شهاب شهسواری
در پی رای رژیم اسراییل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای اخراج روسیه از شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، وزارت خارجه روسیه روز جمعه در بیانیه‌ای تند از کارنامه حقوق بشری اسراییل انتقاد کرد. اسراییل که از ابتدای جنگ اوکراین به شدت تلاش می‌کرد با موضع‌گیری‌های خنثی و مبهم از رنجاندن دوستانش در مسکو جلوگیری کند، طی هفته‌های گذشته تحت فشار واشنگتن مجبور به اتخاذ موضع‌گیری‌های مستقیم علیه روسیه شد. این موضع‌گیری‌ها از دید روسیه پنهان نمانده است و حالا در نخستین گام مسکو با صدور بیانیه‌ای ضمن تاسف‌بار توصیف کردن موضع‌گیری‌های اسراییل انتقادهای بی‌سابقه‌ای از کارنامه حقوق بشری این رژیم مطرح کرده است.
وزارت خارجه روسیه در بیانیه خود وزارت خارجه اسراییل را متهم کرده است که از جنگ اوکراین برای انحراف افکار عمومی از درگیری‌ها در فلسطین اشغالی سوءاستفاده می‌کند. اسراییل از اسفند ماه سال گذشته و آغاز جنگ اوکراین تلاش کرده بود با موضعی خنثی و ادعای وساطت برای حل بحران میان اوکراین و روسیه، همزمان متحدان غربیاش و مسکو را خشنود نگه دارد. نفتالی بنت، نخست‌وزیر رژیم اسراییل با چندین تماس تلفنی و سفرهای متعدد به کی‌یف و مسکو، این‌گونه وانمود می‌کرد که در حال میانجیگری برای حل بحران است، تا هم رابطه‌اش را با مسکو حفظ کند و هم امریکا و دیگر متحدان غربیاش را به دلیل عدم موضع‌گیری تند علیه روسیه نرنجاند. اما فریبکاری اسراییلی‌ها چندان دوام نیاورد، واشنگتن از اسراییل مانند دیگر متحدانش در خاورمیانه می‌خواست که موضعی روشن و تند علیه مسکو اتخاذ کنند.
رای‌گیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورد عضویت روسیه در شورای حقوق بشر، آزمایشی جدی بود که امریکایی‌ها قصد داشتند میزان وفاداری متحدان‌شان را در آن ارزیابی کنند. تعلیق روسیه از شورای حقوق بشر ۱۰ روز پیش با ۹۳ رای مثبت در مقابل ۸۲ رای منفی و ممتنع در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد.اسراییل که خودش یکی از اصلی‌ترین دستورکارهای شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و یکی از پرونده‌های باز این نهاد بین‌المللی با گزارشگر دایمی حقوق بشر است، تا پیش از این همواره نسبت به مشروعیت این شورا اظهار تردید می‌کرد و در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، امریکا را وادار به خروج از این نهاد بین‌المللی در حمایت از خود کرد. رای اسراییل به تعلیق روسیه از شورای حقوق بشر، می‌توانست متضمن به رسمیت شناختن این نهاد بین‌المللی از سوی تل‌آویو محسوب شود، اما یاییر لاپید، همزمان با رای اسراییل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاکید کرده است که به‌رغم این رای، موضع اسراییل نسبت به شورای حقوق بشر تغییر نکرده است.
اسراییل این نهاد بین‌المللی را به دلیل پیگیری پرونده‌های حقوق بشری و محکوم کردن اقدامات ضدانسانی این رژیم به تعصب ضداسراییلی متهم می‌کند. لاپید بعد از رای به تعلیق روسیه گفت: «این رای دیدگاه ما را نسبت به شورای تغییر نمی‌دهد که هم افراطی است، هم از غیراخلاقی و هم دارای تعصب ضداسراییلی.»در بیانیه‌ای که روز جمعه توسط وزارت خارجه روسیه منتشر شد، اظهارات یاییر لاپید، وزیر خارجه اسراییل در مورد عضویت روسیه در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد «تاسف‌برانگیز توصیف شده است.» در این بیانیه آمده است: «ما با دقت اظهارات پرخاشگرانه یاییر لاپید، وزیر خارجه اسراییل را که روز ۷ آوریل در توضیح رای این … [رژیم] در مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای تعلیق عضویت روسیه از شورای حقوق بشر بیان شد، دنبال کردیم.» در ادامه این بیانیه آمده است: «بیانات وزارت خارجه اسراییل باعث تاسف و مردود است.» روسیه اظهارات لاپید را «حملات ضدروسی» نامیده است و تاکید می‌کند: «این اقدام تلاشی است که به شکل ناقصی استتار شده است تا از وضعیت اوکراین برای انحراف توجه جامعه بین‌المللی از یکی از قدیمی‌ترین درگیری‌های حل نشده دنیا، یعنی جنگ اسراییل و فلسطین، بهره‌برداری کند.»در بخشی از این بیانیه آمده است: «همان‌گونه که برای همه روشن است، دولت اسراییل با نقض تعداد زیادی از تصمیم‌های مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد به اشغال غیرقانونی و استمرار ضمیمه‌سازی سرزمین‌های فلسطینی ادامه می‌دهد و در نتیجه این اقدام‌ها بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از فلسطینیان در کرانه باختری رود اردن در باریکه‌های محصور زندگی می‌کنند که ارتباطی با جهان بیرون ندارد.
نوار غزه نیز اساسا به یک زندان با سقف باز تبدیل شده که ۲ میلیون نفر از مردم آن نزدیک به ۱۴ سال است مجبورند به زندگی کردن تحت محاصره زمینی، دریایی و هوایی اسراییل ادامه دهند.»بیانیه وزارت خارجه روسیه، ۱۰ روز بعد از رای اسراییل در مجمع عمومی سازمان ملل متحد منتشر شده است و به نظر می‌رسد واکنشی به وقایع سحرگاه جمعه در صحن مسجدالاقصی باشد؛ یورش روز جمعه نظامیان رژیم اسراییل به نمازگزاران فلسطینی در مسجدالاقصی که به مجروح شدن ۱۵۰ فلسطینی و بازداشت ۴۰۰ نفر دیگر منجر شد، با محکومیت گسترده بین‌المللی مواجه شده است. روسیه عمدتا در چنین شرایطی مستقیما از محکوم کردن اسراییل خودداری می‌کرد. این‌بار هم در بیانیه وزارت خارجه روسیه مستقیما به یورش نظامیان اسراییلی به نمازگزاران فلسطینی در مسجدالاقصی اشاره نشده است، اما با فهرست کردن بخشی از اقدامات ضدانسانی اسراییل از جمله «اشغال غیرقانونی و ضمیمه‌سازی روزافزون سرزمین‌های فلسطینی» و «محاصره نوار غزه» اقدامات اسراییل را برشمرده است و تصریح می‌کند: «لازم به ذکر است که طولانی‌ترین اشغالگری تاریخ بعد از جنگ جهانی با حمایت عملی ایالات متحده امریکا و سکوت ضمنی کشورهای غربی همراه بوده است.»تل‌آویو از ابتدای اسفند ماه سال گذشته که تهاجم روسیه علیه اوکراین آغاز شد از موضع‌گیری مستقیم در مورد این جنگ اجتناب کرده بود.
بعد از آنکه اسراییل با عدم مشارکت در تدوین قطعنامه پیشنهادی علیه مسکو در شورای امنیت باعث ناخرسندی متحدانش در واشنگتن شد، به تدریج فشار به تل‌آویو برای موضع‌گیری روشن‌تر علیه روسیه افزایش یافت. به نظر می‌رسد که در تل‌آویو به نوعی تقسیم وظایف میان نخست‌وزیر، نفتالی بنت و وزیر امورخارجه، یاییر لاپید برای مواجهه با بحران اوکراین شکل گرفته است. از یک سو نفتالی بنت، عمدتا تلاش می‌کند تا از هرگونه انتقاد نسبت به عملکرد روسیه خودداری کند، در برابر یاییر لاپید تا جایی پیش رفته که روسیه را به جنایات جنگی در بوچا متهم کرده است. در بیانیه وزرات خارجه روسیه هم مستقیما وزیر خارجه اسراییل مورد اشاره قرار گرفته و از اظهارات یاییر لاپید انتقاد شده است.اسراییلی‌ها به ویژه در سال‌های اخیر به دلیل تسلط روسیه بر حریم هوایی سوریه، به روابط نزدیک و دوستانه با مسکو علاقه‌مند هستند تا بتوانند به حملات گاه و بی‌گاه خود به خاک سوریه با چراغ سبز مسکو ادامه دهند. تل‌آویو مدعی است که ایران در حال ایجاد پایگاه‌های نظامی در خاک سوریه برای ضربه زدن به اسراییل است و مدعی است با حملات هوایی خود به خاک سوریه جلوی تثبیت پایگاه‌های نظامی ایران در سوریه را می‌گیرد.
