مقامات قزاقستان ظاهراً بخشهای وسیعی از زمین برادر نه چندان محبوب رئیسجمهور سابق قزاقستان را مصادره کردهاند، در حالی که حزب حاکم “امانت” با نزدیک شدن به انتخابات پارلمانی میخواهد این اعتبار را دوباره به دست آورد. به نظر میرسد بولات نظربایف، برادر کوچکتر نورسلطان، از زمانی که با ناآرامیهای خونین سال گذشته، خانوادهای که زمانی دست نیافتنی بود را به شدت خراب کرد، مدتی تحت فشار بوده است.
با این وجود، علیرغم از دست دادن پشت سر هم اموال، مقامات هنوز هیچ تلاشی برای دستگیری این تاجر که گفته میشود بیمار است و خارج از کشور زندگی میکند، نکردهاند.
حزب امانت در اول فوریه بیانیهای در مورد مصادره زمینهای متعلق به نظربایف جوان، لولهکش سابق که در طول سه دهه حکومت خواهر و برادرش به طرز چشمگیری ثروتمند شد، منتشر کرد.
این حزب اعلام کرد که بخشهایی از زمینهایی را که بولات نظربایف بهطور غیرقانونی به دست آورده بود، با همکاری مقامات شناسایی شده و ۲۹۹۰۰۰ هکتار از زمینهای نظربایف را در مناطق ژامبیل و منگیستاو مصادره کردهاند؛ همچنین زمین های بیشتری متعلق به نظربایف در دست بررسی است.”انتساب به طبقه اشراف، شایستگیهای گذشته و کیف مملو از پول، نمیتواند مانعی برای بازگرداندن عدالت باشد”.
علیرغم این که به لطف تغییرات قانون اساسی، روسای جمهور دیگر اجازه عضویت در احزاب سیاسی را ندارند، نورسلطان همچنان یک نیروی مسلط باقی مانده است.
مردم برای حل مشکلات خود، اغلب ترجیح میدهند به شعبههای محلی حزب حاکم مراجعه کنند تا شعب محلی سازمان های دولتی. بر اساس چنین شکایاتی بود که حزب در مورد مسئله زمینها اقدام کرد. به نظر می رسد که حزب امانت در انتخابات ۱۹ مارس اکثریت مجلس را با ۹۰ کرسی به دست آورد، اگرچه یک سوم این کرسی ها نصیب مستقلها میشود.
اصطلاح نظربایفزدایی، به فرآیند کوتاه کردن دست خانواده سابق اشرافی، از ثروت خصوصی و زندگی عمومی اطلاق می شود که این روزها یک استراتژی انتخاباتی مفید به شمار میرود.
در آستانه انتخاب مجدد توکایف در ماه نوامبر، او با بازگشت نام آستانه به پایتخت، پس از گذشت بیش از سه سال موافقت کرد.
این مسئله که پیشنهاد نامگذاری پایتخت به نام نظربایف از سوی خود توکایف در روز جانشینی او مطرح شد، به نظر نمیرسد مهم باشد.
نمیتوان گفت چه میزان از این اتفاقات نمایشی است، اما به نظر میرسد بولات نظربایف ۶۹ ساله، ثروت خود را سریعتر از سایر اعضای خاندان خود از دست خواهد داد. همچنین در ۱ فوریه، دادگاه آلماتی علیه درخواست وی رای داد که تقاضا داشت حکم قبلی ابطال مالکیت بولات بر بازاری به نام باریس چهارم نقض شود. قبل از صدور حکم علیه نظربایف دادستان به دادگاه گفته بود که بازار باریس چهارم در سال ۲۰۱۳ با یک پنجم ارزش واقعی به شرکت بولات نظربایف فروخته شده و زیان هنگفتی در حدود ۸ میلیون دلار به دولت وارد کرده است.
در مارس سال گذشته، بولات نظربایف طی گزارش آژانس نظارت بر فعالیت های مالی مبنی بر تعطیل کردن آنچه عملیات استخراج غیرقانونی ارزهای دیجیتال نامیده شد، معرفی و رسوا شد. ولی با وجود تمام اشارات به فعالیت های غیرقانونی برادر نظربایف، هیچ نشانهای از تلاش برای زندانی کردن او وجود ندارد.
تا به امروز، برادرزاده او کایرات ساتیبالدی تنها خویشاوند خونی رئیس سابق دولت است که مجرم شناخته شده و در ماه سپتامبر به دلیل اختلاس به شش سال و نیم زندان محکوم شده است. بولات نظربایف حتی توانست تاجری که او را به مباشرت بر تصرف عدوانی یک کارخانه شیشهگری متهم کرده بود، در یک پرونده دادگاهی محکوم کند و یک پیروزی کوچک به دست آورد. به نظربایف حدود ۱,۰۰۰ دلار غرامت تعلق گرفت.
سال گذشته فیلم ها و تصاویری از بولات روی ویلچر توسط رسانه ها منتشر شد؛ چیزی که به حدس منتقدان تلاشی برای آرام کردن احساسات عمومی در مورد زندانی کردن او بود.
موضوع مالکیت زمین در قزاقستان حساسیت برانگیز است و توکایف مطمئناً در سمت درست آن قرار دارد. در سال ۲۰۲۱ او ممنوعیت دائمی فروش و اجاره زمین کشاورزی به خارجی ها را امضا کرد و به جنجالی که در سال ۲۰۱۶ اعتراضات سراسری را برانگیخت، پایان داد. وی در سخنانی که برنامه خود را برای برگزاری و نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام اعلام کرد، گفت که با تلاش های دولت ۲٫۹ میلیون هکتار از زمین هایی را که به طور غیرقانونی توسط افراد و شرکت ها تصرف شده بود به دولت بازگردانده است. وی وعده داد تا پایان همان سال حدود ۵ میلیون هکتار زمین دیگر باز پس گرفته شود.
توکایف در اولین سخنرانی در سال ۲۰۱۹، به مالکان به اصطلاح پشت پرده تاخت و به مقامات دستور داد تا در جستجوی زمینهای کشاورزی که تصاحب شده اما به عنوان بایر رها شده بودند، اقدام کنند.