تحولات گرجستان در هفته گذشته، توجه بسیاری را به این کشور حوزه قفقاز جلب کرد. حزب حاکم در این کشور با نام «رویای گرجی» طرحی را در پارلمان مطرح کرد که بر مبنای آن اگر رسانه یا یک سازمان غیردولتی، حداقل ۲۰ درصد از بودجه خود را از یک کشور خارجی دریافت کند، باید خود را به عنوان «عامل خارجی» ثبت میکرد.
طرح چنین قانونی، آن هم در کشوری که رسانهها و سازمانهای غیردولتی بازوی مهمی در پیشبرد اهداف جامعه مدنی هستند، بسیاری را عصبانی کرد، موجب انتقادات شدیدی از کشورهای غربی شد و تصویب اولیه آن در پارلمان، جرقه تظاهراتی عظیم را در تفلیس رقم زد.
دهها هزار معترض گرجی، با اشاره به سابقه تصویب و اجرای چنین قانونی در روسیه، آن را روسی خواندند؛ آن هم در کشوری که از سال ۲۰۰۸ میلادی تا کنون، و جنگی که به جدایی آبخازیا و اوستیای جنوبی انجامیده، روسیه نیرویی اشغالگر محسوب میشود.
سه روز تظاهرات خیابانی در هفته گذشته آنچنان شدید شد، که دولت گرجستان به یکباره اعلام کرد که لایحه را از پارلمان پس میگیرد. این تصمیم با استقبال شدید معترضان مواجه شد و آن را یک پیروزی بزرگ برای حرکت خود خواندند؛ حرکتی که بسیاری آن را فارغ از تعلقات حزبی خواندند.
«زن پرچمدار»
یکی از نمادهای اعتراضات هفته گذشته در گرجستان، تصویر زنی است که در مقابل پارلمان این کشور، پرچم اتحادیه اروپا را در دست گرفته، و مصمم در مقابل خودروی آبپاش مأموران امنیتی ایستاده، بدون ترس از آن خودروی عظیم و آبی که با فشار به سمتش شلیک میشود، پرچم را میچرخاند تا آنکه ثانیههایی بعد گروهی معترض، به او میپیوندند و مانع از برخورد آن آبِ پرفشار به او میشوند.
این زن، به نام نانا مالاشخیا، چند روز بعد با بخش گرجی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به گفتوگو نشست و از آن روز گفت؛ از «ترسی» که به دل راه نداده و «عصبانیتی» که منجر به چنین اقدامی شده است. ویدیوی اقدام این زن، صدها هزار بار در حسابهای کاربری فارسیزبان هم دیده شده است..
نانا مالاشخیا و حرکتش نه تنها تبدیل به سمبلی برای رویکرد آن دسته از گرجیها شد که خواستار دوری از روسیه و نزدیکی به غرب هستند، بلکه او پس از آن شبِ نمادین بدون ترس از نهادهای امنیتی، در مقابل دوربین یک رسانه نشست، و از خود، احساسش به این حرکت اعتراضی، و آرزوهایش برای آینده کشورش گفت.
«نسل زد»؛ آنها که با صدای آژیر میرقصند
در ماههای اخیر بسیاری از ناظران و خصوصا جامعهشناسان درباره حضور و اهمیت نسل زد گفتهاند. جوانانی که به دلیل فضایی که اینترنت و شبکههای اجتماعی مجازی فراهم آورده، دریچهای به زندگی خصوصی و اجتماعی آنها گشوده شده است.
در تظاهرات هفته گذشته در تفلیس حضور این نسل که بعضا ظاهری متفاوت از نسل پیش از خود هم دارد، پررنگ بوده و تاثیر حضور آن حالا زیر ذرهبین تحلیلگران است.
در یکی از شبهای اعتراضی در تفلیس، ویدیویی منتشر شد که این جوانان را در حال رقص با آژیر ماشینهای پلیس نشان میداد؛ نسلی که همه ساختارها را به سخره گرفته است.
اشکال اعتراض این نسل، از پیشینیان خود متنوعتر است، و در مواردی هم فراتر از دایره مقاومت «مسالمتآمیز» میشود و به اقداماتی مانند آسیب رساندن به خودروی پلیس یا اموال عمومی میانجامد.
نانا مالاشخیا، «زن پرچمدار»، هم در مصاحبه با بخش گرجی رادیو اروپای آزاد نگاهی ویژه به این نسل دارد و میگوید:« در چشمها، در سرعت و در قدرتی که پرچم رو می چرخاندم، می توانید بفهمید که من از یک نسل گذشته هستم، از دوران اتحاد جماهیر شوروی».
خانم مالاشخیا سپس به یک زن جوان اشاره میکند و به نوعی آن نسل را با نگاهی ویژه، متفاوت ارزیابی میکند؛ زن جوانی که شلواری قرمز به پا دارد، پرچم سرخ و سفید گرجستان را بر دوش گرفته، در مقابل نیروهای امنیتی تا جایی مقاومت میکند که آنها او را بلند کرده و در خودروی بازداشتشدگان میاندازند.
