به قلم: ولادیمیر خِیفتس
آیا افزایش قیمت نفت باعث نجات بودجه روسیه خواهد شد؟
روسیه، قزاقستان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، عراق، کویت، الجزایر و عمان به طور همزمان در ۲ آوریل اعلام کردند که تولید نفت خود را کاهش می‌دهند. از ماه می‌تا پایان سال، مجموع آنها روزانه بیش از ۱٫۷ میلیون بشکه کمتر از میزان برنامه‌ریزی شده تولید خواهند کرد. این موضوع باید به آنها کمک کند تا قیمت نفت را که از نوامبر ارزان تر شده است، افزایش دهند و بودجه خود را دوباره ذخیره کنند. آیا این اقدام موفقیت آمیز خواهد بود؟و تصمیم اوپک+ چگونه بر زندگی روس‌ها، اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها تأثیر می‌گذارد؟
روسیه چه کاری انجام داده است
روسیه تصمیم قبلی مبنی بر کاهش تولید نفت را به میزان ۵۰۰۰۰۰ بشکه در روز برای کل سال تمدید کرد. الکساندر نواک، معاون نخست وزیر توضیح داد که تولید نسبت به فوریه کاهش خواهد یافت.
نواک می‌گوید که دلیل آن «فشار بی‌سابقه ناشی از عوامل غیرطبیعی انسان ساخت» بر بازار است. او به وضوح به کاهش قیمت نفت اشاره می‌کند که در نوامبر گذشته با پیش بینی یک بحران جهانی و تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه آغاز شد. در واقع، در ۵ دسامبر، اتحادیه اروپا از خرید نفت نفتکش روسی خودداری کرد و در ابتدای سال جاری، بزرگترین خریداران، آلمان و لهستان، دریافت نفت از طریق خط لوله «دروژبا» را متوقف کردند.
بنابراین، بجز چند مورد، اروپا مواد خام روسیه را رها کرده است. علاوه بر این، اتحادیه اروپا به همراه آمریکا، کانادا، ژاپن و استرالیا سقف قیمتی ۶۰ دلاری در هر بشکه را برای نفت روسیه در نظر گرفتند. این بدان معناست که آنها به کشتی‌های دارای نفت گران‌تری که از فدراسیون روسیه حتی به کشورهای ثالث می‌روند، سرویس نخواهند داد.
چه کاری سایر اعضای اوپک انجام داده‌اند
عربستان سعودی، تصمیم روسیه را برای کاهش تولید ۵۰۰ هزار بشکه در روز تکرار کرد. مقامات پادشاهی اظهار داشتند که چنین اقدامی همچنین جهت حفظ ثبات در بازار است.
امارات نیز در ماه می‌تا دسامبر تولید نفت خود را ۱۴۴ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داد، عراق تصمیم گرفت تولید خود را از ماه می‌تا پایان سال ۲۱۱ هزار بشکه کاهش دهد. کویت نیز همین ضرب‌الاجل‌ها را دارد که ۱۲۸ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. الجزایر ۴۸۰۰۰ بشکه و عمان ۴۰۰۰۰ بشکه تولید خود را کاهش خواهند داد و قزاقستان – ۷۸ هزار بشکه در روز.
در مجموع و همراه با شاخص‌های روسیه، این تقریبا ۱٫۷ میلیون بشکه در روز است. پیش از آن، در ماه نوامبر، کشورهای اوپک و روسیه تولید خود را ۲ میلیون بشکه در روز کاهش دادند که از سال ۲۰۲۰ یک رکورد بود.
این موضوع چه تاثیری بر قیمت نفت خواهد داشت؟
با وجود پیش‌بینی بحران جهانی، نفت ارزان‌تر شد، زیرا کشورهایی که در چنین شرایطی قرار دارند می‌توانند برای صرفه‌جویی در هزینه، خرید خود را تا حد زیادی کاهش دهند. اما کشورهای نفتی می‌خواهند منابع خود را به طور سودآور بفروشند. بنابراین تولید را کاهش دادند تا اثر کمبود نفت ایجاد شود و در نتیجه قیمت آن افزایش یابد.
اما این تصمیم غیر منتظره‌‌ای برای بازار بود. چراکه با سیاست محتاطانه قبلی اوپک مطابقت ندارد. در نتیجه، قیمت هر بشکه معیار اروپایی برنت یکباره با جهش ۵ درصدی، از ۸۰ دلار به ۸۴ دلار، تنها برای یک نصف روز در ۳ آوریل افزایش یافت. ولادیمیر کووالف، تحلیلگر TeleTrade می‌گوید: و این تنها در اخبار یک ماه قبل از کاهش واقعی تولید است. اولگ ژوراولف، مدیر عامل شرکت ایجاد فناوری‌های منحصر به فرد نفت و گاز WORMHOLES Implementation، انتظار دارد که اکنون قیمت نفت برنت و اورال روسیه برای چند ماه دیگر افزایش یابد.
رئیس بخش تحلیلی AMarkets، آرتم دِیِو، قبلاً خاطرنشان کرد که تخفیف سنتی نفت اورال روسیه نسبت به برند مرجع برنت در حال کاهش است. و اگر اکنون اورال به طور متوسط ۵۰ تا ۵۵ دلار در هر بشکه فروخته می‌شود، با قیمت برنت بالای ۸۰ دلار، می‌توان انتظار افزایش ۱۰ دلاری دیگر در قیمت اورال را داشت.
فئودور سیدوروف، بنیانگذار دانشکده سرمایه گذاری عملی، انتظار دارد که برنت به زودی به سطح حدود ۹۰ دلار برسد و هر بشکه اورال حدود ۶۰ دلار باشد. کووالف حتی گمان می‌کند که برنت تا پایان سال به ۹۵ دلار افزایش یابد. در این صورت، اورال احتمالاً از سقف قیمت ۶۰ دلار بالاتر خواهد رفت. این کارشناس می‌افزاید، با این حال، به دلیل کمبود احتمالی نفت، کشورهای غربی ممکن است خود سقف را افزایش دهند. در این صورت این تحریم حداقل به سادگی از کار خواهد افتاد.
با این حال، به تازگی مشخص شده است که ژاپن تحریم‌های خود را نقض کرده و نفت را با قیمت بالاتر از سقف از روسیه خریداری می‌کند.
آیا افزایش قیمت نفت به روسیه کمک خواهد کرد؟
بر اساس منابع مختلف، کسری بودجه در سه ماهه اول سال جاری از ۳٫۳ تریلیون تا ۴ تریلیون روبل متغیر بوده است. در ابتدا وزارت مالیه این رکوردها را ناشی از افزایش شدید هزینه‌های کشور به دلیل تسریع در انعقاد تعدادی از قراردادها دانست. اما به زودی این وزارت مجبور شد به کاهش شدید درآمدهای نفت و گاز به دلیل تحریم‌های ذکر شده در بالا اعتراف کند.
ژوراولف معتقد است که افزایش قیمت نفت وضعیت کسری بودجه را به طور قابل توجهی تغییر نمی‌دهد: تحریم‌های بیش از حد همچنان اقتصاد را تضعیف می‌کنند.
دِیِو همچنین معتقد است که افزایش قیمت نفت تنها تا حدی شکاف در درآمدها و هزینه‌های بودجه روسیه را جبران می‌کند. و یکی از ابزارهای کاهش کسری برای مقامات روسیه می‌تواند تضعیف روبل باشد، به طوری که فروش کالا از روسیه به دلار و یورو باعث افزایش روبل به خزانه می‌شود. با این حال، با تضعیف روبل، بسیاری از چیزها برای مردم عادی روسیه افزایش قیمت خواهند داشت. اول از همه، قیمت کالاهای وارداتی و آن دسته از کالاهای روسی که با کمک فناوری‌های خارجی ساخته می‌شوند، جهش پیدا می‌کنند.
دیگر کارشناسان به دلیل پنهان ماندن یک سوم هزینه‌های بودجه و اینکه مشخص نیست تا پایان سال چگونه رشد خواهند کرد، پیش بینی‌ای انجام نمی‌دهند.
چه اتفاقی برای دلار می‌افتد؟
ظاهراً نرخ مبادله دلار تصمیم به تأیید سخنان تحلیلگر دیِوِ گرفت و پیش از این از ۷۸ روبل فراتر رفته است. این برای اولین بار از ۲۰ آوریل سال گذشته اتفاق افتاد. قبل از عملیات ویژه، افزایش قیمت نفت معمولاً از تقویت روبل خبر می‌داد: از سرمایه گذاران غربی انتظار می‌رفت با خرید روبل و سرمایه گذاری در اقتصاد شکوفای روسیه، تقاضای روبل را افزایش دهند.
اما اکنون عکس آن را می‌بینیم: سرمایه گذاران انتظار دارند روسیه نه تنها تولید خود را کاهش دهد، بلکه روبل را نیز تضعیف کند تا از فروش نفت به دلار، روبل بیشتری به دست آورد. بنابراین، سرمایه گذاران احتمالاً در حال حاضر از شر روبل خلاص شده و دلار می‌خرند. یا شاید بانک مرکزی روسیه در حال حاضر این کار را انجام می‌دهد. و روبل در حال تضعیف است.
تصمیم اوپک چه تاثیری بر آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها خواهد گذاشت؟
برای اروپا و ایالات متحده، مسئله کلیدی اکنون مبارزه با تورم است. دِیِو می‌گوید که افزایش قیمت نفت از این امر جلوگیری می‌کند. به هر حال افزایش هزینه سوخت و تحویل در برچسب قیمت همه کالاها لحاظ می‌شود. این بدان معناست که قیمت‌ها دوباره در غرب افزایش خواهد یافت.
به ویژه فیدور سیدوروف انتظار دارد که قیمت بنزین دوباره در ایالات متحده افزایش یابد. برای مقابله با این، ایالات متحده ممکن است دوباره به تامین سوخت از ذخایر و افزایش قابل توجهی در نرخ‌های وام متوسل شود.
مترجم: ساره جمشیدی
