به صورت واضح، این کشور از اینکه میبینند در دام یک مسابقه تسلیحاتی قرار گرفته و شاید هم به عبارت بهتر میان چکش و سندان امریکا و چین قرار گرفتهاند از آینده خود ببمناک هستند. این ترس و وحشت در طول روزهای گذشته در ضمن اظهارنظرهای مختلف نزد مقامات این کشورها خود را نشان داده است.
🔺نگاهی به اظهارنظرهای صورت گرفته توسط مقامات کشورها منطقه جنوب شرق آسیا به خوبی عمق نگرانی آنها را از ورود استرالیا به چنین حوزهای نشان میدهد. در یادداشت بلند چند روز تاکید کرده بودم که کشورهای این منطقه (فارغ از تایوان، ژاپن و کره جنوبی که به صورت مستقیم در منظومه قدرت امریکا قرار دارند) با نگرانی شدید نسبت به قدرت روزافزون چین که با بسیاری از آنها در حوزه قلمروهای دریایی درگیر شده، در حال تقویت بنیان نظامی خود هستند. دعوا بر سر جزایر اسپراتلی و ساخت جزایر مصنوعی در دریای چین جنوبی که گاه بیش از یک هزار کیلومتر با مرزهای چین فاصله دارد داستانی قدیمی شده است.
🔺با این حال، در طول روزهای گذشته اظهارنظرهای بسیاری صورت گرفته است. وزارت امور خارجه اندونزی اعلام کرد که تصمیم دولت استرالیا برای دستیابی به زیردریاییهای هستهای را با احتیاط زیر نظر دارد و جاکارتا درباره ادامه رقابت تسلیحاتی و اعمال قدرت نظامی در منطقه بسیار نگران است. اندونزی به عنوان پرجمعیتترین کشور منطقه که در طول سالهای گذشته برنامه منظمی را برای توسعه توان نظمیاش تدارک دیده باید هم نگران باشد. این کشور تجربه تلخ دخالت استرالیا در امور داخلیاش را دارد و به سادگی نمیتواند به این کشور اعتماد کند.
🔺اما تکلیف سنگاپور بیش از همه مشخص است. این کشور هنوز هم بخشی از منظومه امریکایی و غربی به شمار میرود و به همین دلیل نیز لی هسین لونگ نخستوزیر سنگاپور در تماس تلفنی با اسکات موریسون همتای استرالیایی خود ابراز امیدواری کرد که توافق جدید نقش سازندهای در صلح و ثبات منطقه داشته و مکمل ساختار منطقهای باشد. البته آنچه از سخنان او منتشر شده چنان دو پهلو است که نمیشود فهمید واقعا از امضای این توافق خوشحال هست یا آنکه ناراحت. البته سنگاپور در این ماجرا عددی محسوب نمیشود.
🔺موضع فیلیپین که سابقه درگیری مستقیم نظامی با چینیها را در دریای چین جنوبی دارد و همزمان نیز تلاش میکند تا روابط خودش را با طرف امریکایی حفظ کند در این موضوع نیز ملغمهای از هر دو است. دیلفین لورنزانا وزیر دفاع فیلیپین نیز با پیتر داتون همتای استرالیایی خود تلفنی گفتوگو کرد و به وی گفت که کشورش مایل است روابط دوجانبه دفاعی را با تمام کشورهای دیگر در منطقه حفظ میکند و نمیخواهد بهطور رسمی با یکی از طرفها همسویی نشان بدهد.
🔺مالزی با ابراز نگرانی درباره شراکت امنیتی آمریکا، استرالیا و انگلیس از آن بهعنوان پتانسیل بالقوه مسابقه نظامی هستهای در منطقه آسیا – اقیانوسیه یاد کرد. دفتر نخستوزیر مالزی در بیانیهای اعلام کرد استرالیا ۸ زیردریایی هستهای را در قالب شراکت امنیتی با انگلیس و آمریکا خواهد ساخت و این موضوع برای قدرتهای دیگر تحریکآمیز است و منجر به واکنشهای خشونتآمیز بیشتری در منطقه و بهویژه در منطقه دریای چین جنوبی خواهد شد. نخستوزیر مالزی در ادامه این بیانیه تمامی طرفها را به جلوگیری از هرگونه تحریک و رقابت نظامی در منطقه ترغیب کرد.
🔺فارغ از این مساله منطقهای باید بار دیگر به اختلاف نظر در میان دو سوی آتلانتیک اشاره کرد. از سوی دیگر حامیان کاهش وابستگی نظامی اتحادیه اروپا به آمریکا نیز فرصت تنش جاری میان پاریس و واشنگتن را برای تحکیم موضع خود غنیمت شمردند. شارل میشل رئیس شورای اروپا اطمینان داد که درگیری میان آمریکا و فرانسه بر سر لغو سفارش زیردریاییها توسط استرالیا، فراتر از روابط دوجانبه است.
🔺میشل با بیان اینکه آمریکا کشوری کلیدی برای اتحادیه اروپا است و امیدوارم تصمیم گرفته شده بر اساس اصول وفاداری و دوستانه که همه ما بر آن تکیه داریم، باشد، افزود: ما در سطح بینالمللی نظرات و رویکردهای متفاوتی داریم اما این بدان معنا نیست که با وجود تحولات اخیر در اقیانوس آرام که بدون مشورت با اتحادیه اروپا انجام شده، امکان تعامل وجود نداشته باشد. شارل میشل در مورد روابط با چین نیز اعلام کرد که اتحادیه «باید روابط خود را با این کشور آسیایی دوباره ارزیابی کند.»