«از مصائب وارده (به) ماها در قفقاز و ایام زمامداری شاهزاده عباس میرزا، کاملا تمام دنیا و خصوصا اهالی محترم و خوشبخت ایران مسبوقند که در آن زمان چگونه قشون روس به قفقان ریخته، عباس میرزا، با داشتن ده مقابل قشون علاوه بر قشون روس چطور بی غیرتانه شکست خورده، فرار نموده و اهالی قفقاز به مناسبت تعصب وطنی و اسلامیت چه جانبازی و خودکشی‌ها کرده، برای این که عیال و ناموس آنها دست دشمن نیفتد، زنان خود را کشته، با روس‌ها جهاد کرده، چه کشته شدند، چه فرار به ایران کرده، مهاجر شدند. پدران ما بدبخت تر از همه بوده، اسیر گردیده، تبعه روس گردیدند. با این حال تعصب وطن و اسلام، اجداد ما را به ایران کشیده است. از ملک و مال کشیده، پناه به خاک مقدس ایران آوردیم. بدبختانه در زمان سابق ایرانیها ما را خارجه نامیده و به سردی به ما نگاه می کردند. در هر محکمه، ماهارا به اسم تبعه خارجکی محکوم و مظلوم نموده، اظهار می کردند که ظالم و تبعه روس هستند، ولی برای رفقای ما که موفق به فرار شده بودند، مهاجر نامیده گردیده، دولت آن زمان محبت‌ها کرده و امتیازات به آنها از کسر مالیات و مداخله در محاکمات، در تحت نظر سلاطین و حمایت سلاطین بوده، فعلا که مملکت ایران به عون ملک العنان صاحب حقیقی پیدا کرده و اعلیحضرت پهلوی، جلوس به تخت سلطنت نموده، همه کس راحت و عموم در امن و آسایش زندگانی می نمایند ما جماعت قفقاز بیشتر آرزومند و مشتاق هستیم که به تبعیت اصلی اجدادی خودمان عودت کرده فی الواقع اولاد مخصوص پدر تاجدار ایران گردیم. ولی به طوری که بدوأ عوض شد، ایرانیها با ما بدی که داشته، ما بیچارگان را می بایست، بدبخت اسرای ایران صدا کنند، ظالم تبعه روس نامیده و همیشه در مقام انتقام با ما هستند. مستدعیات عموم ما این است که اولا اعلیحضرت همایونی اجازه فرمایند ماها به تبعیت اصلی خودمان عودت کنیم که نهایت آرزوی ماست ثانیا مبارک همایونی به سرفرازی خانه زادان صادر شود که همیشه تحت الحمایه شخص اعلیحضرت همایونی باشیم.
✍️ منبع:اسناد روابط ایران و شوروی،محمودطاهر احمدی
💠تهیه شده در تحریریه ایراس
