تاریخ : شنبه, ۸ اردیبهشت , ۱۴۰۳ 19 شوال 1445 Saturday, 27 April , 2024

موسیقی قوالی چیست؟

  • ۱۹ آذر ۱۴۰۱ - ۱۲:۵۲
موسیقی قوالی چیست؟
آن زمان که پدر امیرخسرو دهلوی به دلیل حمله مغولان به هند رفت، کسی گمان نمی‌برد که سالها بعد، پسرش، امیرخسرو، از شاعران به نام دوره خود باشد و موسیقی قوالی را با تلفیق فارسی، عربی،ترکی و هندی در این کشور گسترش دهد. آنگونه که قوالی­های زیادی با آثار وی اجرا شده است.

در دهه ۸۰ میلادی در مقابل موسیقی غربی به خصوص موسیقی امریکایی و بریتانیایی اصطلاح موسیقی ملل مورد استفاده قرار گرفت. موسیقی ملل شامل طیف گسترده‌ای از سبک های موسیقی از جمله فولکلور، سنتی، نوسنت‌گرا، تلفیقی و بومی می‌باشد.

یکی از گروه های موسیقی ملل، قوالی است که نام خود را از کلمه عربی «قول» به معنای «سخن گفتن» گرفته است. این موسیقی ریشه گرفته از مراسم سماع صوفیان در مرکز عراق, مصر و مراکش بود و بعدها ایده سماع وارد هند شد و شکل مشخصی به خود گرفت که اکنون به قوالی معروف است. در آسیای مرکزی و ترکیه برای اشاره به سبکی بسیار شبیه به قوالی از کلمه سماع استفاده می شود و در هند و پاکستان و بنگلادش نام رسمی جلسه قوالی محفل سماع است.

پایه‌های قوالی بر پایه عرفان استوار است و سعی بر آن است تا آموزه‌های عرفانی و معنوی  با نت‌های موسیقی در هم آمیخته و حالتی فرازمینی در شنونده ایجاد شود. موضوع اصلی قوالی شناخت حقیقت از طریق عشق و میل به یکی شدن با آن است.

قوالی ها از نظر محتوا به چند دسته طبقه بندی می شوند: حمد: ترانه­ای در ستایش خداوند است. به شکل سنتی قوالی با حمد آغاز می­شود. نعمت: ، یک ترانه در ستایش حضرت محمد است و قوالی سنتی با یک نعمت ادامه می­یابد. منقبات: ترانه‌ای در ستایش امام علی یا یکی از مقدسات صوفی است. مناقیب در مجالس سنی و شیعه خوانده می شود. در یک برنامه سنتی معمولا حداقل یک منقبات وجود دارد. مرثیه: ترانه­ای است که در سوگ مردگان و بیش از آن برای سوگواری واقعه کربلا خوانده می­شود. این ترانه معمولا در مراسم­های شیعه خوانده می­شود. غزل: ترانه­ای عاشقانه که در ظاهر عاری از مضامین مذهبی است. کافی: سبک منحصر به فرد برخی شاعران است. همچنین مناجات: نوعی مناجات با خداوند است که خواننده خالق را سپاس می­گوید و  اغلب به زبان فارسی خوانده می شود.

 

به طور معمول یک گروه قوالی متشکل از یک یا دو خواننده اصلی، گروه همخوان یا کر که دست می‌زنند و ترانه‌ها را همخوانی می­کنند، یک نوازنده هارمونیه (ارگ کوچک و قابل حمل که با انگشتان نواخته می‌شود) و یک نوازنده سازهای ضربی می باشد.

زبان اشعار قوالی معمولا اردو، پنجابی و گاهی هم فارسی است. قوال ها در مناطقی که زبانشان را نمی‌فهمند، بیشتر به فرم و ریتم موسیقی تکیه می‌کنند تا بتوانند مفاهیمی را که در ذهن دارند به شنوندگان انتقال دهند و آنان را به حال خلسه درآورند و در این کار موفق بوده­اند. گروهی از شنوندگان علت محبوبیت یافتن ناگهانی قوالی در خارج از مرزهای کشورهای جنوب آسیا را کشف توانایی این موسیقی در تغییر دادن سطح خودآگاهی شنوندگان می­دانند.

یکی از شناخته شده ترین خوانندگان قوالی را می توان نصرت فاتح علی خان دانست. او بعد از مرگ پدرش که از قوالان مشهور پاکستان بود، فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد و با ایجاد تغییراتی مثل افزایش سرعت در اجرای موسیقی، توانست آثار شگفت انگیزی خلق کند. این موسیقی که تا آن زمان در زیارتگاه‌های صوفی اجرا می‌شد در دهه ۱۹۸۰ با برگزاری تورهای کنسرت­ مختلف فاتح علی خان و شرکت در جشنواره‌های مختلف از جمله وومد در سراسر جهان مخاطبان بین‌المللی پیدا کرد و به جهانیان شناسانیده شد.

لینک کوتاه : https://www.iras.ir/?p=6910
  • نویسنده : شیوا فرضی، کارشناسی ارشد مطالعات روسیه
  • 2006 بازدید

برچسب ها

ثبت دیدگاه

دیدگاهها بسته است.