ماکسیم شوگالی، مبلغ ارزش‌های روسی در کابل

ترجمه: آرمین منتظری

شوگالی به عنوان رییس بنیان حفظ ارزش‌های ملی که توسط امریکا تحریم شده، به کابل رفت تا بلکه بتواند رابطه‌ای نزدیک با طالبان برقرار کند. طالبانی که به اعتقاد او «افرادی متمدن هستند و تمایلی ندارند حقوق شهروندان عادی را نقض کنند.» شوگالی که در رشته جامعه‌شناسی سیاسی تحصیل کرده، به سرعت توانست یک قرار ملاقات با ذیبح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت افغانستان به دست آورد. شوگالی می‌گوید به مجاهد پیشنهاد ارایه کمک‌های بشردوستانه کرده و گفته که متخصصان روسی می‌توانند در راه‌اندازی تلویزیون و فعالیت‌های رسانه‌ای به طالبان کمک کنند. شوگالی در ماه اکتبر دفتری در کابل افتتاح کرد. او از آن زمان تاکنون دو بار به کابل سفر کرده و قرار است سومین سفر خود را نیز ماه ژانویه امسال انجام دهد. شوگالی و گروهش نمونه‌ای از این واقعیت هستند که چگونه روسیه سعی می‌کند با استفاده از گروه‌های بخش خصوصی و سازمان‌های غیرانتفاعی، جنگ علیه ارزش‌های غربی را ادامه دهد. با خروج امریکا از افغانستان و ۳۰ سال پس از شکست روسیه در این کشور، حالا مسکو به دنبال گسترش حوزه نفوذ خود در افغانستان است. شوگالی در گفت‌وگویی با واشنگتن پست می‌گوید: «نخستین کشوری که خطر می‌کند و کار با طالبان را آغاز می‌کند این امکان را خواهد داشت که از فرصت‌های اقتصادی این همکاری نفع ببرد. من به مقامات طالبان گفتم که اگر به کارشناسان رسانه‌‌ای یا دیگر تخصص‌ها نیاز دارید، وقتی کافی است جزییات و چارچوب کار را به ما بگویید.» بنیاد حفاظت از ارزش‌های ملی توسط ییوگنی پریگوژین که یکی از الیگارش‌های سنت پترزبورگ است، تاسیس شد. او از سوی امریکا در فهرست‌های تحریم‌های روسیه قرار دارد.

وزارت خزانه‌داری امریکا می‌گوید که پریگوژین از آژانس تحقیقات اینترنت در روسیه حمایت مالی‌ می‌کند. آژانسی که به اعتقاد رابرت مولر، بازرس ویژه پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶، یک مزرعه مملو از ترول‌ها در شبکه‌های مجازی‌ها را شکل داده در انتخابات امریکا دخالت کرده بود. علاوه بر این، اینطور گفته می‌شود که پریگوژین کسی است که حمایت مالی از فعالیت‌های لشکر واگنر را نیز به عهده دارد. البته پریگوژین همه اتهاماتی که به او وارد می‌شود را انکار کرده است. اما تحلیلگران معتقدند که پریگوژین یکی از پروکسی‌های کرملین است که وظیفه گسترش نفوذ روسیه در خاورمیانه و آفریقا را برعهده دارد و در عین حال به دنبال منافع تجاری و اقتصادی خود نیز هست. وزارت خزانه‌داری امریکا می‌گوید بنیاد پریگوژین بخشی از شبکه‌ جهانی دروغ‌پراکنی است که روسیه ساخته است. اما پریگوژین این اتهامات را نیز رد می‌کند. پریگوژین کارش را در دهه ۱۹۹۰، با یک دکه هات‌داگ فروشی در سنت پترزبورگ شروع کرد. بعد کارش را گسترش داد و چند رستوران افتتاح کرد. کمی بعد در مناقصه تهیه غذای کاخ کرملین برنده شد و به سرعت قراردادهای دولتی از جمله قرارداد تهیه غذای ارتش و مدارس دولتی به سمتش سرازیر شدند. او حالا عضو هیات‌مدیره گروه رسانه‌‌ای وطن‌پرستان است. این گروه با ۵۰۰ رسانه‌ محلی در روسیه در ارتباط است. 

بنیاد حفاظت از ارزش‌های روسیه خود یک مرکز تضارب افکار پیشرو در روسیه می‌داند که در حوزه موضوعات مربوط به آفریقا تخصص دارد. ماموریت این بنیاد مبارزه با انتشار اخبار جعلی از سوی رسانه‌های غربی و اشاعه ایدئولوژی روسیه و حفاظت از منافع این کشور و ارزش‌های فرهنگی‌اش در سراسر جهان است. شوگالی به دقت توانسته از خود چهره یک روس وطن‌پرست را تصویر کند که از خطر کردن نمی‌هراسد و کشورهای آفریقایی را درمی‌نوردد و حالا نیز به افغانستان رفته است؛ کشوری که توسط امریکا به حال خود رها شده. او با تلاش‌های امریکا برای اشاعه ارزش‌های دموکراتیک مبارزه می‌کند؛ درست همان‌طور که ارتش روسیه با استفاده از پروکسی‌هایش در طول دوران جنگ سرد با امریکا مبارزه کرد. شوگالی یک بازیگر کلیدی در شبکه نفوذ پیچیده و تا حدی پنهان روسیه است که تبلیغات ضدغربی انجام می‌دهد. به گفته وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، پریگوژین از «شبکه پیچیده‌ای از شرکت‌های اصلی و صوری» برای پنهان کردن مالکیت خود بر سازمان‌ها استفاده می‌کند. وزارت خزانه‌داری امریکا می‌گوید شبکه‌های نفوذ او شامل بنیاد حفاظت از ارزش‌های ملی، ماموریت‌های ساختگی نظارت بر انتخابات در آفریقا و اندیشکده‌های متقلبانه و دروغین است. رسانه‌های مرتبط با این الیگارشی مصاحبه‌هایی با شبکه‌های اینفلوئنسرهای این شبکه پخش می‌کنند، در حالی که پریگوژین و همکارانش روزنامه‌نگاران مستقل روسی را تحت فشار گذاشته و به حاشیه می‌رانند. شوگالی در ماه سپتامبر، گروه رسانه آنلاین مستقل Mediazona را به تحمیل «ارزش‌های غیرقابل قبول غربی و اروپایی به جوانان روسی» متهم کرد و از مقامات روسیه خواست اقدامی علیه این گروه صورت دهند. دولت روسیه نیز در واکنش این گروه رسانه‌ای را عامل خارجی اعلام کرد.

رسانه‌های گروه رسانه‌ای وطن‌پرستان، از سیاستمداران و وبلاگ‌نویسانی نقل قول می‌کنند که همه شجاعت شوگالی را می‌استایند. آنها هر چند روز یک‌بار تفسیرهای شوگلی را پخش می‌کنند؛ تفسیرهایی نظیر اینکه: سازمان ملل در حال بی‌ثبات کردن لیبی است، داوران ژیمناستیک المپیک ضدروسیه بودند، کودتای نظامی سودان منطقی و سودمند بود، فرانسه تروریست‌ها را آموزش داده و منابع طبیعی مالی را به سرقت برده است، تراجنسیتی‌ها «و دیگر منحرفان» هرگز در روسیه مورد پذیرش قرار نخواهند گرفت و خروج ایالات متحده از افغانستان باعث «شادی عمومی» مردم افغانستان شد. 

شوگالی با آن صورت سنگی‌ و کشیده و سر بزرگش راهش را به سراسر آفریقا باز کرده. او از ماداگاسکار گرفته تا جمهوری آفریقای مرکزی و سودان به همه کشورها سفر کرده تا به مقامات این کشورها مشاوره سیاسی ‌دهد. او حتی ۲۰ ماه را به همراه مترجمی به نام سامر علی سویفان در زندان طرابلس گذرانده است. این دو در جریان یک سفر تحقیقاتی به لیبی در سال ۲۰۱۹ بازداشت شدند و اتهام‌شان اقدام برای به خطر انداختن منابع ملی لیبی بود، چراکه شوگالی در لیبی با سیف‌الاسلام قذافی، فرزند معمر قذافی دیدار کرده بود. در میانه مسیر تلاش‌ها برای آزادی او، بنیاد حفاظت‌ از ارزش‌های ملی یک‌سری مستند‌های واقعی درباره شوگالی ساخت با عنوان‌های شوگالی۱ و شوگالی۲ که منتشر می‌شد. در این مستندها از شوگالی چهره‌ای شجاع تصویر شده بود که بازداشت می‌شود و به زندان می‌افتد و در زندان توسط شبه‌نظامیان لیبیایی شکنجه می‌شود. 

وقتی این فیلم‌ها پخش شدند او در زندان بود. شوگالی می‌گوید این فیلم‌ها باعث شدند جانش حفظ شود و درنهایت در دسامبر سال ۲۰۲۰ از زندان آزاد شود. این فیلم‌ها از تلویزیون روسیه و برخی وب‌سایت‌ها پخش شدند و بیش از ۶ میلیون نفر در یوتیوب این فیلم‌ها را تماشا کردند. این فیلم‌ها به زبان‌های فرانسوی، عربی و ترکی زیر زیرنویس شدند. سومین قسمت این فیلم‌ها با عنوان «بازگشت شوگالی» در ماه سپتامبر سال گذشته میلادی پخش شد و حالا صحبت از ساخت قسمت چهارم در میان است. نویسنده مقاله‌ای که در روزنامه نارودنی نووستی منتشر شده معتقد است که «بسیاری معتقدند قسمت سوم فیلم که درباره ماجراهای ماکسیم شوگالی است سینمای جدیدی در روسیه را ایجاد می‌کند که درباره ابرقهرمان‌ها است.» شوگالی در مصاحبه با واشنگتن پست گفته است که او در سال ۲۰۱۹ سه بار با سیف‌الاسلام قذافی دیدار کرده و از او خواسته برای متحد کردن لیبی در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور شرکت کند. سیف الاسلام قذافی اخیرا اعلام کرد که قصد دارد در انتخابات ریاست‌جمهوری کاندیدا شود. انتخابات قرار بود در تاریخ ۲۴ دسامبر سال گذشته میلادی برگزار شود اما بدون هیچ دلیلی به تعویق افتاد. شوگالی به‌رغم سوابق زندانی که در لیبی دارد اعلام کرده قصد دارد به عنوان یک ناظر انتخاباتی بار دیگر به لیبی سفر کند، اما بعدها اعلام کرد که مقامات دولت لیبی به او اجازه سفر به لیبی را نداده‌اند. 

شوگالی مدیریت پریگوژین بر بنیاد دفاع از ارزش‌های ملی را انکار می‌کند. او می‌گوید این بنیاد مستقل است و این الیگارش ثروتمند تنها حامی مالی‌اش نیست. او می‌گوید: «ما درخصوص برخی پروژ‌ه‌ها دیدگاه‌های یکسانی با هم داشتیم، بنابراین او به لحاظ مالی در آن پروژه‌ها به ما کمک کرد. او تصمیم خودش را گرفت و او تنها یکی از حامیان مالی بنیاد ما است. اما بعد از اینکه شوگالی از زندان لیبی آزاد شد، پریگوژین ۲۴۵ هزار دلار پول به او داد. هر دو نفر این خبر را تایید می‌کنند. پریگوژین می‌گوید شوگالی یک قهرمان است؛ یک مرد بسیار صادق و فداکار و یک روس وطن‌پرست. شوگالی نیز می‌گوید: «پریگوژین به لحاظ مالی به ما کمک کرد. وقتی که ما از لیبی به روسیه بازگشتیم اصلا پولی در بساط نداشتیم. بنابراین او به ما کمک کرد و من واقعا از او متشکرم.»