تاریخ : پنج شنبه, ۳۰ فروردین , ۱۴۰۳ 10 شوال 1445 Thursday, 18 April , 2024

قزاقستان و سه گانه ترکیه، روسیه و چین

  • ۱۸ دی ۱۴۰۰ - ۱۶:۴۸
قزاقستان و سه گانه ترکیه، روسیه و چین
قزاقستان به عنوان بزرگترین کشور آسیای مرکزی و نهمین کشور پهناور جهان پس از استقلال از اتحاد جماهیر شوروی با تهدیدهای عمده‌ای روبرو بوده است. بیش از ۸۰ درصد عناصر خاکی جهان به میزان اقتصادی در این کشور وجود دارند و این کشور دارای ذخایر معدنی بسیار غنی می باشد. در طی سالهای اخیر این کشور با تهدید ارضی از سوی چین و روسیه روبرو بوده است،امری که مقامات دفاعی و کشوری قزاقستان را در تنگنای استراتژیک قرار داده است.

چین
با خیز اقتصادی چین و بازتعریف این کشور از قدرت و حضور در عرصه بین المللی، ادبیات سیاسی و نظامی این کشور رنگ و بویی توسعه طلبانه به خود گرفته است. چین با اعطای وام به کشورهای همسایه در صدد بسط نفوذ خود در کشورهای منطقه بوده است، اما این امر صرفاً به مراودات اقتصادی منجر نشده است. در واقعه ای کم نظیر در عرصه بین المللی، چین ۳ درصد از خاک تاجیکستان را به دلیل عدم پرداخت بدهی تصاحب کرده است ! همچنین نظامیان چین تحت عنوان« سرزمین های غربی»چشم به کشورهای آسیای مرکزی از جمله تاجیکستان و قرقیزستان و قزاقستان دارند. این تئوری در رسانه های چین در حال گفتمان سازی می باشد. مطابق این ادعا, نه تنها مناطق ترکستان شرقی، بلکه بخش اعظم آسیای مرکزی به استثنای ازبکستان نیز بخشی از چین قدیم می باشد.

روسیه
در ادبیاتی مشابه، روسیه نیز ادعاهای ارضی جدیدی نسبت به قزاقستان مطرح کرده است. پوتین در اظهاراتی عجیب بیان کرده است که کشوری به نام قزاقستان وجود نداشته و بخش اعظم این کشور زمین های اهدایی روسیه می باشد. مطابق این تئوری بسیاری از کشورهای جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی با تسخیر بخشی از « سرزمین روسی» به استقلال رسیده‌اند و روسیه باید این سرزمین ها را به وطن اصلی خود برگرداند. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که اظهارات مقامات روسیه مبنی بر ادعاهای ارضی علیه قزاقستان جدیتی نداشته و صرفاً تهدیدی علیه قزاقستان برای دور نشدن از محور روسی و همچنین تهدیدی غیرعلنی نسبت به توسعه‌طلبی چین در آسیای مرکزی می باشد.

ترکیه
در سایه چنین تهدید فزاینده ای از سوی روسیه و چین، مقامات قزاقستان به دنبال آرایش سیاسی جدید در قالب ترک گرایی در آسیای مرکزی و اتحاد استراتژیک با ترکیه برآمده‌اند. همکاری فزاینده نظامی و سیاسی ترکیه و قزاقستان و همچنین خلق چارچوب کشورهای همکاری شورای ترک که می تواند آلترناتیوی برای پیمان شانگهای باشد هر روز پر رنگ تر میشود. در این راستا قزاقستان برخی از معاهدات خرید ادوات نظامی از چین از جمله پهپاد های چینی را لغو کرده و با مقامات ترکیه به مذاکره نشسته است. قزاقستان بر این باور است که تکنولوژی جدید پهپادی ترکیه که در قفقاز نیز موفقیت چشمگیری در برابر سلاح های روسی داشته است بتواند موازنه وحشت و بازدارندگی نسبی در آسیای مرکزی نیز ایجاد کند. اما آنچه که ذهن سران قزاقستان را به خود مشغول و نگران کرده است این است که اگرچه که ترکیه با حمایت همه جانبه از جمهوری آذربایجان توانست در بازپس گیری مناطق اشغال شده به آذربایجان کمک کند، اما آیا ترکیه از جدیت و قدرت کافی برای حفظ منافع قزاقستان و سایر جمهوری های ترک نشین آسیای مرکزی در تقابل با روسیه و چین برخوردار است یا نه ؟

این امر در طی تحولات آتی بیشتر قابل مطالعه خواهد بود.

نویسنده

لینک کوتاه : https://www.iras.ir/?p=3893
  • منبع : مطالعات اوراسیا-خاورمیانه
  • 798 بازدید

برچسب ها