراد حرفهای با مهارت بالا را با کارگران یدی با مهارت پایین جایگزین شوند.
شهروندی روسیه مخاطراتی نیز به همراه دارد. کرملین حملات خود را علیه اوکراین پیش میبرد و شواهد حاکی از آن است که دریافتکنندگان اخیر برای بسیج نظامی در اولویت قرار گرفتهاند. گفتگو میان افرادی که به تازگی به روسیه مهاجرت کردهاند، نشان دهنده افزایش مواردی است که افراد اجازه سوار شدن به هواپیما (برای خروج از کشور) را ندارند، چرا که در سن جنگیدن هستند.
اگرچه برخی محدودیتهای ناگفته وجود دارد، اما طبق قانون اساسی تاجیکها مجاز به داشتن تابعیت دوگانه روسی-تاجیکی هستند. به عنوان مثال افرادی که دارای پاسپورت روسی هستند، ممکن است به طور رسمی جایی در پستهای دولتی تاجیکستان نداشته باشند.
وضعیت تاجیکهای دارای پاسپورت روسی که در اوکراین درگیر جنگ هستند نیز مملو از پیچیدگیهای قانونی است. وزارت خارجه تاجیکستان از اتباع خود خواسته است که از ثبت نام در نیروهای روسی خودداری کنند، در حالی که وکلای طرفدار دولت هشدار دادهاند که خدمت به عنوان مزدور یک جرم جنایی است که ممکن است تا ۲۵ سال حبس داشته باشد.
در دولت تاجیکستان نگرانی هایی درباره تعداد افرادی که تابعیت روسیه را انتخاب می کنند، وجود دارد. یکی از مقامات سابقه اعمال فشار بر همسایگان و شرکای خود را با ادعای تلاش برای محافظت از روسهای قومی یا اتباع روس به عنوان یک نگرانی ذکر کرد. جنگ در اوکراین ریشه در ادعای مسکو برای جنگیدن به نمایندگی از جوامع مشترک قومی در مناطق شرقی آن کشور دارد.
یکی از مقامات عالی رتبه به شرط ناشناس ماندن بیان کرد: این خطر فرضی وجود دارد که روسیه ممکن است تصمیم بگیرد «از حقوق روس ها در تاجیکستان محافظت کند» و به اصطلاح همه پرسی و غیره برگزار کند.
مترجم: شیوا فرضی