بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (جمعه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱) بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۴۰۱) ❗️بسته خبری ایراس از حوزه اوراسیا (چهارشنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۱) پیامدهای تحریمها علیه روسیه واقعیتهای توافق هستهای اوکراین احیای مجدد اوکراین: کوهی که باید از آن صعود کرد نشست “فردوسی و شاهنامه در اوراسیا” ابعاد پیدا و پنهان رویکرد جدید انگلستان به آسیای مرکزی دیدار شی از اروپا و سر باز کردن زخمی کهنه ارزیابی روابط پیونگ یانگ-مسکو در دوره پس از جنگ با اوکراین تغییرات در دولت روسیه؛ ابتکار اقتصادی دفاعی
در تاریخ 22 آوریل "دیوید کامرون"، وزیر امور خارجۀ بریتانیا یک سفر منطقهای به آسیای مرکزی و مغولستان را آغاز کرد. این سفر در بسیاری از منابع بهعنوان چارچوب 1+5 انگلستان و آسیای مرکزی تعبیر شد. سفر کامرون به آسیای مرکزی از این جهت حائز اهمیت است که این اولین سفر وزیر خارجۀ بریتانیا به کشورهای تاجیکستان، قرقیزستان و ترکمنستان پس از استقلال این کشورها است. همچنین در ازبکستان نیز برای بیش از دو دهه از سال 1997 چنین بازدیدی انجام نگرفته بود. از این حیث میتوان این سفر منطقهای را حائز پیامهایی مهم و یک سطح جدید در نگاه بریتانیا به آسیای مرکزی در نظر گرفت.
در آسیای مرکزی وضعیت راهبردی و ژئوپلیتیکی مطلوبی برای ایران در حال شکل گیری است که تهران باید با در نظر گرفتن چشم اندازهای بلندمدت، آن را به طور سیستماتیک محقق کند. کشورهای آسیای مرکزی می دانند و اعتراف میکنند که مبانی دینی و عقیدتی جمهوری اسلامی ایران نقش اساسی در توسعه اقتصادی، علمی، آموزشی، فرهنگی و سیاسی این کشور داشته و آن را نه تنها به جزیره ثبات در منطقه، بلکه به عنصر کلیدی امنیت منطقه ای و بین المللی تبدیل کرده است.
تصویر تجارت ایران با افغانستان در دوره استقرار طالبان نشان میدهد صادرات به این کشور کاهش یافته است؛ به گونهای که از ابتدای امسال افغانستان از لیست مقاصد عمده صادراتی حذف شده است. در فصل اول امسال صادرات نسبت به فصل اول ۱۴۰۰ کاهش ۳۵ درصدی را تجربه کرده است. البته روند کاهشی صادرات همزمان با تغییرات سیاسی در افغانستان یعنی در نیمه دوم سال گذشته آغاز شد. کارشناسان بر این باورند که بههمریختگی سیاستگذاری در افغانستان، حجم تبادلات تجاری را کاهش داده است. حال آنکه طالبان گفته بود قصد دارد با کشورهای همسایه مبادلات تجاری داشته باشد.
سفر قاسم ژومارت توکایف به تهران در چارچوب اثرگذاری توامان شماری از مولفههای بینالمللی، منطقهای و داخلی صورت گرفت و شرایطی بسیار خاص را ایجاد کرده است. این بازه و این رویکرد را در حال حاضر میتوان به مثابه یک فرصت طلایی برای جهش در مناسبات دوجانبه بین ایران و آسیای مرکزی در نظر گرفت. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران میبایست نهتنها در سطح دیپلماسی (وزارت امور خارجه)، بلکه در سطح سیاست خارجی (با مشارکت تمام نهادهای حاکمیتی و بخش خصوصی) یک همافزایی متمرکز برای تسهیل گری در روابط ایجاد کند.
در این زمینه مسکو بر این باور است که؛ تعاملات دوجانبه و چندجانبه، با کشورهای دوست و همسو، از یک طرف موجبات ثبات و امنیت منطقه را فراهم می کند و از سوی دیگر از نفوذ عوامل و ایادی غرب در حیطه نظامی گری، فرهنگی، ترویج تروریسم و افراط گرایی در منطقه ممانعت به عمل می آورد. لذا سیاست خارجی که اکنون مسکو در پیش گرفته است؛ می تواند تداعی کننده فرصت های جدید برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه توسعه مناسبات اقتصادی- سیاسی با روسیه و افزایش همکاری های مستمر و با سازمان های منطقه ای از جمله اتحادیه اقتصادی اوراسیا و سازمان شانگهای باشد.
در روزهای گذشته دادگاهی در روسیه دستور توقف صادرات نفت خام قزاقستان از طریق یک بندر در دریای سیاه را صادر کرد. این اتفاق در شرایطی رخ داده که قزاقستان پنجمین تامینکننده بزرگ نفت اتحادیه اروپاست و این امر به طور موثر واردات نفت اروپا را کاهش میدهد.
از زمان آغاز اصلاحات گسترده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ازبکستان در سال 2017، بسیاری از تحلیلگران پیشبینیهای زیادی از واکنشهای احتمالی بهویژه در سطح اجتماعی نسبت به اصلاحات صورت گرفته مطرح کردند. با این حال اجرای نظاممند، تدریجی و چندمرحلهای اصلاحات توسط دولت شوکت میرضیایف، شرایط را در ازبکستان بهگونهای پیش برد که عنصر «ثبات» در کنار «اصلاحات» حفظ شود.
رقابت بین طالبان، داعش و دیگر گروههای تروریستی برای کنترل شمال افغانستان، چالش مهم امنیتی برای کشورهای آسیای مرکزی است. از زمان خروج آمریکا از افغانستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان، برای ممانعت از فعالیت بازیگران غیردولتی در شمال افغانستان و جلوگیری از حملات مرزی آنها، به طالبان تکیه کردهاند. اما به رغم اطمینان خاطر دادن طالبان به دول شمالی، در ماههای اخیر، داعش خراسان تحرکات قابل توجهی در شمال افغانستان از جمله حملات موشکی به خاک کشورهای آسیای مرکزی داشته است. دولتهای آسیای مرکزی از زمان کسب استقلال، با چشمانداز سیاسی در حال تغییر افغانستان دست و پنجه نرم کردهاند. به نظر میرسد سناریوهای مختلفی فرا روی پنج کشور آسیای مرکزی برای کنترل بیثباتیهای فزاینده شمال افغانستان وجود دارد.
متن سخنان دکتر ولی کالجی در نشست روابط ایران و ازبکستان در چارچوب دوجانبه و منطقهای که روز چهارشنبه یک تیرماه در موسسه ایراس و با حضور سخنرانان ایرانی و ازبکستانی برگزار شد.