تجاوز نظامی اسرائیل به ایران و ضرورت اصلاح برخی نگرش های نادرست و انتظارات غیر واقع بینانه از سازمان همکاری شانگهای

پس از تجاوز نظامی اسرائیل به ایران، این انتقاد از نوع رویکرد سازمان همکاری شانگهای مطرح شده است که این سازمان می بایست واکنشی فراتر از صدور بیانیه محکومیت این تجاوز به یکی از اعضای اصلی خود داشته باشد. به نظر می رسد دلیل انتقادات مطرح شده، برداشت ها و نگرش های نادرست از این سازمان و نیز اطلاق تعابیر غیر واقع بینانه ای مانند «اتحاد شرقی ضد هژمونیک»، «ناتوی شرق» یا «ورشوی جدید» است که طی دو دهه گذشته در کشورمان مطرح شده است. در حالی که سازمان همکاری شانگهای اساساً یک مجموعه مبتنی بر «امنیت دسته جمعی» نیست و برخلاف ماده 4 پیمان ورشو و ماده 5 پیمان ناتو، در هیچ یک از بندها و مفاد منشور (اساسنامه) 26 ماده ای این سازمان، اشاره ای به «تعهد اعضا به دفاع متقابل» نشده است و لذا این سازمان هیچ تعهدی به دفاع از اعضای خود از جمله ایران در مقابل تهدیدات خارجی ندارد. واقعیت این است که ایران در دوره تاریخ معاصر خود از پیمان سعد آباد (1316) و پیمان سنتو (1338) تا سازمان همکاری شانگهای، عضو هیج پیمان و یا سازمان منطقه ای مبتنی بر «دفاع متقابل» و «امنیت دسته جمعی» نبوده است. در این یادداشت تحلیلی به برخی از نکات و ملاحظات مهم در رابطه با سازمان همکاری شانگهای اشاره شده است که امید است در اصلاح برخی برداشت ها و نگرش های نادرست و نیز انتظارات غیر واقع بینانه از این سازمان منطقه ای کمک نماید.