«در ششمین روز ناظرخان ایروان مرا (شخص شاردن) بصرف نهار دعوت کرد. قائم مقام شاهنشاه در قلاع و استحکامات ایروان نیز در ضیافت حضور داشت. این شخصیت از مردم داغستان است. موطن وی کشوری است کوهستانی و بزرگ که در شمال غرب دریای کاسپین واقع است و هم سر حد با سرزمین مسکوی (روسیه) میباشد من اشتیاق فراوان داشتم که خصوصیات و آداب و اخلاق و اطوار داغستان را از دهان وی بشنوم شاهنشاه ایران سلطان این کشور بشمار میرود ولی حکومت مطلق در آنحدود ندارد و مردمان آن همیشه از فرامین معظم له تبعیت نمیکنند . دربار ایران نیز این عدم اطاعت را چندان برخ خویش نمیاورد چون بعلت صعب العبور بودن معابر و ارتفاع جبال داغستان، دست یافتن به این اقوام سخت مشکل است. خلق این سرزمین از طوایف وحشی و فوق العاده خشن و ناهموار مشرق زمین بشمار میرود. من تصور میکنم که داغستانیان از احفاد و بقایای پارت ها (یکی از اقوام ایرانی) باشند.» / ایراس
منبع: سفرنامه شاردن (از دوران صفوی ایران) – جلد دو ص ۳۷۸
🌐تهیه شده در تحریریه ایراس
