#اختصاصی
به قلم: گنادی پتروف؛ نزاویسیمایا گازتا
در نشست اتحادیه اروپا در بروکسل در تاریخ ۲۱ تا ۲۲ مارس، چارچوب دستورالعمل پیشنهادی کمیسیون اروپا برای مذاکرات با مولداوی و اوکراین در مورد الحاق آنها به اتحادیه اروپا تایید نخواهد شد. یک نماینده اتحادیه اروپا در این باره به خبرنگاران گفت. این بدان معناست که مذاکرات تا تابستان آغاز نخواهد شد. اتحادیه اروپا اکنون وظیفه اولویت دار را ارائه سریع کمکهای نظامی به اوکراین میداند نه “پیشرفتهای اخلاقی”. این با دیدگاه ولادیمیر زلنسکی متفاوت است. رئیس جمهور اوکراین معتقد است که روند الحاق کشورش به اتحادیه اروپا و حمایت کامل در مناقشه با فدراسیون روسیه باید به موازات هم پیش برود.
کمیسیون اروپا توصیههای رسمی برای آغاز مذاکرات با اوکراین و مولداوی را برای الحاق به اتحادیه اروپا در نوامبر ۲۰۲۳ ارائه کرد. با این حال، هنوز هیچ مذاکرهای صورت نگرفته است.
تنها در ۱۲ مارس، کمیسیون اروپا یک دستورالعمل برای آنها تهیه کرد که اصول، محتوا و رویه مذاکرات آتی در آنجا توضیح داده شده است. اگر رهبران اتحادیه اروپا این سند را در ماه مارس تأیید نکنند، تصویب احتمالاً حداقل تا اواسط تابستان به طول خواهد انجامید و مذاکرات حتی دیرتر آغاز خواهد شد.
واقعیت این است که در ماه ژوئن انتخابات پارلمان اروپا برگزار میشود که منجر به تغییراتی در هیئتهای حاکمه اتحادیه اروپا خواهد شد. به عنوان مثال، رئیس فعلی شورای اروپا، شارل میشل، پست خود را ترک خواهد کرد. او قصد دارد عضو پارلمان اروپا شود. تغییرات در کمیسیون اروپا نیز امکان پذیر است. در این شرایط، بعید است که بوروکراتهای اروپایی موضوع گسترش اتحادیه اروپا را در ماههای باقی مانده تا انتخابات مطرح کنند – مگر اینکه اتفاقی بیفتد که اوکراین و مولداوی را مجبور به قدردانی کنند.
سخنان سنتی میشل خطاب به شرکت کنندگان در اجلاس هیچ چیزی در مورد چارچوب دستورالعملها و به طور کلی در مورد مذاکرات برای الحاق دو کشور به اتحادیه اروپا نمیگوید. در این سخنرانی، رئیس شورای اروپا تنها پیشنهاد تجزیه و تحلیل آماده سازی برای گسترش اتحادیه اروپا و اصلاحات مربوطه در آن، “با در نظر گرفتن اینکه این دو جهت باید به طور موازی توسعه یابد،”را مطرح میکند. میشل وظیفه و اولویت اجلاس را ارائه سریع کمکهای نظامی به اوکراین از جمله تحویل سریع مهمات لازم به این کشور خواند. اتحادیه اروپا چندین ابتکار در این زمینه ارائه کرده است. جمهوری چک، به ویژه، قول داده است که از ژوئن ۸۰۰ هزار گلوله به اوکراین عرضه کند، مشروط بر اینکه هزینههای مربوطه برای کشور جبران شود. جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی نیز به نوبه خود در ۲۰ مارس پیشنهاد پرداخت این غرامت از محل درآمدهای توقیف شده روسیه در اتحادیه اروپا را مطرح کرد. رئیس دیپلماسی اروپایی میگوید: ۹۰ درصد از درآمد باید به صندوق صلح اروپا اختصاص یابد که خرید تسلیحات برای اوکراین را تامین میکند. من مشتاقانه منتظر تصمیم سریع شورای اروپا (یعنی رهبران کشورهای اتحادیه اروپا) هستم. بورل در این شبکه اجتماعی نوشت: این وحدت اتحادیه اروپا و تعهد آن به حمایت از اوکراین و مردم آن را نشان خواهد داد. ایده او احتمالا مورد حمایت قرار خواهد گرفت. حداقل با روح سخنرانی میشل مطابقت دارد، که به نیاز به تلاش برای قرار دادن اقتصاد اروپا در «پایه جنگ» اشاره میکند.
این موضع رهبری اتحادیه اروپا باید زلنسکی را ناامید کند. او در پیام ویدیویی خود در ۱۹ مارس گفت «برای ما مهم است که مذاکرات واقعی درباره عضویت اوکراین [در اتحادیه اروپا] در ژوئن بدون تاخیر آغاز شود. و این سیگنال سیاسی درستی خواهد بود که اروپا به اندازه کافی قوی است.». اتحادیه اروپا توضیحی ارائه نکرد. مطبوعات توجه خود را به این واقعیت جلب میکنند که گزارش کتبی کمیسیون اروپا در مورد چشم انداز ادغام بوسنی و هرزهگوین در اروپا در نشست سران اتحادیه اروپا ارائه خواهد شد. این گزارش که در ۱۲ مارس منتشر شد بیان میکند که بوسنی و هرزهگوین از زمان اعطای وضعیت نامزدی اتحادیه اروپا در دسامبر ۲۰۲۲، اصلاحات لازم را انجام داده و اکنون میتواند مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا را آغاز کند. این بدان معناست که به این کشور همان توصیهای داده شد که اوکراین و مولداوی در نوامبر ۲۰۲۳ دریافت کردند.
این یک تصمیم نسبتاً غیرمنتظره است. همین سال گذشته به نظر میرسید که بوسنی، در رقابت برای حق عضویت در اتحادیه اروپا، اگرچه ناامید نبود، اما دور از انتظار بود. شکایتهای زیادی از این کشور شد. برای مثال، فرانسه و دانمارک نارضایتی آشکار خود را از نحوه مبارزه مقامات بوسنیایی با مهاجرت غیرقانونی و اصلاح قوانین انتخاباتی ابراز کردند. اما اکنون به نظر میرسد که این ادعاها حذف شده است یا بروکسل وانمود میکند که حذف شده است. شاید تلاشهای لابیگری کرواسی، اتریش و مجارستان تأثیر داشت. ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان، اگر آماده حمایت از گسترش اتحادیه اروپا باشد، این کار را تنها به قیمت بالکان انجام خواهد داد. یا شاید رهبری اتحادیه اروپا به این نتیجه رسیده است که تعهدات برای ادغام اروپایی در مورد بوسنی و هرزهگوین که در وضعیت صلحآمیز و بدون ترس از جنگ است، نسبت به اوکراین و مولداوی کمتر سنگین باشد.
در عین حال، تصمیم گرفته شد که امیدواریهای به این دو کشور داده شود. به گزارش پولیتیکو، رئیس کمیسیون اروپا، اورسولا فون در لاین، در ۲۰ مارس در کالج کمیساریای اروپایی پیشنهادهای طولانی مدت اعلام شده در مورد کشورهایی که نامزد پیوستن به اتحادیه اروپا هستند ارائه کرد. برنامهریزی شده است تا دسترسی آنها به برخی از مزایایی که اعضای اتحادیه اروپا دارند، فراهم شود. به ویژه، دسترسی به بازار واحد اتحادیه اروپا برای کشور کاندید ساده شده است. برای اوکراین که در حال جنگ است و کاملاً به کمک غرب وابسته است، این بزرگترین کمک نیست. ولی از هیچ بهتر است.
